Η ονειρική γραφή της Κατερίνας Μαυρομμάτη

Από όνειρο σε Ονειρο

 

Βιβλιοεκδόσεις Αναζητήσεις

 

Συγγραφέας: Κατερίνας Μαυρομμάτη

 

«Όταν στα οχτώ την έδωσαν οι γονείς της για μια καλύτερη ζωή, δεν φαντάστηκαν σε ποιές επώδυνες ατραπούς θα την οδηγούσε η μοίρα και πόσο θα τη σημάδευε η μητρική στέρηση?
Από το ερημονήσι του Αιγαίου η Σοφία θα βρεθεί στην πολύβουη Αθήνα, ένα κρύο Φλεβάρη, κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ?50. Μια τσεκουριά κόβει την καρδιά της στη μέση. Θα μπορέσει άραγε να ξεφύγει από τη μοίρα της ξυλοδαρμένης υπηρέτριας και να κυνηγήσει τα όνειρά της;
Ποιά θέση θα ?χει στη ζωή της ο Μανώλης, που δε θέλησε ποτέ να ζήσει δίπλα της το μεγάλο έρωτα; Κάτω από τον όγκο και τη βιαιότητα των συναισθημάτων θα σταματήσει να ακονίζει όνειρα?;
Ανάμεσα σε ρόλους άκρως αντιφατικούς μοιράζει τη ζωή της: από τη λάντζα στην τέχνη. Και τότε ο έρωτας?κι όλα πια στην καρδιά της Σοφίας συμμετέχουν σε μια απροσμέτρητη γοήτευση. Χαρταετός τα όνειρά της, υψώνονται στον ουρανό.
Απ? την Αθήνα στο Παρίσι: ντεμπούτο στην ευτυχία. Όταν σκάει το πυροτέχνημα δε μετράς πόσο λίγο κράτησε... Ένας μικρός σαν ταραντούλα πόλεμος πλευρίζει απρόσμενα? Θα ναι η τελευταία πράξη του δράματος το ξεκαθάρισμα των εθνικοτήτων, το μοίρασμα της γης, η ανταλλαγή πληθυσμών;
Μήπως τελικά η Σοφία πληρώνει με τη μοναξιά της επιβίωσης, την ίδια την επιβίωση της μοναξιάς;

 

Ετσι περιγράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου της, την τραγική μοίρα μιας οχτάχρονης ηρωίδας η Κατερίνα Μαυρομμάτη, συγγραφέας ορμώμενη από την Κύπρο. Μου έστειλε το ακριβό της δημιούργημα μερικούς μήνες πριν, αλλά πήρε τη σειρά του προς ανάγνωση  καθ΄οδόν προς την Αθήνα.

 

Η υπέροχη γραφή, τα συναισθήματα, οι συγκρούσεις των πολιτισμικών οντοτήτων με συνεπήραν στο μυθιστόρημα, που διαδραματίζεται στα προπολεμικά χρόνια της Αθήνας και του Αιγαίου.

 

Ο χαρακτήρας της μικρής και άπειρης Σοφίας που λεηλατείται από την κυρία της όταν καταφθάνει άμαθη από το Αιγαίο για να γίνει υπηρετριούλα στην άκαρδη μεγαλοαστή, αναπτύσσεται μέσα από ένα προσωπικό μονόλογο, ο οποίος διατρέχει με τρομερό ρυθμό όλο τον κορμό του έργου.

 

Η Σοφία γίνεται αντικείμενο κακοποίησης από την άτεκνη κυρία της, το τρυφερό πλασματάκι πληρώνει την άρνηση της φύσης να χαρίσει παιδί στο ζεύγος Κυδωνάκη. Σύμμαχος στη ζωή της γίνεται ο Μανώλης, ο Τούρκος που έκανε τις εξωτερικές δουλειές του αστικού νοικοκυριού. Φερμένος με την οικογένειά του στις ανταλλαγές των πληθυσμών το 1924, αγαπάει άφωνα τη Σοφία καθώς γνωρίζει πως δεν έχει δικαίωμα ν΄αγγίξει τη χριστιανή κόρη.

 

Ο Μανώλης γίνεται ο σύμμαχος της Σοφίας στην προσπάθειά της να τελειώσει το σχολείο και να ακολουθήσει σπουδές στο Πανεπιστήμιο μέσα στην κατακραυγή και πίεση της άπονης κυράς της.

 

Η Σοφία στον εκπληκτικό μονόλογό της περιγράφει με μαύρα χρώματα τις μέρες της στις διαταγές της κυρίας Ευαγγελίας Κυδωνάκη: «Ευτυχώς είχε βγάλει ήλιο κι ο ουρανός πήρε να ξανοίγει και να ραντίζει το γαλάζιο του μέσα μου.»,λέει ποιητικά αντιστεκόμενη στην αναπόδραστη μοίρα της.

 

Κι αλλού περιγράφει η Σοφία την ακατάληπτη δυστυχία της: «Κι έτσι αφορμάριστη όπως ήταν η ψυχή μου, έμπαινε όλο το μαράζι μέσα και στριμωχνόταν με βία να πιάσει όλο το χώρο ώσπου να πάρει το σχήμα της θλίψης. Ενα αλλόκοτο σχήμα. Σαν αχιβάδα».

 

Τα χρόνια κυλούν, ο Αλέκος Κυδωνάκης, ο κύριος του σπιτιού και ο Μανώλης ο Τούρκος γίνονται αρρωγοί στην προσπάθεια της μικρής Σοφίας να ξεπεράσει τις διαρκείς ταπεινώσεις, να ξεφύγει προς τα επάνω αποκτώντας εφόδια για τη ζωή. Ο κυρ Αλέκος την βλέπει σαν την κόρη που δεν είχε αποκτήσει γι αυτό τη σμιλεύει να περάσει στη Νομική Αθηνών, ο Μανώλης την αισθάνεται διαρκώς ως  αντικείμενο ενός απραγματοποίητου πόθου. Κι όμως...

 

Η Σοφία ερωτεύεται έναν άλλο άντρα, τον ιδεατό  άντρα, τον Αχιλλέα που σπουδάζει στο Παρίσι. Σμίγει μαζί του, ταξιδεύει στην Γαλλική πρωτεύουσα, πετάει στο σύννεφο του έρωτα. Αλλά προσγειώνεται όταν ο πόλεμος καλεί τον αρραβωνιαστικό της στο μέτωπο της Αλβανίας...

 

Τα όνειρα της Σοφίας συντρίβονται, θρυμματίζονται, πεθαίνουν.Κι όμως η διαφορετικότητα της θρησκείας: εκείνος Μωαμεθανός, εκείνη Χριστιανή, και της παιδείας :εκείνος αμόρφωτος, εκείνη της Νομικής, αφήνουν για πάντα αναπάντητο τον δοτικό έρωτα του Μανώλη. Κι ας λέει η Σοφία στο μονόλογό της: «Εγώ βλαστώ με το ζόρι κι αρνούμαι να βγάλω φυλλωσιά. ..Κι εσύ να μου διαμηνύεις πως η ζωή δεν είναι τόσο κυνική και πως η αγάπη είναι για όλους βατή».

 

Λάτρεψα την αβίαστη γραφή της Κατερίνας Μαυρομμάτη, που είναι σαν ένα διαρκές ποίημα, μια ελεγεία στην ζωή των πλασμάτων που γεννήθηκαν χωρίς προοπτικές και που πορεύονται στο χρόνο αντιπαλεύοντας τα στοιχειά και τις συνθήκες της προδιαγεγραμμένης συντριβής τους.

 

Χαίρομαι που η Κατερίνα Μαυρομμάτη από την Κύπρο τρύπωσε το βιβλίο της κάτω από τη μύτη μου γιατί εμείς οι πολυάσχολοι δεν έχουμε χρόνο να διαβάσουμε τίποτε πέρα από το κατεστημένο. Μένουμε στο δικό μας ομόκεντρο κύκλο αγνοώντας υπέροχα κείμενα και σπουδαίους συγγραφείς.

 

Και είναι τόσο κρίμα, γιατί εκκρεμούν τόσα ταλέντα εκεί στην άγνωστη και συνωστισμένη αγορά της Ελληνικής λογοτεχνίας!

 

Ιουστίνη Φραγκούλη