Της Φανερωμένης: Οι αναμνήσεις ενός πανηγυριού!

Της Ιουστίνης Φραγκούλη

Η Φανερωμένη είναι για τη Λευκάδα η Παναγία προστάτις του νησιού. Είναι εκείνη που βάζει το χέρι της και σώζονται οι Λευκαδίτες από λιμούς, λοιμούς, σεισμούς, καταποντισμούς… Είναι η δική μας Παναγιά, η σκέπη που πανθορά, πάντα στέργει, πάντα ενδυναμώνει…

Και η εικόνα της Χάρης της βρίσκεται στη Μονή της Φανερωμένης, ένα υπέροχο μοναστηριακό συγκρότημα που περιλαμβάνει την εκκλησία, το θρυλικό καμπαναριό, κελιά, το αρχονταρίκι και διάφορους άλλους νέους χώρους με επιστέγασμα το ενδιαφέρον Μουσείο Εκκλησιαστικής Ιστορίας του νησιού μας.

Η Μονή της Φανερωμένης είναι συνδεδεμένη με την πίστη των Λευκαδίων, είναι ιστορικά δεμένη με τις παραδόσεις τους. Υπήρξε το ησυχαστήριο των Δεσποτάδων του νησιού και μέχρι σήμερα αποτελεί τόπο προσκυνηματικό όχι μόνο των Λευκαδίων αλλά του Πανελληνίου, που ανήμερα στη Γιορτή της (του Αγίου Πνεύματός δηλαδή) συρρέει από όλα τα μήκη και πλάτη της χώρας.

Η πρόοδος και η ανάπτυξη του περιβάλλοντος χώρου ανήκει στον ηγούμενο π. Νικηφόρο, ο οποίος συνεπικουρούμενος από τους μοναχούς αλλά και τους λαϊκούς φροντίζει με περισσή φροντίδα τη Μονή, που κρέμεται πάνω από τον κάμπο της Λευκάδας, αφήνοντας τη ματιά να πλανηθεί στα ασημένια λιόδεντρα, το γαλανό Ιόνιο και την πόλη της Λευκάδας.

Η θέα από τη Μονή της Φανερωμένης υπήρξε και παραμένει μαγευτική. Από παιδιά εκεί ξεναγούσαμε τους καλεσμένους μας και πάντα πίσω από το καμπαναριό βγάζαμε τις φωτογραφίες που κοσμούσαν τις αναμνήσεις της κάθε οικογένειας.

Για μένα που ήμουν εγγονή του παπα-Κώστα Κακαβούλη, ανηψιά του παπα-Νίκου Κακαβούλη, κόρη του παπα-Νίκου Φραγκούλη ο γιορτασμός της Φανερωμένης εμπεριείχε κάτι από μια εξώκοσμη μεγαλοπρέπεια, ένα ετήσιο κομβικό σημείο στους επίσημους γιορτασμούς της οικογένειας που ήταν πολλοί και ποικίλοι.

Της Φανερωμένης , λοιπόν, παρότι δεν απείχε πολύ από το Πάσχα η μαμά μας πήγαινε στην επίσημη μοδίστρα των κοριτσιών, τη λατρεμένη Τσία, που θα μας έραβε το καλό καλοκαιρινό φουστάνι μας.

Θυμάμαι αμέσως μετά το Πάσχα, τα φιγουρίνια burda πηγαινοερχόνταν στο σπίτι μας, η μαμά ήταν σε καλλιτεχνική ανησυχία ποιό ύφασμα και ποιό σχέδιο θα διαλέγαμε τα κορίτσια, η αδελφή μου κι εγώ. Βέβαια, μισούσα απίστευτα τη στιγμή που η μικρή θα ακολουθούσε τη δική μου επιλογή και θα έλεγε: «Θέλω ύφασμα και σχέδιο σαν της Ιουστίνης».

Κι ενώ στα άλλα εποχιακά ντυσίματα δεν με ενοχλούσε το ίδιο φόρεμα με τη μικρή αδελφή, της Φανερωμένης ήταν ένα πραγματικός εφιάλτης για μένα που ήμουν τρισήμισυ ολόκληρα χρόνια μεγαλύτερη από εκείνη. Ετσι, με κατεβασμένα μούτρα προβάριζα και ξαναπροβάριζα το ίδιο χρώμα και το ίδιο σχέδιο με κείνη . Και ορκιζόμουν ότι αυτό δεν θα ξανασυνέβαινε ποτέ πλέον αλλά και την επόμενη χρονιά το ίδιο ακριβώς δράμα ακολουθούσε.

Κι ενώ είχα ένα όμορφο φουστάνι ραμμένο επίσημα και ειδικά για την περίσταση καθώς της Φανερωμένης θα με καμάρωνε η νονά Ιουστίνη, ο αδελφός της, Δεσπότης Δωρόθεος που τον είχα για νονό και όλοι οι κάτοικοι της ευρύτερης Λευκάδας, εγώ κρυβόμουν πίσω από τη μαμά για να μην δουν ότι φορούσα το ίδιο πανομοιότυπο φουστάνι με την Κωνσταντίνα.

Και μου περνούσε ο πόνος όταν ο πατερούλης με έπαιρνε από το χέρι και με πήγαινε στα μαγαζιά του πανηγυριού μετά το πέρας της λιτανείας και μου αγόραζε όποιο δαχτυλίδι ήθελα. Κόκκινο με καρδιά, μπλε οβάλ και βραχιολάκι με ντιρλαντά να κρέμονται οι χάντρες και με παρηγορούσε πως έπρεπε να καταλάβω ότι οι αδελφές φορούν τα ίδια ρούχα για να μη ζηλεύει η μια την άλλη. Δεν είχε νόημα να του εξηγήσω τον πόνο μου γιατί σ΄’ αυτά τα θέματα κουμάντο έκανε η μαμά.

Πάντως, αυτό το παράπονο με έπαιρνε στα παιδικά μου χρόνια, ίδιο και πανομοιότυπο κάθε χρόνο. Κι έτσι κύλησε το Δημοτικό ώσπου μεγάλωσα, και πήγα στο Γυμνάσιο. Τώρα έπαιρνα πρετ-α-πορτέ και η μικρή δε μπορούσε να ακολουθήσει το εφηβικό μου σώμα. Εκεί κόπηκε και ο λώρος μεταξύ μας.

Ωστόσο, στο γυμνάσιο και το λύκειο, η Γιορτή της Φανερωμένης συνήθως έπεφτε μέσα στις σχολικές εξετάσεις. Κι ενώ η άνοιξη βοούσε και είχα κρεμασμένο και καλοσιδερωμένο το λαμπρό γιορτινό φουστάνι, δεν υπήρχε χρόνος για το πανηγύρι . Μόνο μια σύντομη βόλτα μέχρι το Μοναστήρι να προσκυνήσουμε της Χάρη της και μετά σπίτι ολοταχώς να ολοκληρώσουμε τη μελέτη για την εξέταση της επαύριον.

Και μοσχοβολούσε η φύση και άχνιζε ο ουρανός από τα σουβλάκια που ήταν τα νοστιμότερα όλων των εποχών. Και τα βραχιόλια κρέμονταν προκλητικά στα πρόχειρα στημένα μαγαζιά και τα αγορίστικα βλέμματα γλιστρούσαν στα εφηβικά κορμάκια μας.

Και ήταν ένα κανονικό πανηγύρι όπου η θρησκευτικότητα υποχωρούσε μπροστά στις υπόλοιπες αισθήσεις που τότε ξυπνούσαν όμορφα και αγαπημένα όπως ταίριαζε στην ηλικία μας.

Εχω πολλά χρόνια να παρευρεθώ στο πανηγύρι της Κυράς μας, που είναι πλέον πολύκοσμο, πολιτικό και κοσμικό ταυτόχρονα. Φέτος επίσημος προσκεκλημένος στη Γιορτή θα είναι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος.

Θάθελα μια μέρα στην ωριμότητα να με αξιώσει ο Θεός να ξαναζήσω εκείνες της στιγμές, να τις αναπολήσω επί τόπου και να βιώσω τις νέες εμπειρίες ενός πανηγυριού που χάραξε την παιδική μου μνήμη.

Χρόνια πολλά , βοήθεια η Κυρά μας, Μεγάλη η Χάρη της.

Χρόνια πολλά Λευκάδιοι!