Λένα Μαντά, η ευπώλητη των ευπωλήτων

Της Ιουστίνης Φραγκούλη

Τη γνώρισα πέρισι στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη και με εντυπωσίασε το όμορφο πληθωρικό της πρόσωπο, το καθαρό της βλέμμα και η σεμνότητά της. Η Λένα Μαντά καθόταν ήσυχη κι ευγενής ενώ δεχόταν τις βολές των αυτοαποκαλούμενων «καλών συγγραφέων» αδιαμαρτύρητα σε αναφορά με το πώς πρέπει τελικά να επιλέγονται τα δημοφιλέστερα βιβλία για τα βραβεία αναγνωστών του ΕΚΕΒΙ.

Κι όμως η Λένα Μαντά είναι ένα εκδοτικό φαινόμενο. Ολα της τα βιβλία είναι μπέστ-σέλερς , μάλιστα τα τελευταία της δύο έχουν ξεπεράσει τις 100.000 αντίτυπα. Είναι λοιπόν αμαρτία να κάνεις μπέστ σέλερ;

Αυτό προσπάθησα να ανακαλύψω διαβάζοντας το τελευταίο της βιβλίο με τίτλο «Η άλλη πλευρά του νομίσματος» (Εκδόσεις Ψυχογιός). Ποιά είναι αυτή η αρετή της Λένας που απογειώνει τα βιβλία της στην καρδιά των αναγνωστών; Τί την κάνει απολύτως ευπώλητη;

Στην «Αλλη Πλευρά του Νομίσματος» η Λένα Μαντά αναφέρεται στην προσωπική ιστορία ενός νεαρού απο την κοντινή στην Αττική επαρχία, ο οποίος πάει στην Αθήνα για να κερδίσει τη ζωή του αλλά και να ξεφύγει απο τον πεπερασμένο κύκλο του.

Στην Αθήνα μαθαίνει τη μαγκιά, την απόκκλιση, παλινδρομεί ανάμεσα στην αστυφιλία και στο πατρικό χωριό, χάνεται απο τους φίλους, ξαναβρίσκεται μαζί τους. Γίνεται εραστής πολλών γυναικών, δεσμεύεται με μια μεγαλύτερή του απο πλούσιο κύκλο, γνωρίζει την πραγματικότητα του Κολωνακίου. Οταν τελικά αυτονομείται οικονομικά αρχίζει να βλέπει τη ζωή με άλλο μάτι και ερωτεύεται μια νεαρή γυναίκα.

Το δίλημμά του ανάμεσα στην ευκατάστατη ώριμη ερωμένη και την άγουρη κοπέλλα κυριαρχεί στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, όπου ο πρωταγωνιστής Ανδρέας παίζει ανάμεσα στις δύο γυναίκες και τις διαφορετικές προοπτικές που προδιαγράφουν για τη ζωή του.

Η συγγραφέας επιλέγει να προσφέρει δύο επιλογές για το το κλείσιμο του βιβλίου , τη μιά με την ώριμη και πλούσια αλλά χωρίς προοπτικές Νίκη και την άλλη με τη νεαρή αλλά γεμάτη δίψα για ζωή και οικογένεια Αρετή.

Προσωπικά πιστεύω πως αυτό το διπλό τέλος μπορεί και να αποδυναμώνει το μυθιστόρημα γιατί τελικά έρχεται σε αντίθεση με την «Αλλη Πλευρά του Νομίσματος», που ο αναγνώστης θάθελε να τη δεί καθαρά μέσα απο τα μάτια και την άποψη της συγγραφέως .

Αλλά αυτό είναι ένα σημείο που ο καθένας το κρίνει κατα το δοκούν. Σ΄αυτό το κείμενο θάθελα να σταθώ στο ερώτημα, τί κάνει το βιβλίο της Λένας Μαντά αγαπητό στη μεγάλη μάζα του κόσμου και προπάντων των γυναικών;

Η αρετή της συγγραφέως είναι πως παίρνει μια συνηθισμένη ανθρώπινη ιστορία του σήμερα και την αναδεικνύει σε ένα ηθογράφημα, ψυχογράφημα καθώς μέσα στο μυθιστόρημα μπλέκεται η περιρρέουσα ατμόσφαιρα της υπαίθρου και του αστικού κέντρου, οι διάφοροι χαρακτήρες αλλά και οι ηθικές κόντρες των πρωταγωνιστών με τους εαυτούς τους και με τους περιβάλλοντες ανθρώπους διαφορετικών κοινωνικών ομάδων.

Η απλή καθημερινή γλώσσα που χρησιμοποιεί η Λένα Μαντά, το αφηγηματικό της ύφος, η έλλειψη προσποίησης στην καθημερινότητα του διαλόγου, καθιστά το έργο της υλικό προς τηλεοπτική αξιοποίηση. Ισως αυτό το στοιχείο της οικειότητας να αναγνωρίζουν τελικά οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες στο γράψιμο της Λένας Μαντά και γι αυτό την αγαπούν ομνύοντας στα βιβλία της.

Είναι ένα χαρακτηριστικό που πρέπει να της αναγνωρίσουμε καθώς τελικά τα μπέστ σέλερς της αγγίζουν μια μεγάλη μάζα κόσμου, την οποία δε μπορεί να αγνοήσει ούτε η εκδοτική αγορά αλλά ούτε και η παρέα του βιβλίου. Γιατί όταν μιλάμε για βραβείο αναγνωστών, το ΕΚΕΒΙ οφείλει να σέβεται και να τιμά τα ευπώλητα βιβλία.

Μπορεί το βιβλίο της Λένας Μαντά «Η Αλλη Πλευρά του Νομίσματος» να μη διεκδικεί υψηλές λογοτεχνικές δάφνες, αλλά είναι ένα ευανάγνωστο βιβλίο, που χαρίζει όμορφες στιγμές στον αναγνώστη. Είναι τελικά ένα ειλικρινές βιβλίο που δεν προσποιείται. Αλλωστε αποτυπώνει αυτή την πληθωρική ζωντάνια της συγγραφέως του.