Η Κοντυλένια στο Μιλάνο!

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΩΚΕΑΝΟΣ

    Σόλωνος 136, 10677 Αθήνα 

Τηλ.: 210 3829339 Fax: 210 3829659

Website: www.oceanosbooks.gr e-mail: info@oceanosbooks.gr

Η ΚΟΝΤΥΛΕΝΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΣΤΟ ΜΙΛΑΝΟ

Στην καρδιά του Μιλάνου θα εγκαινιάσει τον κύκλο των λογοτεχνικών παρουσιάσεων το νέο μυθιστόρημα  της Ιουστίνης Φραγκούλη Αργύρη με τίτλο

Η ΚΟΝΤΥΛΕΝΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ

Η παρουσίαση θα γίνει τη

Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2019 στις 7 μ.μ.,

με υπόβαθρο την ελληνική γαστρονομία του δημοφιλούς εστιατορίου Vero Sapore Greco.

Η ελληνική συντροφιά του Μιλάνου με πρωτεργάτες τους Κριστιάνο Μαυροειδή και  Βάσια Κολλόκα προσκάλεσαν την συγγραφέα Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη  να συστήσει τη νέα ηρωίδα της, την Κοντυλένια του Νησιού, μεταφέροντας την αύρα της Λευκάδας και τη νοσταλγική ατμόσφαιρα του Μεγανησιού κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου.

Το μυθιστόρημα θα παρουσιάσει:

ο Αρχιμανδρίτης, Καθηγητής ΕΚΠΑ, Δρ. Απόστολος Καβαλιώτης,

ο οποίος θα αναφερθεί στο συμβολισμό της εποχής και τη θέση της Ελληνίδας γυναίκας στο Μεσοπόλεμο.

Για τη συγγραφέα και το έργο της θα μιλήσει:

ο π. Βουλευτής Λευκάδας Δρ. Ξενοφώντας Βεργίνης, ο οποίος θα δώσει το στίγμα της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη, της Κοντυλένιας και της Λευκάδας.

Ο  Κριστιάνο Μαυροειδής και η Βάσια Κολλόκα έχουν το συντονισμό του εγχειρήματος, που φιλοδοξεί να παντρέψει την ελληνική με την ιταλική κουλτούρα προσκαλώντας όλη την ελληνοϊταλική παροικία και πέραν απ΄αυτήν.

Μπουφές με ελληνικά εδέσματα του Vero Sapore Greco θα είναι ανοιχτός για τους καλεσμένους. Κεράσματα φτιαγμένα στη Λευκάδα και λικέρ του νησιού θα προσφερθούν μετά την παρουσίαση μεταφέροντας τα έθιμα του τόπου στην ιταλική μητρόπολη.

Προσωπικότητες της εκκλησιαστικής και διπλωματικής σκηνής θα παρευρίσκονται στην παρουσίαση της ΚΟΝΤΥΛΕΝΙΑΣ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ.

Η συγγραφέας θα υπογράψει τα βιβλία της στους συνδαιτυμόνες της εκδήλωσης

Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2019, 7 μ.μ., στο ελληνικό εστιατόριο Vero Sapore Greco: Via delle Ore 2 - 20122 Milan, 0039 392 1522537

Είσοδος ελεύθερη

Μια Βάφτιση εις το Βουνό Ψηλά Εκεί!

Της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη

Εις το βουνό ψηλά εκεί, στο γραφικό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία ο αδελφός μου Απόστολος Φραγκούλης και η υπογράφουσα ευλογηθήκαμε να βαφτίσουμε φέτος το ανηψάκι από το δεύτερο εξάδελφο Κώστα Κούρτη και την Υπαπαντή Θερμού στις 18 Αυγούστου.

Ο προφήτης Ηλίας είναι ο προστάτης άγιος του πατρικού ορεινού χωριού Εγκλουβή, που βρίσκεται περικλεισμένο από την οροσειρά των Σταυρωτών. Κι εκεί στο ύψιστο σημείο στέκει ένα γραφικό παρεκκλήσι που αποτυπώνει την απλότητα των χωρικών και την ανάγκη τους να επικοινωνήσουν με το θεό χωρίς φτιασιδώματα. Γι αυτό είναι λευκό, απλό, αιγαιοπελαγίτικο και παράταιρο θα έλεγα με την εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της Λευκάδας.

Εκεί λοιπόν, στον προφήτη Ηλία με τα βουνά να μας περιστοιχίζουν με το Ιόνιο στα πόδια μας, με την επιβλητική ομορφιά του οροπέδιου της Εγκλουβής να μας εμπνέει , εκεί που κάποτε φτάναμε καβάλα στα άλογα να γιορτάσουμε τη χάρη του, βρεθήκαμε με τον αδελφό μου για να βαφτίσουμε τον Αριστομένη Κούρτη.

Μας περίμενε η απίστευτη αγριάδα του τοπίου και το κατάλευκο εκκλησάκι στολισμένο με τα δέοντα προς χάρη του Αριστομένη. Κι εκείνος έφτασε με τους γονείς του , την γλυκύτατη Υπαπαντή Θερμού και τον Κώστα Κούρτη, ανυποψίαστος για τη μεγάλη στιγμή της χριστιανικής του υπόστασης.

Τα γκρίζα ματάκια του έλαμπαν σκορπίζοντας τη λάμψη τους σε όλους εμάς ένα γύρο και το φώς του μεσημεριανού ήλιου έπαιζε με το αγνό του πρόσωπο. Ήταν φώς εκ φωτός αληθινού  ο μικρός Αριστομένης που έπαιζε με όλους και χαμογελούσε καλοσυνάτα πηγαίνοντας από αγκαλιά σε αγκαλιά.

Σε λίγο μπήκαμε στο ναϊσκο, που χωρούσε λίγους και εκλεκτούς. Από το λιτό μπλέ θόλο και τα παράθυρα τρύπωνε το φως. Ο μικρός καθόταν ήσυχα στην αγκαλιά μου και στην αγκαλιά του νονού του εξετάζοντας με το βλέμμα του όλο τον περίγυρο, από τις εικόνες μέχρι τα πρόσωπα των ανθρώπων.

Ήταν ήσυχος, ευγενικός και δεν φαινόταν να θορυβείται από το περιβάλλον ούτε από τον υπέροχο ιερέα π. Κτενά, ο οποίος τέλεσε ένα μυστήριο όπου η κάθε λέξη ακουγόταν πεντακάθαρα βάζοντάς μας στο μεγάλο ταξίδι της Ορθόδοξης χριστιανικής βάφτισης.

Ο Αριστομένης σχεδόν συμμετείχε με την αθωότητά του και την αμεριμνησία του στο μυστήριο της βάφτισής του. Ώσπου μπήκε στην κολυμπήθρα κι ένιωσε στα ματάκια του το τσούξιμο από το λάδι. Κι εκεί άρχισε να κλαίει με παράπονο. Τον πήρε ο φόβος του αγνώστου και έκλαιγε μέχρι το τέλος του μυστηρίου. Τίποτε ούτε τα λόγια ούτε οι αγάπες μας τον παρηγόρησαν γιατί θαρρείς πως ένιωθε προδομένος από όλους εμάς στους οποίους χάριζε το χαμόγελό του μέχρι πριν από λίγο.

Ακολούθησε ένα λουκούλειο γεύμα στο Φρυά, όπου σερβιρίστηκαν τα κοκορέτσια και τα αρνιά από το κοπάδι του πατέρα του. Ο ξάδελφός μας Κώστας Κούρτης έχει επιλέξει να μείνει στο πατρικό χωριό την Εγκλουβή και να καλλιεργεί τα φακοχώραφα, να υποτάσσει τη γή στην ανθρώπινη δύναμη και να βοσκάει τα αιγοπρόβατα που έχει πολλαπλασιάσει. Η ζωή του είναι απλή, δύσκολη μα άκρως γοητευτική.

Είναι ένας αγρότης με άποψη και πεποίθηση που τον θαυμάζουμε και τον τιμούμε όλοι εμείς οι φυγάδες των πόλεων. Ο Κώστας Κούρτης είναι πρότυπο νέου ανθρώπου που επέλεξε να μείνει στον τόπο του καλλιεργώντας την πατρώα γη και παράγοντας την πρώτη ύλη. Ζει και αναπνέει την πεμπτουσία της ύπαρξης εκεί ψηλά στην υπέροχη Εγκλουβή.

Η γυναίκα του η Υπαπαντή Θερμού κατάγεται κι εκείνη από το χωριό μας στο οποίο επέλεξε να επιστρέψει ανοίγοντας  επιχείρηση μετά το πέρας των σπουδών της. Γοητευτική και καλλιεργημένη αγαπάει την ποίηση, τη γραφή και την πνευματικότητα. Είναι ένα πλάσμα διαφορετικό που γνωρίζει να είναι γήινη και άυλη ταυτόχρονα.

Ο αδελφός μου και εγώ είμαστε ευτυχείς που βαφτίσαμε από κοινού τον Αριστομένη αποτίοντας φόρο τιμής στην ευρύτερη οικογένεια και καταγωγή μας από την ορεινή Εγκλουβή.

Υπαπαντή και Κώστα σας ευχαριστούμε για την τιμή να γίνουμε ανάδοχοι του Αριστομένη σας κι ευχόμαστε η ζωή του να είναι όμορφη , ειρηνική, στρωμένη με τα ιδανικά της Χριστιανικής του ταυτότητας.

Να μας ζήσει ο Αριστομένης Κούρτης!

Μνήμη και Λήθη στο Δημόσιο Χώρο

Ενα ενδιαφέρον τριήμερο οργανώνεται στον Αλέξανδρο με θέμα τους δημόσιους χώρους και την εξέλιξή τους μέσα στο χρόνο!

Η Cities in Balance (CiBA) διοργανώνει την πρώτη διεπιστημονική συνάντηση με θέμα: Μνήμη και Λήθη στον Δημόσιο Χώρο

στον Αλέξανδρο Λευκάδας, το τριήμερο, 23-26 Αυγούστου 2019.

Μνήμη και Λήθη σηματοδοτούν την χρήση των κοινόχρηστων ελεύθερων χώρων στις πόλεις και τους οικισμούς μας. Ο σχεδιασμός των αστικών δημοσίων χώρων συχνά διαχειρίζεται τη μνήμη επιδιώκοντας ενίοτε και τη λήθη.

Οι έννοιες μνήμη, λήθη και δημόσιος χώρος συνήθως σχετίζονται με ερμηνείες του παρελθόντος, παρέχοντας ανεξάντλητο και ενδιαφέρον πεδίο έρευνας και διαλόγου σε ειδικούς επιστήμονες και στο ευρύ κοινό. Η αποτύπωση των ιστορικών και συλλογικών ταυτοτήτων ευχερώς ανιχνεύεται στις θεσπίσεις και τους μετασχηματισμούς των δημοσίων χώρων, όπου τα μνημεία, η αρχιτεκτονική και η γλυπτική αναδεικνύουν ή καταστέλλουν μνήμες και διαμορφώνουν βαθμούς ελευθερίας στη χρήση και την πρόσβαση.

Σήμερα τα παλιά ερωτήματα διαχείρισης των μνημείων και των λοιπών στοιχείων τα οποία σε δρόμους και πλατείες συγκροτούν συλλογική μνήμη, συμπληρώνονται με νέα. Το δίπολο μνήμη-λήθη αποκτά νέο ενδιαφέρον.

Σήμερα οι ψηφιακές τεχνολογίες και τα διαδικτυακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναδιαμορφώνουν την αντίληψη του φυσικού δημόσιου χώρου και την επικοινωνία εντός αυτού.

Σήμερα επίσης ανανεώνονται ποικίλοι φυσικοί και κοινωνικοί διαχωρισμοί και εμπόδια που επανακαθορίζουν το «κοινόχρηστο» και το «ελεύθερο» στους δημόσιους χώρους. Η φιλικότητα και η απώθηση, η ένταξη και ο αποκλεισμός, η σύγκρουση ανθρώπων και κοινωνικών ομάδων και η συνακόλουθη παρακμή και παραμέληση του δημόσιου αστικού περιβάλλοντος, μπορούν επίσης να εξεταστούν ως πτυχές του διπόλου μνήμη-λήθη.

Στην προοπτική αυτή φωτίζονται πολλά ειδικά θέματα έρευνας και σχεδιασμού.

Στην συνάντηση του Αλεξάνδρου θα εξεταστούν τα εξής παραδείγματα:

o             Ο σχεδιασμός δημοσίων χώρων με κριτήρια άνεσης και πρ

Η συνάντηση φέρνει σε επαφή θεωρητικούς, επαγγελματίες και μέλη της CiBA, με σκοπό την ανάπτυξη διαλόγου για τις ερμηνείες των εννοιών μνήμης και λήθης στον δημόσιο χώρο, και τη διερεύνηση πρακτικών τρόπων εφαρμογής δημοκρατικών, ανοικτών και προσβάσιμων δημόσιων χώρων.

Συμμετέχουν αρχιτέκτονες, πολεοδόμοι, καλλιτέχνες, κοινωνικοί επιστήμονες, εκπαιδευτικοί, στελέχη της δημόσιας διοίκησης, με έρευνες, μελέτες και υλοποιημένα έργα για το δημόσιο χώρο.

Στη Συνάντηση θα γίνουν:

-  2 πρωινά εργαστήρια με 12 εργασίες και ανακοινώσεις.

Τα πρωινά εργαστήρια απευθύνονται στα μέλη. Μέλος της Cities in Balance μπορεί να εγγραφεί οποιοσδήποτε αποδέχεται και υποστηρίζει τους σκοπούς της. Η εγγραφή στην Cities in Balance  κοστίζει 40 €.

-  3 ανοικτές απογευματινές συνεδρίες όπου 9 ομιλητές θα αναδείξουν προβληματισμούς και προοπτικές για τα θέματα του Δημοσίου Χώρου.

- θα προβληθούν video: 

Τέχνη και δημόσιος χώρος. Χάρις Κανελλοπούλου. Ἐκθεση Pastforward. Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, ΜΙΕΤ, 2017.

Σε πρώτο πρόσωπο. Ο γλύπτης Θόδωρος παρουσιάζει το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.  Χρήστος Παληγιαννόπουλος, Μαρία Κοτζαμάνη, ΕΡΤ2, 1985.

CiBA - Cities in Balance

Η CiBA είναι αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία. Ιδρύθηκε το 2018 από τους Νεφέλη Παπαδημητρίου, Ανδρέα Λαμπρόπουλο και Λυδία Παπαδημητρίου.

Η CiBA  καλλιεργεί την έρευνα και μελέτη για την δημιουργία και προστασία βιώσιμων και αξιοβίωτων υπαίθριων δημόσιων χώρων, που θα είναι ελκυστικοί, προσβάσιμοι και φιλικοί στους πολίτες, θα ενθαρρύνουν την επικοινωνία και θα λειτουργούν ως υπόβαθρο πολιτισμικής, οικονομικής και κοινωνικής αναβάθμισης.

Η CiBA προωθεί τον διάλογο, την διεπιστημονική έρευνα, τον συντονισμό μεταξύ εμπλεκομένων φορέων, την εκπαίδευση και τη διασπορά της γνώσης των ερευνητικών πορισμάτων και μελετών για τον υπαίθριο αστικό δημόσιο χώρο.

Ο δημόσιος χώρος εννοείται ως Πεδίο Πολιτισμικής Επικοινωνίας με καταλύτη την Τέχνη, σύμφωνα με το γλυπτικό και ερευνητικό έργο του γλύπτη Θόδωρου, που εστίασε στα ζητήματα βιωσιμότητας του αστικού χώρου και υλοποιήθηκε με την διεπιστημονική ομάδα εργασίας «Εργαστήριο Αστικού Τοπίου».

Ο Αλέξανδρος είναι ιστορικός οικισμός στην ορεινή Λευκάδα. Εκεί από το 2010 έως το 2016 πραγματοποιήθηκαν ανοικτές Διεπιστημονικές Συναντήσεις, διοργανωμένες από τον τοπικό σύλλογο Αλέξανδρου «Φηγός» για θέματα περιβάλλοντος και αστικού χώρου, στις οποίες συμμετείχε ενεργά ο γλύπτης Θόδωρος. Στη μνήμη του αφιερώνεται η φετινή διοργάνωση της Cities in Balance .

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23

18.00 – 20.00    πλατεία Αλεξάνδρου

Προσέλευση & υποδοχή, παρουσίαση CiBA, Eισαγωγή στο θέμα.

Κύρια Ομιλία: 

Μανόλης Κορρές, Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ, Ακαδημαϊκός.

Μνήμη και Λήθη στον Δημόσιο Χώρο.

Συζήτηση

ΣΑΒΒΑΤΟ 24

11.00 – 13.30   αγροικία Νικο-Μάχεια

πρωινό εργαστήριο Ι

Μάνια Μπενίση, Γεωλόγος Μηχανικός Αττικό Μετρό. MSc Αρχ/κής ΕΜΠ.

Η αστική στρωματογραφία του υπεδάφους του Ελαιώνα. Μνήμη και λήθη σε ανάδυση.

Δέσποινα Δεμερτζή, Ποιήτρια, φιλόλογος, ΜSc Διοίκησης Πολιτισμικών Μονάδων ΕΑΠ.

Τρένο, Μετρό και Έργα Τέχνης: Δυνητικές διαδρομές μιας σύγχρονης Περσεφόνης.

Χριστίνα Μπότσου, Φιλόλογος, ΜΑ Πολιτισμικών & Κινη/κών Σπουδών ΕΚΠΑ.

Η ταφική γλυπτική ως αστική ετεροτοπία. Το παράδειγμα της Κοιμωμένης του Γ. Χαλεπά.

 Άρτεμις Αργύρη,  Υ.δ. Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Αναζητώντας την συν-κίνηση στο αστικό κείμενο της πόλης: Από τη συλλογική μνήμη στη σύγχρονη ταυτότητα.

Ιωάννα Συμεωνίδου, Αρχιτέκτων, επ. καθηγήτρια Παν/μίου Θεσσαλίας.

Ελένη Μαυραγάνη, Ακαδημαϊκός Συνεργάτης, Διεθνές Παν/μιο της Ελλάδος.

                Μνήμες του Ολοκαυτώματος στην πόλη της Θεσσαλονίκης.

Δήμητρα Κονδυλάτου, Eικαστικός ΑΣΚΤ, MSc Dutch Art Insitute.

Σοφία Γρηγοριάδου, Εικαστικός ΑΣΚΤ, ΕΚΠΑ, Υ.Δ. Παντείου Πανεπιστημίου.

Διαδροµές παρατήρησης µε άξονα τη διαχείριση της µνήµης και της λήθης στην πόλη των Σκοπίων.

Συζήτηση

Video

18.00 – 20.00   πλατεία Αλεξάνδρου

απογευματινή ανοικτή συνεδρία Ι         

Σταύρος Μπένος, Πρόεδρος Σωματείου «Διάζωμα», πρ. Υπουργός

                Ένα ταξίδι από την Λήθη στή Μνήμη.

Μαρία Βασενχόβεν, Αρχιτέκτων δρ ΕΜΠ, MA in Archaeology, University College London

                Όψεις του Αρχαιολογικού Χώρου.

Ανδρέας Λαμπρόπουλος, Αρχιτέκτων δρ ΕΜΠ, CiBA

                Tilted Arc και άλλες ιστορίες.

Νεφέλη Παπαδημητρίου, Αρχιτέκτων ΕΜΠ, MSc Πολιτιστικής Διαχείρισης Παντείου Παν/μίου, CiBA. 

Θόδωρος, γλύπτης. Η αναζήτηση του δημόσιου χώρου στην  Ευρώπη του '60 μέσα από τον φωτογραφικό φακό του.  

Συζήτηση            

ΚΥΡΙΑΚΗ 25

11.00 – 13.30  αγροικία Νικο-Μάχεια

πρωινό εργαστήριο ΙΙ

Κατερίνα Ιγγλεζάκη,  Αρχιτέκτων ΔΠΘ.

Ανάπλαση  χώρων πολιτιστικού ενδιαφέροντος στην Πλατεία Ναυαρίνου, Θεσσαλονίκη.

Αλεξάνδρα Τηλιγάδη, Αρχιτέκτων, Msc Αειφόρου Ενεργειακού Σχεδιασμού και  Διαχείρισης Τεχνικών Έργων.

Αστικά Κενά - Αστικά Κοινά. Για μια νέα γενιά κοινοτοπιών. Το παράδειγμα στην Πάτρα.

Μελίνα Αρβανίτη-Πολλάτου, Αρχιτέκτων ΕΜΠ, MSc Σχεδιασμός–Χώρος–Πολιτισμός.

Κατερίνα Λιαρομμάτη, Αρχιτέκτων Πανεπιστημίου Πατρών.

                Η αντίληψη του Χώρου και του Ἀλλου στα ανενεργά εμπορικά καταστήματα.

Νίκος Τσόλκας, Γεωπόνος, Αρχιτέκτων Τοπίου, MSc Landscape Architecture, University of Sheffield.

Υδρολογικά ευαίσθητος αστικός σχεδιασμός.

Παύλος Βλαστός, Αρχιτέκτων

 Γιωργίνα Παπαγεωργίου, Αρχιτέκτων

                Σχεδιάζοντας τον κεντρικό δημόσιο χώρο μιας πόλης. Πλατεία Πύρρου, Ιωάννινα.

Κοσμάς Σιδηρόπουλος, Οικονομολόγος, ΜΟΔ Α.Ε.

                Χρηματοδότηση έργων μικρής κλίμακας.

Συζήτηση

video

18.00 – 20.00  πλατεία Αλεξάνδρου

απογευματινή ανοικτή συνεδρία II                       

Θεοδόσης Ψυχογιός, Πολεοδόμος, Δ/ντης Χωροταξίας ΥΠEN, πρ. Γ. Δ/ντής ΕΑΧΑΑ.      

                Πολεοδομικός Σχεδιασμός & Δημόσιος Χώρος.

Σωτήρης Παπαδόπουλος, Αρχιτέκτων, Msc University of Toronto, ιδρυτικό μέλος του     πρόγραμματος UIA ΄Architecture for All΄.

                Μνήμη και Λήθη στην Ισότητα της Χρήσης των Δημόσιων Χώρων.

Κώστας Μωραΐτης, Αρχιτέκτων, Καθηγητής Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ.

                Δημό-σια Τοπία Δημο-κρατίας: Επιμένοντας στο Ελληνικό παράδειγμα.                             

Πάνος Παρθένιος, Αρχιτέκτων δρ Harvard GSD, Αν. Καθηγητής Π/νείου Κρήτης .

                Μνήμη και λήθη στο αστικό τοπίο διαμέσου μουσικών μετασχηματισμών.

Συζήτηση

Κλείσιμο των εργασιών της 1ης Διεπιστημονικής Συνάντησης Αλεξάνδρου.

ΔΕΥΤΕΡΑ 26

09.00 – 17.00

Εκδρομή

                Αρχαιολογικοί χώροι Νικόπολης και Κασσώπης.

Μια Τρυφερή Ωδή στους Κεκοιμημένους, Πενθούντες, Οδοιπορούντες!

Της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη

«Υπέρ Κεκοιμημένων, Πενθούντων, Οδοιπορούντων» είναι οικεία ευχή υπέρ της αναπαύσεως των αγαπημένων προσώπων και η Ελένη Γκίκα διαλέγει αυτόν τον τίτλο για τη νέα συλλογή της με διηγήματα και σημειώματα προκειμένου να αποτίσει φόρο τιμής στον μακαριστό πατέρα της αλλά και στις παιδικές της μνήμες.

Η Ελένη Γκίκα σε μια σειρά από εξομολογητικά κείμενα χωρίς φτιασιδώματα, με τα ατόφια υλικά της λογοτεχνικής της κράσης εξιστορεί τα μικρά και τα μεγάλα μιας παιδικότητας, που καθορίστηκε από την υπερπροστασία των γονιών της, καθώς ήταν ένα εύθραυστο μοναχοπαίδι στο χωριό του τρύγου και των ξυπόλυτων παιδιών της ανεμελιάς.

Η συγγραφέας με το βλέμμα τρυφερά στραμμένο στον κεκοιμημένο πατέρα της αναθυμάται τις στιγμές του τέλους, που σημαδεύτηκαν από την άνοια και τη φυγή του από την πραγματικότητα. Το πρώτο της κείμενο για «Τα παπούτσια» είναι συγκινητικό καθώς εκείνος της ζητάει να του τα φοράει κι εκείνη αρνείται, μα τελικά δραπετεύει τελικά ξυπόλυτος.

Ο πατέρας της ξεδιπλώνεται γενναιόδωρος, της χαρίζει δώρα στις αποτυχίες της, επιμένει να ρίχνει μόνος την ψήφο του στις εκλογές ως βαθειά πολιτικοποιημένο πρόσωπο παρά τις κρίσεις της αμνησίας, την μυεί στον περίφημο τρύγο των αμπελιών, στο πάτημα των κόκκινων σταφυλιών, την ταξιδεύει στην αυλή της γιαγιάς που αποπνέει ένα αέρα ελευθερίας και παιδικής ασυδοσιάς. Το τέλος του τρύγου με τη δημιουργία του συνεταιρισμού την πληγώνει «τρύγος είναι η πληγιασμένη γή, τρύγος είναι ή μάλλον ήταν ό,τι απόμεινε απ΄αυτόν, και το καινούριο αεροδρόμιο».

Ο χρόνος , η αμνησία, ο πόνος των χαμένων εποχών γυρνάνε και πληγώνουν την πένα που γράφει: «Γερνάει ή δεν γερνάει, τελικά, η μνήμη;»

« Οι Δευτέρες της Μάνας μου» αποτελούν τη δεύτερη ενότητα της συλλογής  αποτυπώνοντας τα πρέπει και τα μη της μητρικής αυστηρότητας αλλά και την εξάρτηση μάνας με κόρη και κόρης με μάνα. ‘Θυμάμαι… Μια γυναίκα με λουλουδάτη ασπρόμαυρη φούστα και ένα μικρό ασπροκόκκινο κορίτσι σαν πασχαλίτσα. Σαν την καρφίτσα της, το μικρό τσαντάκι κρεμασμένο από τη φούστα της».

Τρυφερές αναμνήσεις από τα παιδικά χρόνια, όνειρα της μάνας για την κόρη, φόβοι, προσδοκίες, σημαδεμένοι και κατακτημένοι στόχοι.

« Οι Μεγάλες Παρασκευές μου» είναι η τρίτη ενότητα της συλλογής με σκόρπιες μνήμες απ΄αυτές που πλάθουν το συγγραφέα αποτελώντας υλικό γραφής ή μάλλον την πεμπτουσία της ανάπτυξής του και της κυριαρχίας του στο λόγο. Στέκομαι στο συμβολικό, λυρικό αφήγημα  « Το Παιδί και το Βιολί», όπου η Ελένη Γκίκα κορυφώνει την αφήγησή της ομορφαίνοντας τη γραφή της με όλα τα όμορφα και τα υπέροχα που καταδικάζουν τους ξεχωριστούς. «»Γιατί εκεί κάπου μακριά πια ξέρει ότι βρίσκεται  κι ένα άλλο παιδί με βιολί και ότι κανένας δεν θα πρέπει να ντρέπεται για το βιολί του, που είναι ο εαυτός του και η σκιά του».Η Αρασέλη που γεννήθηκε με ένα βιολί θυμίζει παραμύθι με αναφορές στις παιδικές ιστορίες που αγαπάει να γράφει η Ελένη.

Η τέταρτη ενότητα με τίτλο «Τα Σαββατόβραδα στη Γειτονιά» αναφέρεται σε σποραδικές ιστορίες , σε γείτονες που έγιναν περαστικοί , σε πρόσωπα που αποτύπωσε η παιδική μνήμη και τα έκανε μέσα της ηρωικα, στο θείο Μίμη που ήταν πρόσωπο αναπόσπαστο της παιδικότητάς της, στη Νόρα που διάλεξε για καλλιτεχνικό της όνομα γιατί της αρεσε ο ήχος του, στις αταξίες των γειτονόπουλων και τη δική της σοβαρότητα, στις μπερμπαντιές του θείου που τις πλήρωσε με τίμημα ακριβό.

Και από παντού αναφύεται ο Μπόρχες, ξεπροβάλλει, την καθορίζει, τη διαιρεί, την υψώνει, την βοηθάει, τη στηρίζει, την αγαπάει και τον αγαπάει. Είναι το Αλεφ, η Ελένη Γκίκα, είναι η αλήθεια της χωρίς καμιά προσπάθεια προσποίησης ή μεγαλοστομίας.

Όλα τα κείμενα αυτής της συλλογής χαρακτηρίζονται από μια ειλικρίνεια, μια τεντωμένη ειλικρίνεια που δεν φοβίζει ούτε προκαλεί, που δεν σοκάρει αν και είναι γυμνή αλήθεια χωρίς ούτε ένα σκέπασμα.

Η Ελένη Γκίκα μέσα σ΄αυτό το εκπληκτικό απόθεμα της μνήμης, της αγάπης, των φόβων της, της απελευθέρωσής, με την ευγενική λογοτεχνικότητά της αποκαλύπτει το βαθύτερο εγώ της. Τα κείμενά της αποκαλύπτουν όσα την καθόρισαν και το λέει ευθαρσώς.

Υπέρ κεκοιμημένων, αλλά οι ψυχές πετούν και γυρνούν πίσω, πίνουν νερό και τρέφονται  από τα μνημόσυνα …

Το βιβλίο της Ελένης Γκίκα είναι ένα λογοτεχνικό μνημόσυνο, μια επική αναφορά στο χτες που απελευθερώνει το σήμερα. Ενας ύμνος στους αγαπημένους, στους οδοιπορούντες , μια τρυφερή ωδή στους κεκοιμημένους!

Η Δεσποινίς Τσία και η Μόδα της!

Η κατσαμομάλλω με ταγεράκι σε γαλάζιο χρώμα ραμμένο από τη δεσπονίδα Τσία. Τα κουμπιά είχαν και φιόγκους!

Της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη

Η δεσποινίς Τσία από το Τασία Κακλαμάνη, η θρυλική μοδίστρα των ετών 60-70 της Λευκάδας δεν είναι πιά ανάμεσά μας. Τα νέα με βρήκαν μερικές μέρες αφότου έφτασα στο νησί. Όλοι γνώριζαν την αγαπητική μου σχέση με τις κοπέλες του Κακλαμάνη, τις δεσποινίδες  Τσία και Κατερίνα που έμειναν ανύπαντρες για λόγους δικούς τους και δυσεξήγητους.

Η δεσποινίς Τσία ήταν η επίσημη μοδίστρα μας τα αθώα χρόνια της παιδικότητας. Κι όταν λέω επίσημη, εννοώ πως μας έραβε τα καλά κυριακάτικα και γιορτινά μας ρούχα, με τα οποία θα εμφανιζόμασταν τις Κυριακές στην εκκλησία του πατερούλη, καθότι ήμασταν οι θυγατέρες του εφημέριου.

Η ιστορία μου στο εργαστήρι της Τσίας, που βρισκόταν λίγα μέτρα από το σπίτι μας, με θέα το παζάρι,  αρχίζει από τα πρώτα μου χρόνια. Θυμάμαι τη μαμά να με πηγαίνει στης Τσίας το ραφτάδικο, που ήταν στο δεύτερο όροφο του σπιτιού σε ένα μπαλκόνι όλο τζαμαρία (πόντζος λέγεται στη Λευκάδα) κι εκεί να βλέπω τις πάνινες κούκλες με τα φορέματα των κυριών καρφιτσωμένα, έτοιμα για την πρόβα. Τις φανταζόμουν να κυκλοφορούν με τα κομψά φουστάνια , τα ταγιέρ και τις τουαλέτες που έβγαιναν από τα χεράκια της Τσίας.

Η μαμά, λοιπόν, με έπαιρνε από το χεράκι και με έφερνε στο εργαστήρι της Τσίας, που δεν ήταν μόνη της αλλά είχε πάντα μαζί της την αδελφή της Κατερίνα Κακλαμάνη, μια σεμνή δεσποινίδα με λίγα λόγια και αμήχανη έκφραση. Αργότερα κατάλαβα ότι η σεμνότητά της είχε διοχετευθεί στην αγάπη της για την εκκλησία και το Κατηχητικό.

Η δεσποινίς Κατερίνα μου χάιδευε τις ξανθές μπούκλες και ο αδερφός της με φώναζε κατσαρομάλλω, εγώ έκλαιγα γιατί με αποκαλούσε «κατσαμωμάλλω», όπως πρόφερα τότε τη σύνθετη λέξη. ‘Ενιωθα την αγάπη τους να με πλημμυρίζει, μια αγάπη που προερχόταν από τη σχέση της οικογένειας με τη δική μου μητρική οικογένεια, καθώς ο πατέρας των κοριτσιών ήταν επίτροπος στην εκκλησία των Εισοδίων, όπου τότε λειτουργούσε ο παππούς ο παπα-Κώστας με εκείνη τη στεντορεία φωνή που ξεχυνόταν σε όλη την αγορά πλημμυρίζοντας την αστική Λευκάδα με ήχους πλάγιους δεύτερους.

Εκεί λοιπόν η δεσποινίς Κατερίνα άνοιγε το Burda , γερμανικό περιοδικό της εποχής που είχε σχέδια και πατρόν για μεγάλες κυρίες αλλά και για κοριτσάκια . Η μαμά με τη δεσποινίδα Τσία ξεφύλλιζαν το φιγουρίνι, κατέληγαν σε ένα σχέδιο που άρεσε και στις δυό , με ρωτούσαν αν συμφωνούσα. Κι εγώ κουνούσα το κεφαλάκι λέγοντας «ναι».

Τότε η μαμά με έπαιρνε και πηγαίναμε στην αγορά στα υφασματάδικα του Μασμανίδη , του Βερύκιου και άλλων και διάλεγε ένα ύφασμα ανάλογο με  εκείνο που είχε εντοπίσει στο φιγουρίνι. Το έκοβε ο υπάλληλος στις διαστάσεις που είχε δώσει η δεσποινίς Τσία, αν ήταν μονόφαρδο ή διπλόφαρδο αναλόγως.

Μετά η δεσποινίς Κατερίνα έβγαζε με γεωμετρικό τρόπο το πατρόν για το μέγεθος του σώματός μου κι έτσι άρχιζε ο γολγοθάς της πρόβας. Εκείνη η πρώτη πρόβα με το χάρτινο πατρόν ήταν περίπου μαρτυρική, διότι δεν ήταν από ύφασμα και οι καρφίτσες τσιμπούσαν αριστερά και δεξιά το παιδικό κορμάκι μου. Κι έβγαζα μια φωνούλα αλλά η μαμά και η δεσποινίς Τσία με καθησύχαζαν με κάτι αρωματικές καραμέλες χρώματος κόκκινου με επικάλυψη ζάχαρης.

Η πρώτη επίσημη πρόβα γινόταν μια εβδομάδα αργότερα κι εγώ με το φόβο ζωγραφισμένο στα μάτια μου ένιωθα τις τσιμπιές από τις καρφίτσες  στο σωματάκι μου και έκλαιγα μερικές φορές, οπότε οι αρωματικές καραμέλες γίνονταν περισσότερες. Μετά από τρείς  πρόβες, επιτέλους το φουστάνι ήταν έτοιμο με ωραίους γιακάδες, γαρνιρίσματα με δαντέλες και κουμπιά ειδικά φτιαγμένα από το ύφασμα σε εργαστήριο κουμπιών.

Όταν ολοκληρωνόταν το φόρεμα η δεσποινίς Τσία το έστελνε με τον πατέρα της τον κύριο Χαράλαμπο τυλιγμένο σε νάιλον σακούλα και καθώς το έβλεπα από μακριά η καρδιά μου φτερούγιζε από προσμονή να το στολιστώ την Κυριακή στην εκκλησία και να χαίρεται η μαμά με τα κομπλιμάν που θα έπαιρνα. Μετά την εκκλησία ήθελα να το βγάλω επειγόντως για να μην το λερώσω πίνοντας το γάλα μου.

Οι δεσποινίδες στο σπίτι τους είχαν γατούλες τις οποίες λάτρευαν και πρέπει να πω ότι κι εγώ τις αγαπούσα πολύ κι έπαιζα μαζί τους. ¨Ηταν οι μόνες κατοικίδιες γάτες στη γειτονιά και δεν τους επιτρέπονταν να βγούν να παίξουν με τις αλανιάρες. Μα αυτές το έσκαγαν πότε-πότε και τις κυνηγούσαν να γυρίσουν στο σπιτικό τους.

Περιμένοντας για την πρόβα πολλές φορές έβλεπα κυρίες και δεσποινίδες που ράβονταν στης δεσποινίδας Τσίας  να κάθονται στημένες στον ολόσωμο καθρέφτη. Έφερναν μαζί τους τα καλά τους σουτιέν που θα φορούσαν κάτω απ΄το φουστάνι, μερικές και κορσέδες για να μαζεύουν το γερασμένο σώμα τους. Αυτό είχε μεγάλη σημασία στα μικρά μου μάτια.

Μεγαλώνοντας προστέθηκε και η αδελφή μου στη σειρά για να ραφτεί. Η μαμά μας διάλεγε πάντα τα ίδια υφάσματα για να μη ζηλεύει κι εγώ ντρεπόμουν που ήμουν μεγάλη και φορούσα τα ίδια ρούχα με τη μικρή μου αδελφή. ‘Όμως η δεσποινίς Κατερίνα έκανε το παν να πείσει τη μαμά μου να μας φτιάξει τουλάχιστον διαφορετικά σχέδια κι αυτό της το χρωστάω.

Η δεσποινίς Τσία ανελήφθη εις ουρανούς πρόσφατα , μα ελπίζω να με βλέπει από ψηλά πως έμαθα το γούστο εκεί στα πρώιμα παιδικά χρόνια ξεφυλλίζοντας το Burda. Εκεί γνώρισα τα χρώματα, τα υφάσματα και τους συνδυασμούς.

Αγαπημένη δεσποινίς Τσία πάντα θα μείνεις στις μνήμες μου και την καρδιά μου για πάντα αποτυπωμένη δίπλα στη λέξη ΜΟΔΑ!.