Μέρες Σαρανταλείτουργου στη Λευκάδα

Το Σαρανταλείτουργο, που αρχίζει απο τις 15 Νοεμβρίου και τελειώνει 24 Δεκεμβρίου είναι μια βαθειά άσκηση του σώματος και του πνεύματος στη νηστεία. Είναι μια σοφά μελετημένη Προχριστουγεννιάτικη περίοδος δεήσεως υπέρ υγείας των προσφιλών προσώπων κατά τις 40 μέρες των λειτουργιών που ξενικούν στις 5 τα χαράματα και τελειώνουν στις 7.

Για μας τα παιδιά το Σαρανταλείτουργο στο πατρικό μας στη Λευκάδα ήταν μια αστείρευτη πηγή χαράς και εμπειρίας. Οι ενορίτισσες περνούσαν με τη σειρά τους κάθε απόβραδο απο το σπίτι να αφήσουν το ζυμωμένο πρόσφορό τους και τα ονόματα των προσφιλών προσώπων για τη λειτουργία της επόμενης μέρας. Και η μαμά δεν προλάβαινε να σερβίρει τσάι του βουνού και να μιλάει ατέλειωτα με εκείνες τις υπέροχες κυρίες της ζωής μας, που κυκλοφορούσαν ανάμεσά μας σαν μέλη της οικογένειας.

Ναι, η δική μας οικογένεια ποτέ δεν περιορίστηκε στα πέντε της μέλη, διευρυνόταν το πρωί με τους συγγενείς απο το χωριό και τα απόβραδα με τις αγαπημένες ενορίτισσες του πατερούλη.

Ο πατερούλης ξυπνούσε στις 4 το πρωί, άκουγα το ξυπνητήρι καθώς το δικό μας δωμάτιο των κοριτσιών ήταν δίπλα απο το δωμάτιο των γονιών μας. Ετοιμαζόταν όσο πιό αθόρυβα μπορούσε και γλιστρούσε μέσα στο αξημέρωτο σκοτάδι να πάει στους Αγίους Αναργύρους. Συνήθως έβρεχε εκείνες τις εποχές στη Λευκάδα επί 40 μέρες και η δική μου η καρδούλα πονούσε που τον ένιωθα να βγαίνει έξω στη βροχή με το σκοτάδι πίσσα γύρω του και τη βροχή να τρέχει ποτάμια στους δρόμους , στις στέγες, στα πεζοδρόμια.

Πιό πολύ λυπόμουν, όμως,  τους βοηθούς του, που ανήλικα παιδιά ξυπνούσαν αξημέρωτα να πάνε στο Σαρανταλείτουργο να βοηθήσουν στη λειτουργία.   Θα αναφέρω μερικά παιδιά που μου έρχονται στη μνήμη: Τον Γιώργο Πατίτσα, τον Ειρηναίο Κοντογεώργη, τον Πέτρο Κόγκα, που μεγάλωσαν κάτω απο τη σκέπη του πατερούλη και της Εκκλησίας μας και που τα αγαπούσαμε σαν αδέλφια μας.

Μία χρονιά-καλοθύμητα- ο αδελφός μου ο Αποστόλης, ο οποίος ήταν ανυπότακτος εκ φύσεως, αποφάσισε να αποδείξει στον πατέρα μου ότι είχε τη γενναιότητα να γίνει βοηθός του για  το Σαρανταλείτουργο. Εγινε συμφωνία ενώπιον όλης της οικογένειας, εγώ προέβαλα την αντίρρηση πως ο Αποστόλης δεν τόχε με το πρωινό ξύπνημα, αλλά η μαμά μου είπε να σιωπήσω γιατί είχε εμπιστοσύνη στο μοναχογιό της.

Περάσαμε μια ταραγμένη περίοδο 40 ημερών, καθώς ο καημένος ο Αποστόλης δεν μπορούσε με τίποτε να ξυπνήσει στις 4.30 (η μαμά του έδινε και μισή ώρα χάριτος). Η μαμά πήγαινε κάθε πέντε λεπτά και τον φώναζε μέσα στην ησυχία του αξημέρωτου πρωινού κι εκείνος ήταν αδύνατον να σηκωθεί από το κρεβάτι έστω και μετά απο τόσες φωνές. Εμείς με την Κωνσταντίνα ζούσαμε τη βιαιότητα της πρωινής έγερσης του αδελφού μας, αλλά δεν μιλούσαμε.

Δεν μιλούσαμε ούτε παραπονιόμασταν έστω κι εκείνη την τραυματική περίοδο της πρωτοβουλίας του αδελφού μας να είναι βοηθός Σαρανταλείτουργου. Δεν παραπονιόμασταν γιατί ζούσαμε στιγμές πραγματικής ευτυχίας. Ο πατερούλης επέστρεφε στο σπίτι γύρω στις 6.30 και πήγαινε να αναπληρώσει τον ύπνο μου. Κι εμείς οι σουσουράδες ξυπνούσαμε γύρω στις 7 αφού η μαμά είχε κατέβει να μας φτιάξει πρωινά και τρυπώναμε στο κρεβάτι του πατερούλη.

Κι εκείνος μας έλεγε ιστορίες της γιαγιάς και του παππού απο το πατρικό χωριό, την Εγκλουβή. Κι όταν τελείωναν οι ιστορίες μας έστελνε να ψάξουμε στη μεγάλη τσέπη του ράσου του να βρούμε τα αντιδωρα. Κρατούσε ένα για τη μαμά και τρία για μας τους υπόλοιπους. Κι εμείς τα καταβροχθίζαμε και ήταν το νοστιμότερο ψωμάκι της ζωης μας.

Γύρω στις 7.30 ντυνόμασταν για το σχολείο, παίρναμε τις σάκες μας και κατεβαίναμε στην τραπεζαρία όπου η μαμά μας είχε ετοιμάσει πρωινό. Ηδη πριν αναχωρήσουμε για το σχολείο είχαν αρχίσει να καταφθάνουν οι συνδαιτημόνες της οικογένειας. Οι αγαπημένοι συγγενείς απο το χωριό και οι γενναίες βλάχες της Αιτωλοακαρνανίας που έρχονταν μέσα στο κρύο με τα πόδια για να πουλήσουν χόρτα και ζαρζαβατικά στις γειτονιές της Λευκάδας. Η μαμά αγόραζε απο τα καλούδια τους και τις καλούσε για ένα τσάι, να ζεσταθούν λίγο τα χεράκια και τα ποδαράκια τους στη σόμπα του σπιτιού.

Το απόγευμα που γυρνούσαμε απο το σχολείο η μαμά μας έδινε το υπόλοιπο πρόσφορο απο τη λειτουργία και το μοιράζαμε στη γειτονιά για ευλογία.

Οι μέρες του Σαρανταλείτουργου μου έμαθαν να θαυμάζω τον πατερούλη για την αυτοπειθαρχία του και τη μαμά για την γενναιότητα της ψυχής της. Μου έμαθαν ότι το «Αγαπάτε Αλλήλους» ανήκει σε μια βαθειά ουμανιστική θρησκεία, αξεπέραστη για τις αρχές της που είναι η Χριστιανική.

Τζουστινάκι