Δυό βιβλία, δυό ιστορίες

Της Ιουστίνης Φραγκούλη

Ανάμεσα στα βιβλία που διάβασα φέτος ήταν και εκείνα δύο νέων σχετικά συγγραφέων στην ηλικία και την πεζογραφία. Το ένα με τίτλο «Το Παιδί της Αγάπης» της Μαρίας Τζιρίτα (εκδόσεις Ψυχογιός) και το άλλο «Καθρέφτες στο Χώμα» του Νίκου Διακογιάννη (εκδόσεις Αρμός).

Το παιδί της Αγάπης της Μαρίας Τζιρίτα




«Έτσι απλά, τον πέταξαν στο ίδρυμα νεογέννητο μωρό κι ύστερα τον πήγαν πίσω στη φυσική του οικογένεια δυο χρονών παιδάκι. Έτσι απλά, τον έφεραν στην Αθήνα στα τέσσερά του κι ύστερα τον έδωσαν σε ανάδοχη οικογένεια στα δέκα του. Έτσι απλά, τώρα τον φέρνουν πάλι πίσω στο ίδρυμα, δώδεκα χρονών παιδί. Πόσο απλό ακούγεται, μα την αλήθεια! Με τη διαφορά ότι δε μιλάμε για βαλίτσα, αλλά για έναν άνθρωπο, για ένα αθώο παιδί. Η αληθινή ιστορία του Στέλιου και της μοναδικής μητέρας που γνώρισε ποτέ.», γράφει το οπισθόφυλλο του βιβλίου.

Πρόκειται για ένα βιβλίο απο τη νεομεφανιζόμενη το 2008 Μαρία Τζιρίτα του οποίου οι πωλήσεις εκτοξεύθηκαν στις 39.000 αντίτυπα. Τί έφερε όμως τις αναγνώστριες εν πολλοίς σ΄αυτό το βιβλίο;

Πιστεύω πως η ίδια η ανθρώπινη ιστορία με την αληθοφάνειά της δημιούργησε αισθήματα συγκίνησης στο αναγνωστικό κοινό. Διαβάζοντάς το έχεις την αίσθηση πως παρακολουθείς απο κοντά μια σχεδόν αληθινή ιστορία ενός ορφανού παιδιού που δεν κατέκτησε ποτέ την αγάπη των δικών του ή του συστήματος μένοντας στιγματισμένο με την ορφάνια και την αποβολή εκ μέρους της κοινωνίας στο περιθώριο μιας ζωής χωρίς ελπίδα.

Οι επανειλημμένες προσπάθειες μιας κοινωνικής λειτουργού να του προσφέρει δανεική αγάπη, πέφτουν στο κενό αφού οι συγκυρίες είναι εναντίον του ανήλικου παιδιού. Η ενηλικίωσή του στα ιδρύματα και έξω απ΄αυτά τον οδηγούν στην εύκολη λύση της εκπόρνευσης του σώματος και της ψυχής.

Θα πρέπει να πώ ότι η αφήγηση με παρέπεμεψε σε μυθιστορήματα συνεχειών στα παλιά περιοδικά της Ελλάδας, στον καθημερινό τρόπο γραφής της Ιωάννας Μπουκουβάλα. Το μυθιστόρημα δεν διεκδικεί θέση στη λογοτεχνική σκηνή αλλά ξεδιπλώνει την αφηγηματική αρετή της Μαρίας Τζιρίτα η οποία ακολουθεί την παλιά καλή συνταγή της δακρύβρεχτης ιστορίας.

Βρήκα το βιβλίο αξιοπρεπές και με απόλυτο αντίκρυσμα σε αυτό που διακηρύσσει η περίληψή του, συνεπές και έντιμο ως προς το υλικό και τον τρόπο αξιοποίησης μιας ανθρώπινης ιστορίας.

Η Μαρία Τζιρίτα βγήκε με ένα τρίτο μυθιστόρημα πριν απο μερικές μέρες υπό τον τίτλο «Αν δεν υπήρχε αύριο» (εκδόσεις Ψυχογιός).

Καθρέφτες στο Χώμα Του Νίκου Διακογιάννη



Το Νίκο Διακογιάννη τον γνώρισα ερήμην του μέσα απο το ιστολόγιό του. Τον παρακολούθησα κρυφά χωρίς να με κοιτάει όταν ξεδίπλωνε τη Νίσσυρο και τις χαρές της καθώς εγώ σε τούτη την όχθη του Ατλαντικού έγραφα μια ιστορία που ξετυλίχθηκε στο ηφαιστειογενές νησί στα πέτρινα χρόνια της Ιταλοκρατίας. Μπορώ να πώ ότι μέσα απ΄τα δικά του μάτια με οδήγησε στην καθημερινότητα ενός νησιού που είχα γνωρίσει τουριστικά αλλά και μέσα απο την ιστορική έρευνα για την εποχή.

Το πρώτο του μυθιστόρημα «Τέρα Αμμου» απέφυγα να το διαβάσω επειδή υλικό αποτέλεσε ο γενέθλιος τόπος του Νίκου Διακογιάννη συμπίπτοντας με το φόντο της δικής μου ιστορίας «Για την Αγάπη των Αλλων». Πιστεύω ότι θα μπορούσα να πέσω θύμα ενός διακειμενισμού τον οποίο προσπαθώ να αποφύγω όσο συνειδητά μπορώ στη συγγραφή μου.

Ετσι αγόρασα το δεύτερο λογοτεχνικό του εγχείρημα με τίτλο «Καθρέφτες στο Χώμα» (εκδόσεις Αρμός). Αλλωστε, ο εκδότης του Νίκου μου είναι ιδιαίτερα συμπαθής και πιστεύω πως κάνει μια αξιοπρεπή επιλογή στα βιβλία που εκδίδει προτάσσοντας την ποιότητα έναντι της εμπορικότητας. (Τα λευκώματα του Κορδού καθώς και τα ψυχαναλυτικά εγχειρίδια του πατρός Φιλόθεου Φάρου είναι εξαιρετικές στιγμές των εκδόσεων Αρμός).

Διάβασα τους «Καθρέφτες στο Χώμα» με το νέο έτος. Πρόκειται για μια οικογενειακή σαγκά που ξετυλίγεται στην ορεινή Αρκαδία με αιχμή του δόρατος την μεγαλόπρεπη Δημητσάνα.

Δύο κόρες η πρωτότοκη Βενιώ και η δευτερότοκη Αργυρώ, ένα πιάνο, η μεγαλομανία της μητέρας Μάρθας για τα ωραία του κόσμου, το καλά κρυμμένο ένοχο μυστικό της για τη σχέση της με την πατρική της οικογένεια στοιχειοθετούν ένα καλά πλεγμένο μυθιστόρημα με τα στέρεα υλικά της αρχής, της μέσης και του τέλους. Η ψυχοκόρη Υακίνθη με τις γνωσεις της στη μουσική, η αποκάλυψη του οικογενειακού μυστικού, ο παραδοσιακός γάμος της Βενιώς, η αποκοτιά της Αργυρώς να τα μάθει όλα, ο πόλεμος και ο εμφύλιος σπαραγμός αποτελούν το πλαίσιο της ιστορίας που δεν ξετυλίγεται ισομερώς.

Αναλυτικό και πανέμορφο στο πρώτο μέρος το βιβλίο, θαρρείς πως βιάζεται να τελειώσει προς το δέυτερο αφήνοντας τον αναγνώστη με την αίσθηση πως θάθελε κάτι ουσιαστικότερο να συμβεί στους ήρωες και τις ηρωίδες πέρα απο την απλή περιγραφική αλληλουχία των γεγονότων.

Ευρηματικό το παιχνίδι με τις Κολυμπήθρες που επιτρέπουν στον συγγραφέα να θέσει ορισμένα υπαρξιακά ερωτήματα των ηρωίδων του προσθέτοντας κάποιο βάθος στο πόνημα. Κορυφαίο κεφάλαιο του έργου «Ο πιάνος, ο πιάνος» που αποθεώνει το δέος των χωρικών μπροστά στα άγνωστο και πρωτοφανές πιάνο. Η σκηνή της έλευσης του πιάνου πάνω στο κάρο με τιμές αρχηγού κράτους για να καταλήξει στο αρχοντικό της οικογένειας είναι επιεικώς συγκλονιστική.

Πιστεύω πως το έργο, που θα μπορούσε να αναδειχθεί σε μια ιστορία με βαθύτερες διαστάσεις, φρενάρει σε μια επιδερμική εναλλαγή σκηνών που δεν καταλήγουν στην πολυπόθητη ανατροπή, αυτήν που υπαγορεύει ο νόμος της κάθαρσης.

Ευχάριστο στην ανάγνωση και συνεπές ως προς το γλωσσικό και ιστορικό ιδίωμα της περιοχής και της εποχής είναι ένα συμπαθητικό βιβλίο.