Της Ιουστίνης Φραγκούλη
Μετά απο σκληρή πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο μετέστη εις ουρανόν ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, επιλέγοντας να αφήσει την τελευταία του πνοή στο μοναχικό κρεβάτι του σπιτιού του αντί στα απρόσωπα μηχανήματα ενός νοσοκομείου.
Ο ιεράρχης που σημάδεψε την εκκλησία και την πολιτεία της Ελλάδας επι μια δεκαετία στο μεταίχμιο του 20ου αιώνα, έδωσε τιτάνειο αγώνα με τη θανατηφόρο νόσο , προσφέροντας παράδειγμα ανδρείας σε όλο το χριστεπώνυμο πλήθος.
Απο την αρχή της περιπέτειάς του επέλεξε να μοιραστεί με το ποίμνιό του την πολυπλοκότητα του καρκίνου που κατέτρωγε τα σωθικά του πάνω απο μια δεκαετία χωρίς να έχει διαγνωσθεί απο το ιατρικό περιβάλλον του. Εκανε δημόσιο το θέμα της υγείας του κι ας γνώριζε πως θα γινόταν βορρά στα στόματα των δημοσιογράφων, των τηλεοπτικών καναλιών και εν τέλει των εκκλησιαστικών αντιπάλων του.
Πριν ο αλέκτωρ λαλήσει τρίς, είχαν αρχίσει στα τηλεπαράθυρα οι διαμάχες των θεραπόντων ιατρών του, οι διαξιφισμοί για το χειρισμό της υγείας του αλλά και αυτή καθαυτή η μάχη της διαδοχής. Με στωικότητα ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος αφουγκραζόταν τις αήθειες επιθέσεις εναντίον του απο άλλους ιεράρχες αλλά και τα σενάρια περι της ιατρικής του αγωγής, που ανεξέλγκτα δημοσίευαν επαϊοντες και μη στον περιρρέοντα χώρο.
Στο κρεβάτι του Αρεταίειου, όπου έμεινε πάνω απο δυό μήνες, έχασε τις ελπίδες του για τη ζωή του και ξαφνικά τις ανέκτησε με την πρόταση για μεταμόσχευση απο μεγάλο γιατρό Ανδρέα Τζάκη. Εδωσε τον τελευταίο αγώνα στο Μαϊάμι χάνοντάς τον κι αυτόν μετά απο πολύμηνη αναμονή και απο το επώδυνο χειρουργείο. Τότε , συμβιβασμένος οριστικά και αμετάκλητα με την ιδέα του θανάτου, ζήτησε να επιστρέψει στην κόχη του και να μην ξαναφύγει ποτέ απο κεί πριν απ΄το τέλος.
Η πορεία του
Ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος το 1998 ανέβηκε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο μετά το μακαριστό Σεραφείμ, του οποίου η μακροχρόνια ασθένεια και νοσηλεία είχε φέρει στασιμότητα στα εκκλησιαστικά πράγματα επι μια πεντεατία και πλέον.
Με τον ενθουσιασμό και τη ζέση του αισιόδοξου χαρακτήρα του, ο Χριστόδουλος, γρήγορα και χωρίς περιστροφές. άρχισε να κάνει τομές στο κοινωνικό πρόσωπο της εκκλησίας, ανοίγοντας την αγκαλιά του στους νέους, τους αδύναμους και τους φτωχούς. Η φράση για τα σκουλαρίκια, τα παντελόνια και τις μίνι φούστες των κοριτσιών έμεινε στην ιστορία, αποδεικνύοντας πως ο νέος εκκλησιαστικός ηγέτης ήταν απαλλαγμένος απο τις αγκυλώσεις του κατεστημένου. Η νεολαία άρχισε να ανταποκρίνεται στο κάλεσμά του.
Με το έργο και τη θαλερή του προσωπικότητα κατόρθωσε απο νωρίς να γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής δρέποντας τη δόξα των πολιτικών ηγετών της χώρας, που άρχισαν να ανησυχούν για τη δημοτικότητά του. Η πρωτοβουλία της διοργάνωσης συλλαλητηρίων για το Μακεδονικό, όταν η κυβέρνηση Σημίτη ήθελε άλλους τόνους, σημάδεψε την απαρχή της πολιτικής του κόντρας με το ΠΑΣΟΚ.
Ταυτόχρονα η διαχριστιανική του λάμψη δεν άφηνε τους εκκλησιαστικούς ανταγωνιστές στα πέριξ να κοιμούνται ήσυχοι. Οι συμμαχίες για την κατακρήμνιση του γοήτρου του είχαν αρχίσει να στήνονται απο την πρώτη κιόλας διετία της ποιμαντορίας του.
Δύο μεγάλα γεγονότα σημάδεψαν την πρώτη πενταετία της αρχιεπισκοπείας του: η σύγκρουση με την κυβέρνηση Κ.Σημίτη για την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, που ξεκίνησε την άνοιξη του 2000 και απασχόλησε για περίπου δύο χρόνια την κοινή γνώμη. Ο τότε αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος έσπειρε έναν άγονο θρησκοληπτικό φανατισμό, τον οποίο χρησιμοποίησαν εναντίον του οι πολιτικοί εχθροί του.
Σε μια συγκυρία που ο αρχεπίσκοπος είχε τη δύναμη και τη γοητεία να προτάξει το επιχείρημα της αναγραφής του θρησκεύματος ως ιστορικής αναφοράς των Ελλήνων, έπαιξε το χαρτί του φανατισμού στο έπακρο δημιουργώντας εχθρούς σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ελλάδας.
Τότε , το 2001 στο αποκορύφωμα της κρίσης και με την αφορμή της έκδοση του βιογραφικού βιβλίου για τον πρώην Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Σπυρίδωνα υπο τον τίτλο «Η Μοναξιά Ενός Ασυμβίβαστου», είχα την ευκαιρία να τον συναντήσω και να συζητήσω επι μακρόν μαζί του.
Με έκανε να νιώσω οικεία καθώς γνώριζε τον μακαριστό μητροπολίτη Λευκάδας Δωρόθεο, αδελφό της νονάς μου Ιουστίνης. Στο τέλος της ζεστής και ειλικρινούς μας κουβέντας σα φοβισμένο παιδί με κοίταξε στα μάτια και μου είπε: «Φοβάμαι πως θα είμαι ένας διάττων αστήρ». Ο πόλεμος είχε σημάνει σφοδρός, πικρός, ανελέητος εναντίον του και εκείνος το είχε εισπράξει στο ακέραιο.
Ο Χριστόδουλος γεύθηκε τη δεύτερη δύσκολη περίοδο κατα τη μετωπιαία σύγκρουση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο για θέματα που αφορούσαν τις Νέες Χώρες. Τούτη η διαμάχη κράτησε ως το 2004 και έληξε μετά την παρέμβαση της υπουργού Παιδείας Μαριέττας Γιαννάκου.
Ωστόσο, οι πολιτικοί εχθροί του μακαριστού Αρχιεπισκόπου υπέσκαπταν το έδαφος παντοιοτρόπως. Με αφορμή τη σκοτεινή ιστορία του Βαβύλη στο πατριαρχείο Ιεροσολύμων το 2005, ο αρχιερέας γνώρισε την πιό ανελέητη επίθεση στο πρόσωπό του. Κατηγορήθηκε για αμαρτήματα που μένει ακόμη να αποδειχθούν. Και η προσπάθεια προσανατολίσθηκε μεθοδευμένα στο να φθαρεί το πρόσωπό του και κατ επέκταση το σύγχρονο πρόσωπο της Εκκλησίας της Ελλάδας. Η κοσμική ηγεσία θέλησε να ποδοπατήσει τον ιεράρχη και το πέτυχε ως ένα σημείο απογυμνώνοντάς τον απο φίλους. Στο τραπέζι ρίχθηκε τότε ως καραμέλα η ιδέα του διαχωρισμού εκκλησίας και πολιτείας.
Η ασθένειά του μακαριστού Χριστόδουλου έγινε η γέφυρα για την καταλλαγή της πολιτικής ηγεσίας του τόπου με τον ιεράρχη. Φίλοι κι εθχροί του με γνήσιο ή υποκριτικό ενδιαφέρον δρασκέλισαν τα σκαλοπάτια του νοσοκομείου για να δείξουν το ανθρώπινο ενδιαφέρον τους αλλά και για να καρπωθούν της δημοφιλίας του.
Εκείνος βάδισε το Γολγοθά του με αξιοπρέπεια, πίστη, ευγένεια και ανδρεία. Κι έδωσε απάντηση σε μας τους υπόλοιπους για το ερώτημα του θανάτου, πως δηλαδή μπορεί να είναι ο προθάλαμος της αιωνιότητας στη γειτονιά του ουρανού.
Τώρα ο «Χριστόδουλός μας» θα ξέρει πως δεν υπήρξε ένας διάττων αστήρ, καθώς η λεβεντιά του θα λάμπει στο διηνεκές ανάμεσα στ΄αστέρια του ουρανού. Μια απ΄αυτές τις φωτεινές μαρμαριγές της έναστρης νύχτας σίγουρα θα είναι η δική του! Για Πάντα!
Πολύ ωραίο το άρθρο σου για τον Αρχιεπίσκοπο.
ReplyDeleteΑν και δεν είχα την τύχη να τον συναντήσω ποτέ απο κοντά σήμερα πήγα στην Μητρόπολη και προσκύνησα την σωρό του.
Πρωτή φορά είδα νεκρό άνθρωπο στην ζωή μου και αυτός έμελε να είναι ο Αρχιεπίσκοπος.
Μπορεί να έκανε κάποια λάθη όπως αυτό που ανέφερες με τις ταυτότητες αλλά θεωρώ ότι ήταν μια μεγάλη προσωπικότητα!
Ωραίο το κείμενο αν και σε πολλά δεν με βρίσκει σύμφωνο περί διαχείρισης.
ReplyDeleteΈγραψα ένα κατεβατό για τις πρακτικές επί των ημερών του αλλά αποφάσισα να μην στο στείλω...
Μια πρόταση μόνο θα κρατήσω, ότι όταν έχεις τέτοια εξουσία η αλαζονεία είναι ο χειρότερος εχθρός σου και γίνεσαι "ένας μικρός δικτατορίσκος" που θα είχε πει κάποτε η Κωνσταντίνα και ότι η εκκλησία δεν είναι χωράφι κανενός για να αλωνίζει και δυστυχώς δεν έχω δει κανέναν να κάνει το αντίθετο.
Καλημέρα από μια Αθήνα που πολιορκείτε από χιόνι.
«Φοβάμαι πως θα είμαι ένας διάττων αστήρ»
ReplyDeleteΓια να την ξαναδιαβασουμε αυτη την δηλωση. Νομιζω οτι μιλαει απο μονη της. Αρχιζει με μετριφρονα φοβο και τελειωνει με τη βεβαιοτητα οτι υπαρχει λαμψη. Θα προτιμουσα να μη κρινω τωρα. Απλα λυπηθηκα για τον ανθρωπο κι ευχομαι να ειναι ελαφρυ το χωμα που τον σκεπαζει. Πρεπει ομως να αναγνωρισω οτι το χαμογελο και ο ανοιχτος χαρακτηρας κερδισε πολυ κοσμο.
Φιλια Ιουστινακι.
Αγαπητέ μου Σταύρο,
ReplyDeleteΕλπίζω να μη δέις αγαπημένα πρόσωπα στον τελευταίο αποχαιρετισμό γιατί αυτό είναι βαρειά κατάρα.
Σε ευχαριστώ για τα γενναιόδωρα λόγια σου.
Χαιρετίσματα απο το μακρινό Μόντρεαλ
Αγαπημένε Θύμιε,
ReplyDeleteΔυστυχώς η αλαζονεία είναι ίδιον της εξουσίας. Φοβούμαι πως εσύ χάνεις τη μεγάλη εικόνα του Χριστόδοουλου καθώς ταυτίζεσαι απολύτως με την αγωνιστική πορεία του πατέρα σου, που τον θαυμάζω και τον συγχαίρω για το έργο του.
Αλλά ο Χριστόδουλος παρα τις κακές στιγμές του , υπήρξε αδιαμφισβήτητα ο ηγέτης που έβαλε πάλι την Εκκλησία της Ελλάδας στα πράγματα. Και η πορεία του προς τον θάνατο, τον εξάγνισε στα μάτια των ανθρώπων.
Αλλωστε οι νεκροί δεδικαίωνται.
Αγαπημένο Δεσποινάκι των βορείων προαστέιων της Ουασιγκτώνος,
ReplyDeleteΕίχε επίγνωση της λάμψης του ο κυρός αρχιεπίσκοπος. Αλλά με τις επιθέσεις που δέχθηκε στο θέμα των ταυτοτήτων, είχε δεχθεί πλήγμα στην αξιοπρέπειά του.
Νομίζω πως τον συνάντησα τελούντα υπο φόβο πως οι εχθροί του είχαν συμμαχήσει για να τον εξοντώσουν.
Πάντως, τέτοιος εκκλησιαστικός ηγέτης ακόμη και με τα φάλτσα του, θα κάνει χρόνια να φανεί.
Βρήκα το κόλπο να μη μου κλείνει το μπλόγκ σου. Η νομίζω πως το βρήκα.
Φιλιά απο το μουντό Μόντρεαλ, όπου πέφτει επικίνδυνη παγωμένη βροχή.
Ιουστίνη μου, ότι ο Χριστόδουλος θα λάμπει και θα γραφτεί στην ιστορία για πάντα, είναι γεγονός.
ReplyDeleteΑς του συγχωρήσουμε τα ανθρώπινα λάθη και ας θυμόμαστε μόνο τα καλά του. Σίγουρα ήταν πιο πολλά!
Φιλάκια σου πολλά και συγχαρητήρια για το ωραίο άρθρο σου!
Καλό σου βράδυ!
Κατερινάκι δροσερό,
ReplyDeleteΕσείς τον ζήσατε τον μακαριστό αρχιεπίσκοπο στο Βόλο και τον γνωρίσατε σε βάθος χρόνου.
Εμείς τον έίδαμε στο μεγαλύτερο εκκλησιαστικό θρόνο, που μπορεί τελικά να αποβεί παγίδα.
Οι άνθρωποι ειναι και παραμένουν άνθρωποι με τρομερές αχίελλειες πτέρνες.
Φιλιά απο τούτη την όχθη του ωκεανού, όπου η παγωμένη βροχή χτυπάει με μανία τα τζάμια των παραθύρων μας.
Να είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει.
ReplyDeleteΣίγουρα μια σπάνια προσωπικότητα που όπως σωστά λες θα κάνει πολλά χρόνια να ξαναφανεί.
Πεποίθησή μου, πως πολεμήθηκε γιατί ανησύχησαν κάποιοι με την δύναμη που αποκτούσε και πάλι η εκκλησία.
Ομορφο το αφιέρωμά σου και ο χορός της διαδοχής αρχίζει....
καλημέρα
Μου άρεσε το αρθρο σου αν και δε συμφωνώ με όλα όσα λες.Πάντως ότι και να του προσάψει κανείς και σίγουρα υπάρχουν πολλά , οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι υπήρξε μία ηγετική προσωπικότητα που ήξερε να χειριστεί περίφημα τις κρίσεις της Εκκλησίας.Και το πιο σημαντικό στις τελευταίες του στιγμές έδειξε ότι είναι και άνθρωπος και εκκλησιαστικός ηγέτης κερδίζοντας τη συμπάθεια και των πιο φανατικών εχθρών του.
ReplyDeleteΣε ζηλεύω που είσαι τόσο μακριά ...
Όταν έχω ρίξει μια κλεφτή ματιά στο περιεχόμενο, δεν με θαμπώνει το περιτύλιγμα.
ReplyDeleteΑυτό δεν μειώνει το έργο του, την προσωπικότητά του και τον αγώνα που έδωσε για τη ζωή του.
Καλημέρα.
Αγαπημένη Αλεξάνδρα,
ReplyDeleteΣίγουρα ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος πολεμήθηκε με λυσσώδη μανία, επειδή τάραξε την πολιτική σκηνή της Ελλάδας. Μην ξεχνάμε τις λαοθάλασσες που συγκέντρωνε για το Μακεδονικό και τις ταυτότητες.
Δέχθηκε αήθεις επιθέσεις τόσο απο τον πολιτικό όσο και απο τον εκκλησιαστικό κόσμο καθώς θεωρήθηκε απειλή στα κεκτημένα τους.
Πιστεύω πως δεν θα ξαναπεράσει άλλος σαν αυτόν παρά τα όποια λάθη του.
Με αγάπη απο το βροχερό Μόντρεαλ
Αγαπητέ Ναυτίλε,
ReplyDeleteΗταν μια ηγετική φυσιογνωμία που ενόχλησε τα νερά του κατεστημένου.
Και ναί, η πορεία του προς το θάνατο τον εξάγνισε για τα όσα και όποια λάθη κατα την ποιμαντορία του.
Αναρρωτιέμαι πώς κοιμούνται οι θεράποντες ιατροί του, που δεν διέγνωσαν το θηρίο εντός του. Πώς ξεφεύγουν της τιμωρίας!
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει.
Θύμιε καλέ μου,
ReplyDeleteΕσύ ήξερες τις ΄λεπτομέρειες για τους αγώνες του πατέρα σου υπερ του κατώτερου κλήρου. Δεν σε αδικώ , λοιπόν, που είσαι κριτικός έναντι της ποιμαντορικής του μεθόδου.
Απλώς, ο άνθρωπος υπήρξε παράδειγμα ανδρείας και αξιοπρέπειας στο Γολγοθά του. Χαίρομαι που όλοι το αναγνωρίζουν.
Φιλιά βροχερά. Η πόλη μου σκοτεινιασμένη
Δεν έχω κάτι να προσθέσω επι του θέματος, παρα μόνο πως περιμένω και ένα κείμενο για τον Μακαριστό Λευκάδος , που πολλοί "αγαπημένοι" μας μητροπολίτες, έκαναν την κηδεία του προεκλογικό μπαλκόνι διαδοχής του αρχιεπισκόπου... και ενώ δεν τον είχαν θάψει καν...
ReplyDeleteΓιώργος..
Γιώργο φανταράκι μου αγαπημένο,
ReplyDeleteΣε έχω επιθυμήσει. Εχεις χαθεί κάτω απο το βάρος του όπλου και του χακί σου.
Θα το ανεβάσω το κέιμενο τώρα για τον αγαπημένο μας μητροπολίτη. Δεν θα σχολιάσω πως πάνω απο το κρεβάτι του έκαναν ίντριγκες κάποιοι, ούτε πω πάνω απο το φέρετρό του παίζθηκε η διαδοχή της Αθήνας.
Χαιρετίσματα απο το Μόντρεαλ του χιονιού
Ωστόσο, η κριτική για τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο δεν περιορίζεται στο ζήτημα των ταυτοτήτων. Για παράδειγμα:
ReplyDeletehttp://dimitromitsos.blogspot.com/2008/08/blog-post.html