Εκλεκτόν μυθιστορίας

Ο Επισκέπτης του Ονείρου

Της Ελένης Τσαμαδού
Εκδόσεις Ψυχογιός

Με ένα νέο μυθιστόρημα γραμμένο πρωτότυπα και διαφορετικά η Ελένη Τσαμαδού έρχεται να μας εμβάλει στο ταξίδι της Ελλάδας του Μεσοπολέμου, αναπαριστώντας την εποχή και τη γλώσσα της με τον πιό πειστικό τρόπο. «Ο Επισκέπτης του Ονείρου» από τις εκδόσεις Ψυχογιός είναι ένα έργο , που ξετυλίγει χαρακτήρες, έρωτες, μυστήριο, ατμόσφαιρα, παραπέμποντας στην κλασική μυθιστορία.

Ο θάνατος ενός πλούσιου άντρα, σταφιδέμπορου από την Πάτρα, και η παρουσία ενός απρόσμενου επισκέπτη, που διατείνεται πως είναι ο νόμιμος γιός του από την πρώτη εκ Ρωσίας γυναίκα του, ανοίγουν το σκηνικό ενός βιβλίου, όπου πρωταγωνιστούν οι ιντριγκες και οι ανατροπές. Οι γυναίκες- αφηγήτριες της ιστορίας, δίνουν το πλαίσιο των χαρακτήρων, των καταστάσεων και των συνθηκών όπου ξετυλίγεται η ιστορία με αστραπιαίες και αναπόδραστες εξελίξεις.

Πρόσωπα, συναισθήματα, καταπιεσμένοι έρωτες, ψέμματα, κρυφτούλια, συμπτώσεις μεταφέρουν τον αναγνώστη σε ένα μύθο, όπου το μυστήριο και οι σωρηδόν αποκαλύψεις συνθέτουν ανθρώπινες ζωές, τις οποίες οι εποχές και τα ήθη αδίκησαν αφήνοντάς τις ημιτελείς, μοναχικές, ανικανοποίητες.

Οι κεντρικές ηρωίδες της: μια πατρινή αρχόντισσα που προσπαθεί να κρατήσει τη συνοχή της οικογένειας του ανηψιού της του σταφιδέμπορα, μια Βενετσιάνα , θύμα ενός αλύτρωτου έρωτα και αδιάφορη σύζυγος του νεκρού, η πληθωρική σμυρνιά υπηρέτρια, που διατηρούσε κρυφή σχέση με το σταφιδέμπορα κρατώντας κι άλλα μυστικά και ντοκουμέντα, η γραμματέας του φαύλου μεγαλοτραπεζίτη, που έβαζε στο μικροσκόπιο τις σχέσεις ολάκερης της Πάτρας, αποτελούν τα κεντρικά πρόσωπα της ιστορίας, που αφηγούνται εν είδει καταθέσεως στην αστυνομία τα γεγονότα, τα οποία οδήγησαν τελικά στη δολοφονία του τραπεζίτη.

Η ατμόσφαιρα της εποχής από τη Ρωσία, τη Μικρασία μέχρι τη μεγαλοαστική Πάτρα αναπαριστάται μέσα από τις πρωτοπρόσωπες καταθέσεις των αφηγητριών με τρόπο φυσικό διαλύοντας τους μύθους περί αθωότητας των παλαιών. Τα οικονομικά συμφέροντα, οι παράνομες ερωτικές σχέσεις, τα ψέμματα, οι καρποί των εξωσυζυγικών σχέσεων δεν αφήνουν περιθώρια πως οι διαπλοκές υπήρχαν και την περίοδο του Μεσοπολέμου, παρότι τα οικονομικά μεγέθη ήταν σαφώς μικρότερα από τα σημερινά. Ο ηθικός ξεπεσμός, οι συγκαλύψεις, οι συμψηφισμοί των ανθρώπινων ζωών αποδεικνύουν πως η ιστορία της ανθρώπινης φύσης επαναλαμβάνεται σε όλους τους χρόνους και τόπους χωρίς φραγμούς.

Η Ελένη Τσαμαδού επιλέγοντας την πρωτοπρόσωπη αφήγηση μέσα από τους γυναικείους χαρακτήρες της, εμφυσσά σε αυτούς αληθινή διάσταση, ψυχογραφώντας τους με εκπληκτική ευλάβεια.

Το πλαίσιο των ιστορικών γεγονότων της εποχής είναι ψαγμένο και πραγματολογικά τεκμηριωμένο δίνοντας στον αναγνώστη την πραγματική ατμόσφαιρα των χρόνων του Μεσοπολέμου σε επίπεδο γεγονότων αλλά και περιρρέουσας ηθικής.

Προσωπικά ερωτεύθηκα το χαρακτήρα της σμυρνιάς υπηρέτριας Μαρίτσας, την οποία η συγγραφέας σμίλεψε με μοναδική ακρίβεια, χρησιμοποιώντας ακόμη και τη διάλεκτο της Σμύρνης και της εποχής στους μονολόγους της. Η Μαρίτσα με φυσικότητα παραβλέπει τα πάθη της , δικαιολογεί την ερωτική σχέση με τον κύριό της, ευνοεί τον παράξενο επισκέπτη αποκαλύπτοντας τελικά την ταυτότητά του, που αποτελεί το εύρημα της ιστορίας.

Επίσης γοητεύθηκα από την Καλλιρρόη, τη γραμματέα του μεγαλοτραπεζίτη, τη στερημένη γεροντοκόρη που παρατηρεί με την άκρη του ματιού της τους παράνομους έρωτές του, τις ωραίες και ζουμερές ερωμένες του , την ίδια την αντίζηλό της την όμορφη Αννούλα να ερωτεύεται αληθινά. Η υπέρβασή της από τη ζήλεια στη συμπαράσταση της ανταγωνίστριάς της αποτελεί μιά από τις τρυφερότερες στιγμές του έργου.

Ακόμη και η κουτσομπόλα αφηγήτρια, οπαδός της κλειδαρότρυπας, αναπαριστά τον τύπο της γειτόνισσας του μικρού τόπου, που δεν ασχολείται με τα του οίκου της αλλά με τα θέματα των άλλων.

Βρίσκω πως η Ελένη Τσαμαδού σ΄αυτό το έργο της παρουσιάζει λογοτεχνική ωριμότητα, καθώς προτάσσει τους χαρακτήρες έναντι της πλοκής, τους αφήνει να παρασύρονται από τη φύση τους κι όχι από τα γεγονότα, χρησιμοποιεί το μονόλογο με τη μαεστρία ενός θεατρικού συγγραφέα. Ειλικρινά υποκλίνομαι στον «Επισκέπτη του Ονείρου» , ένα μυθιστόρημα που με παρέσυρε με τη δύναμη της γραφής του από την πρώτη μέχρι την τελευταία του λέξη.

Ιουστίνη Φραγκούλη