Thursday, July 17, 2008

Υγρός Χρόνος απο την Ελένη Γκίκα


Της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη


Με το ψυχογραφικό μυθιστόρημα Υγρός Χρόνος η Ελένη Γκίκα ολοκληρώνει την τριλογία του πένθους (Αν μά αγαπάς, μη μ’ αγαπάς,Αύριο να θυμηθώ να σε φιλήσω, Υγρός Χρόνος) , για έναν άντρα που φαίνεται πως άφησε να της γλιστρήσει απ΄τη ζωή και την αγάπη της.

Αυτός ο τίτλος του δεύτερου βιβλίου της «Αύριο να θυμηθώ να σε φιλήσω» είναι χαρακτηριστικός της ετεροχρονισμένης σχέσης με τον μυστηριώδη άντρα, που χάθηκε πρόωρα αφήνοντας στη συγγραφέα μεγάλα ερωτήματα αλλά και απροσδιόριστες προσδοκίες με τον κίνδυνο να μην επαληθευτούν ή να μην ακυρωθούν ποτέ.

Ετσι, το μυστήριο του πνιγμού ενός ογκολόγου , του Αγγελου, γίνεται το αντικείμενο έρευνας της αστυνομικής συντάκτριας Μάνιας, η οποία φαίνεται να τον αγαπά μακρόθεν με μια αινιγματική λατρεία που δεν εκφράζεται και που μεγαλώνει ολοένα με την απόσταση και την απουσία. Γιατί ο Αγγελος κάνει στο μεταξύ τη ζωή του , παντρεύεται και αποκτά κοινωνική εταίρο, την κυρία του σπιτιού, που δίνει εντολές για την κηδεία του, για την επισημότητα του τελευταίου αποχαιρετισμού.

Αυτή η Μάνια είναι η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου , μια καθημερινή γυναίκα με αντικείμενο το κυνήγι του δημοσιογραφικού ρεπορτάζ. Αυτή η Μάνια λοιπόν χρεώνεται τη διαλεύκανση του πνιγμού του Αγγελου. Αυτή που δεν μπόρεσε να αρθεί στο ύψος της αγάπης και γινόταν κλέφτρα των στιγμών της, η Μάνια που πίστευε πως δεν της άξιζε ο Αγγελος γι αυτό τον άφησε να της γλιστρήσει απ τη ζωή και να χαθεί στην υγρασία του χρόνου. Η Μάνια καλείται να ανακαλέσει όλες τις τρυφερές λεπτομέρειες του παρελθόντος για να εξηγησει τα δυσεξήγητα για τον ακατάληπτο πνιγμό του Αγγελου.

Είναι φανερό πως σ΄αυτό το τρίτο μυθιστόρημα της τριλογίας η Ελένη Γκίκα αποκαλύπτει με τον πιό εναργή τρόπο το παγανιστικό βούτηγμά της στην αυτοψυχανάλυση με στόχο την αυτοκάθαρση. Παρόλο που χρησιμοποιεί πέντε γυναικεία πρόσωπα για να συνθέσει τα κομμάτια του Αγγελου, τελικά η ίδια αποβαίνει αρχιέρεια της αλήθειας της.

Τα εργαλεία της ψυχανάλυσής είναι τα διαβάσματά της μέσα στο χρόνο,που έγινε υγρός απο τον πνιγμό του Αγγελου αλλά και απο τα δάκρυά της για τη λιποψυχία ενώπιον του μεγάλου έρωτά.

Η τραγική αυτόχειρ Σύλβια Πλάθ, ο Αντόνιο Ταμπούκι, ο Ζάκ Πρεβέρ ο Χόρχε Σεμπρούν, ο Μπορίς Σιρούλνικ, ο Μπόρχες και τόσοι άλλοι άνθρωποι των γραμμάτων και των ιδεών περνάνε μέσα απο τις σελίδες του μυθιστορήματος σαν αγαπημένα αναγνώσματα της συγγραφέως. Αλλοτε ως αυτούσιες παρουσιάσεις κι άλλοτε ως σπαράγματα λόγου, δονούν κυριολεκτικά την ψυχή της πρωταγωνίστριας οδηγώντας ταυτόχρονα τον προσεκτικό αναγνώστη σε μια μοναδική περιπλάνηση στο χώρο της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Η Ελένη Γκίκα όμως ξέρει την ίδια στιγμή να σκορπίζει απλόχερα τις δικές της μύχιες σκέψεις για όλα τα υπαρξιακά ερωτήματα παίρνοντας αφορμή απο τις αγωνίες , τις φοβίες, τις αναζητήσεις, τα πικραμένα πρωθύστερα των συναισθημάτων, τα διαρκώς ανεπίδοτα γράμματά της στον Αγγελο.

Ενα απο τα ανεπίδοτα γράμματα επιλέγω να βάλω αυτούσιο στο κείμενό μου:

Αγαπημένε μου,
Γραφω αυτό το γράμμα για τον εαυτό μου. Κράτησα το στόμα μου κλειστό για πάρα πολύ καιρό και θέλω να ξεκαθαρίσω τα αισθήματά μου . Σεβάστηκα υπερβολικά τα δικά σου συναισθήματα και τελικά ήρθε η ώρα να σεβαστώ και τα δικά μου. Μερικές φορές, στην προσπάθειά μου να κατανοήσω τους άλλους, ξεχνώ ότι μια σχέση είναι δρόμος διπλής κατεύθθυνσης.
Πίστεψα ότι είσαι αδελφό πενύμα, μια τρθυφερή ψυχή που καταλαβάινει ότι η αμείλικτη καθημερινότητα μας απομακρύνει απο την ομορφιά της ανθρω΄πινης εμπειρίας. Περπάτησα σε τεντωμένο σκοινό ανάμεσα σε σένα και την Ντόρις...»

Ο Υγρός Χρόνος είναι εν τέλει ένα αυτοψυχαναλυτικό κείμενο με δεκάδες αναφορές σε άλλα κείμενα (χωρίς αυτό να σημαίνει διακειμενισμό) καθώς η συγγραφέας του Ελένη Γκίκα αναγωρίζει πως δεν υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη του γράφειν, μια τέχνη που παλεύει απο γένεσης του κόσμου να προσπορίσει παρηγορία στα μεγάλα ανθρώπινα δεινά και προπάντων να δώσει τις ίδιες και απαράλλαχτες απαντήσεις στο αέναο και αναπάντητο ερώτημα της ζωής και του θανάτου.

Αγαπημένη μου Ελένη, αύριο να θυμηθώ να σε φιλήσω γιατί μου χάρισες μοναδικές στιγμές λογοτεχνίας και ιδεολαγνείας με την τριλογία σου.

Σ΄ευχαριστώ

28 comments:

  1. Έχω διαβάσει το Αν μ' αγαπάς. Εκπληκτικό. Τα άλλα δυο είναι ήδη στη λίστα για τα βιβλία του χειμώνα. Πολύ χαίρομαι που υπάρχουν τόσο αξιόλογοι Έλληνες συγγραφείς. Χαίρομαι που έχω πολύ καιρό να διαβάσω ξένη λογοτεχνία με μοναδική εξαίρεση τον Μουρακάμι που αποτελεί μια από τις μεγάλες μου αγάπες.
    Σε φιλώ

    ReplyDelete
  2. Μελισσούλα,
    Η τριλογία του Πένθους έπρεπε να ονομασθεί το συνολικό έργο. Βλέπει κανείς πώς μεταλλάσσονται τα συναισθήματα των ανθρώπων απο έρωτα, σε χαρά, σε απώλεια , σε πένθος.
    Χαίρομαι που έχεις πεισθεί να διαβάζεις ελληνική λογοτεχνία και που σου αρέσει ούτως ώστε να μη διαβάζεις πλέον ξένη. Σπουδαία τιμή μας περιποιείς μικρή μου αναγνώστρια.
    Τέλος, το Δεσποινάριον γιατί κατέβασε ρολά και έβαλε κωδικούς και άλλα τινά;
    Μήπως μπορείς να ρωτήσεις περικαλώ;
    Φιλένια φιλιά

    ReplyDelete
  3. Iουστίνη μου,
    καλησπέρα. Πολύ ωραία και τρυφερή ανάρτηση για τη φίλη μας.
    Επιτέλους, φαίνεται να κλείνει ο κύκλος του πένθους και της απώλειάς της.
    Όσο για ελληνική λογοτεχνία, να τολμήσω να προτείνω??? "Η Αδελφότης των Στεναγμών" Νίκος Ντακάκης, Εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος
    Πολλά φιλιά

    ReplyDelete
  4. Η τιμή είναι αμφίδρομη Ιουστινάκι και ξεκινά από όλους εσάς. Εμείς οι αναγνώστες δεν θα μπορούσαμε παρά να σας τιμήσουμε για την τιμή που μας κάνετε!!
    Το Δεσποινάριον δεν έχει κωδικούς.. μόλις πέρασα από εκεί.

    Την πρόταση της Φωτεινής θα την έχω κατά νου!
    Φιλιά

    ReplyDelete
  5. Φωτεινή αγαπημένη,
    Στείλε μου περίληψη και φωτογραφία και βιογραφικό για να προβάλλω το βιβλίο του φίλου σου στο μπλόγκ μου.
    Θα χαρώ πολύ να το κάνω.
    Πολλά γλυκά φιλιά
    Ιουστίνη

    ReplyDelete
  6. Α! μικρή υπέροχη Μελισσούλα του διαβάσματος και της χαράς.
    Ποιός σε πιάνει στις προετοιμασίες για τη μεγάλη φυγή. Να μας διαβάζεις και να μας αγαπάς σ΄αυτό το ταξίδι που κινάς να πάς!
    ΄Θα επιχειρήσω πάλι επίσκεψη στο Δεσποινάριον. Πριν βρήκα το μέγαρο κλειδαμπαρωμένο!

    ReplyDelete
  7. Δεν θα το πιστέψεις! Σαν χθες (ανήμερα της Αγίας Μαρίνας) τον γνώρισα! Σε ένα... ντέρμπυ (τρικούβερτος καυγάς, οι έρωτές μου μάλλον ξεκινάνε καυγαδίζοντας, "η ωραία καυγατζού" με φώναζε, αν σ' αγαπούν σε βλέπουν κι ωραία) σ' ένα κατάστημα νεωτερισμών, απέναντι από το ΙΚΑ όπου μόλις είχε δηλώσει παραίτηση! Κομμάτια, γίναμε!
    Σαν χθες (Αγίας Μαρίνας) σε ηλικία δεκατριών χρονών με δάγκωσε έξω από το εξοχικό τους (δεν το 'ξερα) ένας αδέσποτος σκύλος! Συναγερμός! "Πω πω" φώναζε μια κυρία από την απέναντι ταβέρνα, "τι θα κάνουμε, που την έχει η μάνα της, μία!" Με πήραν τα αίματα, θυμάμαι!
    Σαν χθες (Αγίας Μαρίνας) μου το θύμησε μεσάνυχτα ο πρώην σύζερ κλαίγοντας, στα είκοσι τρία μου, τράκαρα κι ήμουν κομμάτια για έξι μήνες!
    Έξοχο το κείμενό σου, με πολύ αγάπη, πολύ γενναιόδωρο, πολύ δοτικό, πάντα το έλεγα, είμαι υπεραγαπημένη και υπερεκτιμημένη! "Οι Μεταμορφώσεις του Ενός" λέγεται ήδη η τριλογία. Αφορά το άλυτο Αίνιγμα, τους δυο που είναι Ενας, έτσι ή αλλιώς. Το τρίτο, δεν έχει γραφτεί (έχει ξεκινήσει όμως), "Πλήθος είμαι" ο τίτλος του. Ελπίζω να είναι έκπληξη και για μένα. Το "Αν μ' αγαπάς μή μ' αγαπάς" είναι τα σπράγματα μιας κοινής ζωής (υπάρχει "κοινή ζωή" εξάλλου?) Ο "Υγρός χρόνος" είναι η δική του λάθρα βιώσασα ζωή (μόνον έτσι ήθελε ή έτσι μπορούσε). Το "Αύριο να θυμηθώ να σε φιλήσω" ήταν μια παρένθεση σαν απονεύρωση σε φρονιμίτη που πονάει! Οχι, δεν βγήκε! (πραγματικά, δεν έχουν βγει δυο... φρονιμίτες μου! "Αμ έτσι εξηγείται,- επιμένει η μάδερ- όλη αυτή η ατέλειωτη εφηβεία".
    Σε φιλώ και μέσα από την καρδιά μου, σ' ευχαριστώ! Είσαι από τα πιο γενναιόδωρα κορίτσια που έχω γνωρίσει! Σου εύχομαι να είσαι δημιουργική και ευτυχισμένη, όπως σου αξίζει!
    Σας γλυκοασπάζομαι, Ιουστίνη μας, άλεφ- ελένη!

    ReplyDelete
  8. Αγαπημένη Ελένη,
    Οπως έχω γράψει και αλλαχού, δεν οικειοποιούμαι το ρόλο της κριτικού. Γράφω πάντοτε με γνώμονα τη δική μου προσλαμβάνουσα στα βιβλία. Πίστευα πως αυτός ήταν ο επίλογος του πένθους, αλλά φαίνεται πως όχι. Πάντως, μακάρι να ήταν.
    Και πάντως, δεν έβαλα καμιά γενναιοδωρία στο κείμενο. Αυτό διαβασα πίσω απο τις λέξεις, αυτό κατέγραψα, αυτό αποτίμησα.
    Ισως και να έχω πέσει έξω. Πάντως, η Αγία Μαρίνα είναι το αγαπημένο ξωκκλήσι του πατέρα μου στη Λευκάδα, που χτές γιόρτασε υπαίθρια την ημέρα με εκατοντάδες πιστούς στο προαύλιο με το μεγάλο πλατάνι.
    Κάποτε εμείς τα παιδιά γεμίζαμε το προαύλιο. Τώρα η μικρή έφυγε για πάντα, η μαμά δεν μπορεί να συμμετέχει στις γιορτές, ο αδελφός κατοικεί στην Αθήνα κι εγώ στο Μόντρεαλ. Ακόμη κι ο Αλέξανδρος , που είναι επίσημος βοηθός του παππού παπα-Νίκου, βρισκόταν στις Σπέτσες.
    Αύριο να θυμηθώ να σε φιλήσω γιατί είσαι όμορφη και γράφεις σαν μαύρο κοράλι.
    Ιουστίνη

    ReplyDelete
  9. Ιουστινάκι μου, ο θάνατος μας βοηθά να ζήσουμε πιο πολύ, πιο καλά, πιο αυθεντικά! Εξαιρετικά και διεισδυτικά και αισθαντικά διαβάζεις! Λατρεύω τα μαύρα κοράλια και τί περίεργο, έτσι είχε χαρακτηρήσει κι η Μάρω το βιβλίο μου: μαύρο κοράλλι και μαύρο ρόδο!
    Σε φιλώ γλυκά (κανείς δεν διαβάζει όπως εσύ διότι και γράφεις και γνωρίζεις καλά τον τρόμο της άσπρης σελίδας, και αγαπάς, δηλαδή διαβάζεις και με την καρδιά σου).
    Σε ξαναφιλώ γλυκά και σ' ευχαριστώ και πάλι. Για όλα. Και γι' αυτή την υπέροχη σύμπτωση!

    ReplyDelete
  10. Αλεφίτσα μου,
    Νάι, διαβάζω αγαπητικά όπως κι εσύ άλλωστε. Ισως αυτό να μας διαχωρίζει απο τον άκαρπο ανταγωνισμό των πέριξ.
    Το γράψιμο σου μαύρο κοράλι,μαύρο μαργαριτάρι του ωκεανού.
    Και το πένθος, ναί μας κάνει να αναγνωρίσουμε τη ζωή, να την εκτιμήσουμε. Αλλά ζήτω η ζωή!
    Φιλιά. Πάω στη Νέα Υόρκη να σου αγοράσω το φουλάρι του καλοκαιριού.

    ReplyDelete
  11. τι είναι αυτά που διαβάζω? Σπέτσες, Νέα Υόρκη.. καταρρέω!!
    και βγαίνω και εκτός θέματος...

    ReplyDelete
  12. Έχω διαβάσει αρκετά γι' αυτό το βιβλίο... μάλλον πρέπει να το πάρω για τις ημέρες των διακοπών!

    Χαιρετώ!

    ReplyDelete
  13. Ιουστίνη μου,

    Πες μου έναν πίνακα να σου κάνω δωράκι τώρα το καλοκαίρι στη Χουακίνα... Η Κυρία με την Ομπρέλα του Μονέ είναι καλά;

    ReplyDelete
  14. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
  15. Ιουστίνη μου, διάβασα τη συνέντευξή σου στη Ραδιοτηλεόραση, πολύ ωραία. Θυμήθηκα τις όμορφες σελίδες του βιβλίου σου που με ξενάγησαν με τα μάτια τα δικά σου στη Κούβα. Καλή σου βδομάδα.

    ReplyDelete
  16. Γλυκέ μου Αντουάν,
    Σε ευχαριστώ για την ιδέα του δώρου. Ο,τι επιλέξεις είναι υπέροχο, αφού μου το χαρίζεις. Μόλις επέστρεψα απο τη Νέα Υόρκη, όπου στο ΜΟΜΜΑ είχε ένα εκληκτικό αφιέρωμα στον Σαλβατόρ Νταλί κι έμεινα άναυδη απο το ταλέντο του ανδρός.
    Πολλά χαιρετίσματα

    ReplyDelete
  17. Καλέ μου Μπάμπη,
    Πάντα με τον καλό σου λόγο. Σε ευχαριστώ για την ενημέρωση. Ξέρεις, αναρρωτιόμουν πότε θα δημοσιευόταν αυτή η συνέντευξη. Να που ήρθε η ώρα της. Αλήθεια, πώς και ξέμεινες εσύ στο κλεινόν Αστυ; Η Κρήτη θα σε περιμένει ανυπόμονα!
    Φιλιά δροσερά απο το Μόντρεαλ.

    ReplyDelete
  18. Ιουστίνη μου ξέμεινα για εκείνη την υπόθεση, με την ΕΔΕ. Ελπίζω μέχρι την άλλη τετάρτη που κατεβαίνω Κρήτη να έχω πάρει την κοινοποίηση. Φιλιά καυτά, σχεδόν καύσωνα, από την Αθήνα.

    ReplyDelete
  19. Γλυκέ μου Μπάμπη,
    Σου εύχομαι τα καλύτερα με την υπόθεσή σου. Να ξεκαθαρίσεις μια για πάντα για να τιμωρηθεί το σύστημα, που πάει να μολύνει τους αμόλυντους.
    Εδώ έχουμε δροσιά και είναι όμορφα. Αλλά ένα κάυσωνα τον θέλω γι αυτό σάς έρχομαι την άλλη εβδομάδα.
    Φιλιά

    ReplyDelete
  20. Ioυστίνη μου,΄
    πέρασα να δω πώς πέρασες στη ΝΥ.
    Ν' αφήσουμε τη φαντασία μας να καλπάσει?
    Πολλά μεσογειακά φιλιά!

    ReplyDelete
  21. δεν θα δούμε λίγο Νιου Γιορκ αγαπημένη πριν φύγεις να βρεις τους καύσωνες?

    ReplyDelete
  22. Φωτεινή και Μελισσούλα,
    Δεν έχω προλάβει να καθήσω στο κομπιούτερ για να σας παίξω Νέα Υόρκη. Ερχεται με καύσωνα η πόλη της αιώνιας χαράς.
    Φιλάκια

    ReplyDelete
  23. Ιουστίνη μου γλυκιά,
    μόλις παρήγγειλα το βιβλίο σου (Ημερολόγιο Αβάνας) από τον Παπασωτηρίου). Το περιμένω με λαχτάρα να το διαβάσω. Δυστυχώς μόνο το καλοκαίρι έχω καιρό να διαβάσω λογοτεχνία.
    Θα σου γράψω τις εντυπώσεις μου όταν το τελειώσω.

    ReplyDelete
  24. Καλο ταξιδι και καλες διακοπες Ιουστινακι. Σε φιλω.

    ReplyDelete
  25. Ioυστίνη, τρέξε!
    Η ΑΒάνα σου βγήκε βόλτα σ' όλη την Ελλάδα!
    http://synexiaskyklamino.blogspot.com/2008/07/9_23.html
    και όχι μόνο.
    Φιλιά πολλά!

    ReplyDelete
  26. Αγαπημένη Μερόπη,
    Ελπίζω να σε ταξιδέψω μέχρι το αγαπημένο μου νησί και να σε πείσω πως πρέπει να το επισκεφθείς. Περιμένω με αγωνία τις εντυπώσεις σου.
    Φιλιά

    ReplyDelete
  27. Δεσποινάκι,
    Φεύγω την Δευτέρα, αλλά βρ΄σικομαι σε πανικό για να ολπκλήρώσω όλες τις δουλειές μου έχοντας ταυτόχρονακαι τους επισκέπτες μου.

    ReplyDelete
  28. Φωτεινούλα,
    Μπήκα στου Κυκλάμινου και είδα την υπέροχη φωτογράφιση. Ευχαριστ΄λω για την ευαγγελία (καλή αγγελία).
    Φιλιά και έρχονται οι φωτογραφίες της Νέας Υόρκης οσονούπω!

    ReplyDelete