Thursday, May 1, 2008

Πιάστε το Μάη!








Καλό μήνα σε όλους. Κι επειδή απεργώ σήμερα , αντεγραψα για το στεφάνι της Πρωτομαγιάς το κάτωθι και το προσφέρω ώς δώρο ανάγνωσης σε όλους.



Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι είναι, σχεδόν, το μοναδικό έθιμο που εξακολουθεί να μας συνδέει με την παραδοσιακή Πρωτομαγιά, μια γιορτή της άνοιξης και της φύσης με πανάρχαιες ρίζες, πλούσια σε εκδηλώσεις σε παλαιότερες εποχές. Στις μέρες μας η Πρωτομαγιά με το μάζεμα των λουλουδιών για το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, ενισχύει τις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση, από την οποία οι περισσότεροι έχουμε απομακρυνθεί, ζώντας στις πόλεις.

Σύμφωνα με τη διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Αικατερίνη Καμηλάκη, το στεφάνι κατασκευαζόταν με βέργα από ευλύγιστο και ανθεκτικό ξύλο κλήματος ή άλλο και στολιζόταν με λουλούδια και κλαδάκια καρποφόρων δέντρων, όπως η αμυγδαλιά, η συκιά και η ροδιά. Ακόμα, το διακοσμούσαν με στάχυα από σιτάρι και κριθάρι, με κρεμμύδι αλλά και σκόρδο για το μάτι. Η χρησιμοποίηση πρασινάδας και όχι τόσο λουλουδιών με σκοπό τη μετάδοση της γονιμότητάς τους ήταν το κύριο χαρακτηριστικό των μαγιάτικων συνηθειών. Στον αγροτικό χώρο, μάλιστα, δε θεωρείτο απαραίτητο το πλέξιμο στεφανιών. Αρκούσε η τοποθέτηση πάνω από την πόρτα του σπιτιού μιας δέσμης από χλωρά κλαδιά ελιάς, συκιάς, νερατζιάς, πορτοκαλιάς και άλλα μαζί με λουλούδια. Απαραίτητη ήταν, επίσης, η ύπαρξη μεταξύ τους φυτών αποτρεπτικών… του κακού, όπως είναι η τσουκνίδα, το σκόρδο και άλλα.

Σύμφωνα με κείμενο του καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Μιχάλη Τιβέριου, το μαγιάτικο κλαδί ή το άνθινο στεφάνι, έχει κατά πάσα πιθανότητα τις ρίζες του στην αρχαιότητα: «Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια κλαδιά ή στεφάνια τα χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά. Δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι δεν έλειπαν από καμία σημαντική εκδήλωση του δημόσιου, ιδιωτικού και θρησκευτικού βίου. Επιπλέον, είναι αξιοπρόσεκτο ότι μια σημαντική γιορτή ενός μήνα των αρχαίων, του Θαργηλίωνος, που αντιστοιχούσε, περίπου, με το δικό μας Μάιο, περιλάμβανε στα δρώμενά της την κατασκευή ενός κλαδιού ανάλογου με το μαγιάτικο. Το κλαδί αυτό δεν το έφτιαχναν με άνθη, αλλά με κλαδιά οπωροφόρων δέντρων, στα οποία αναρτούσαν κρεμμύδι και σκόρδο».

Στις μέρες μας που έχουμε καθιερώσει στεφάνια από λουλούδια του αγρού ή των κήπων, τα οποία τοποθετούμε για μερικές μέρες στην κύρια είσοδο των σπιτιών μας. Δύσκολα μπορεί, πια, να ανιχνευτεί συμβολισμός στο σύγχρονο πρωτομαγιάτικο στεφάνι, κατά το Μιχάλη Τιβέριο, αφού για τους περισσότερους δεν αποτελεί, ίσως, τίποτα περισσότερο από μια όμορφη και μυρωδάτη σύνθεση λουλουδιών, χωρίς να παραπέμπει σε συσχετισμούς σύμφωνα με τους οποίους «χαρίζει» στους ενοίκους ενός σπιτιού υγεία, καλή τύχη, ειρήνη, ευτυχία και ευφορία. Σίγουρα, όμως, η κατασκευή του χαρίζει ευφορία σε μεγάλους και μικρούς, που ξεφεύγοντας από τις πόλεις αναζητούν τη χαρά της άνοιξης στην ολάνθιστη φύση.

11 comments:

  1. Καλο μηνα καρντια μου! Θα το διαβασω προσεκτικα το βραδακι. Δεν απεργω η απεργοσπαστισα αντιθετα σημερα θα ψοφησω στη δουλεια, αντε φιλακια!

    ReplyDelete
  2. Καλό μήνα καλή μου,
    Πάντως για να θυμηθείς : ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΕΡΓΙΑ! Επειδή είμαστε μέσα στην αμερικανιά και οι άλλοι στην Ελλάδα ξεσαλώνουν. Να μην πώ στη Λωζάννη τί ξάπλες και κούρες τραβάει η Μελισσούλα!
    Ευτυχώς που βγήκε ο ηλιάτορας!
    Φιλάκια

    ReplyDelete
  3. αυτό το μαγιάτικο στεφάνι είναι δικό σου? στη δική σου πόρτα? εσύ το έφτιαξες? όπως και να 'χει είναι τέλειο και του χρόνου μερακλού μου εσύ!!! φιλιά πολλά

    ReplyDelete
  4. Πολυ τα γουσταρω τα επιστημονικα ποστ που κανεις.
    Μωρε βγηκε ο Ηλιατορας αλλα προβλεπω να βγαινει και ο ...Αλιγατορας.

    χαχαχαχα
    γαβ

    ReplyDelete
  5. Aγαπημένη Μελισσούλα,
    Αφού εδώ ήταν αργία κι όχι απεργία! Οχι, δεν έφτιαξα στεφάνι γιατί δεν υπήρχαν τα απαραίτητα υλικά. Αυτό είναι δανεικό στεφάνι για το καλό.
    Εμαθα πως εσύ πέρασες βασιλικά στους Λαπρερήδες (που λέει και το Δεσποινάκι) Αντε και αυτοκρατορικά τώρα!
    Φιλάκια ηλιόλουστα

    ReplyDelete
  6. Ζερό,
    Ο,τι βλέπεις σε επιστημονικό είναι κλεμμένο. Πώς λέμε Κλόπι Ράιτ; Ετσι ακριβώς.
    Πα΄ντως, τόχεις το ποιητικό μέσα σου , το αναγνωρίζω ταπεινά. Είδα και Doors στο μπλόγκ σου κι έπαθα! Οπαδός! Φανατική!

    ReplyDelete
  7. Καλο Σαββατοκυριακο Καναδεζα μου, βγηκε ο Ηλιος κι εσυ μαλλον τον κυνηγας να μη σας φυγει. Εδω σημερα προβλεπεται 80 Φαρεναιτ, μιλαμε για σορτσακια για σαγιοναρες και για μπυριτσα στον κηπο. Σε φιλω απο το νοτο!

    ReplyDelete
  8. Δεσποινάκι μου λατρεμένο,

    Λέω να την κάνω σιγά-σιγά , λέω να την κάνω!

    Καλό Σαββατοκύριακο

    Ιουστινάκι

    ReplyDelete
  9. Ναι, το'χω ο μπλογκερ, το'χω.
    Δεν υπαρχει τιποτα κλεμμενο αγαπητη μου.
    Η ανθρωπινη γνωση ειναι οικουμενικη και πρεπει συνεχως να την αναπαραγαγουμε για τις μαζες.

    Αλλιως...
    θα επρεπε να παμε ολοι στο Harvand για να μαθουμε να διαβαζουμε και να μετραμε.

    Την καλησπερα μου.

    ReplyDelete
  10. Κι όμως το κλόπι ράιτ είναι κακό. Είναι κανονική κλοπή ανθρώπινου μυαλού. Ο,τι χειρότερο για τον δημιουργό.
    Εγώ τα έκλεψα απο εγκυκλπαίδεια και συγχωρούμαι γιατί είναι της κοινοκτημοσύνης!
    Φιλιά

    ReplyDelete