Ανιστόρητα λάθη

Της Ιουστίνης Φραγκούλη

25η Μαρτίου, ημέρα δόξης και τιμής μάς έλεγαν οι δάσκαλοι και φούσκωνε το στήθος μας απο τρομερή περηφάνεια γιατί μια χούφτα Ελληνες ξεσηκώθηκαν το 1821 ενάντια στον τουρκικό ζυγό προκαλώντας το τρίξιμο της παντοδύναμης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

25η Μαρτίου κι από μέρες στολίζαμε τη σχολική αίθουσα με γαλανόλευκες κορδέλες και αναπαραστάσεις ηρώων της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Κολοκοτρώνης, Μιαούλης, Καραϊσκάκης, Μπουμπουλίνα, Παπα-Φλέσσας ήταν κάποιες απο τις μορφές που χαράχθηκαν στην πολιτιστική και ιστορική μας μνήμη πλάθοντάς μας Ελληνες με παρελθόν γενναιότητας και τόλμης.

25η Μαρτίου και τα επικά ποιήματα του εθνικού ποιητή της Λευκάδας Αριστοτέλη Βαλαωρίτη ηχούσαν απ΄άκρη σ΄άκρη στο σχολείο προκαλώντας περηφάνεια καθώς τα παιδικά χείλη απάγγελναν με πάθος: «Νιώθω για σέ πατρίδα μου στα σπλάχνα χαλασμό!». Κι ύστερα τα θεατρικά έργα με θέμα το 1821 συμπλήρωναν αυτή την ατμόσφαιρα ενθάρρυνσης του εθνικού παλμού!

Τώρα μαθαίνω πως τα νέα σχολικά εγχειρίδια της ελληνικής ιστορίας θεωρούν περασμένη και ντεμοντέ την εθνική υπερηφάνεια. Πως προσπαθούν να εμπνεύσουν μια άλλη μορφή προσέγγισης για την εθνική συνείδηση. Πως ξαφνικά η Μικρασιατική καταστροφή, πόνος και εθνικό συρίγγειο στις καρδιές μας μέχρι σήμερα , ήταν μια απλή ιστορική σύμπτωση. Πως οι Ελληνες στο λιμάνι της Σμύρνης συνωστίζονταν για να αποχωρήσουν . Ετσι απλά χωρίς δάκρυα για τις χαμένες ζωές, για τα πυρπολημένα σπίτια, για τα σώματα που σκορπίζονταν ζωντανά στα νερά του Αιγαίου.! Ετσι απλά χωρίς πόνο, για όλες αυτές τις χιλιάδες των προσφύγων που έχασαν οικογένειες και σπίτια μένοντας σημαδεμένοι για πάντα με την πίκρα του αδίστακτου διωγμού όχι μόνο των Τούρκων αλλά όλων των συμμαχικών δυνάμεων που ξεπούλησαν για μια ακόμη φορά την Ελλάδα!

Υστερα μαθαίνω εδώ στη μακρινή μου χώρα πως τα Κρυφά Σχολειά κι αυτά ένας μύθος ήταν. Για μένα δεν είναι ξένη αυτή η θεωρία. Είναι μερικά χρόνια που την ακούω απο τον ελληνιστή και φίλο μου Ζάκ Μπουσάρ, ο οποίος παραθέτει τον αντίλογο πως οι Τούρκοι επέτρεψαν τη λειτουργία ορισμένων Ανώτερων σχολείων στην Πόλη, στη Θεσσαλονίκη και αλλαχού μη καταργώντας την ελληνική παιδεία στην ουσία.

Ο Ζάκ Μπουσάρ είναι ερευνητής της ιστορίας του Διαφωτισμού της Βαλκανίου και είναι φυσικό να στηρίζει τις Φαναριώτικες αντιλήψεις και εξαρτήσεις απο την Τουρκική Υψηλή Πύλη. Κι εγώ δεν είμαι ιστορικός για να αντιπαραθέσω με στοιχεία πόσα κρυφά σχολειά υπήρξαν και λειτούργησαν περιοδικά κατά τα τετρακόσια χρόνια της σκλαβιάς. Δεν είμαι αρμόδια να δώσω στατιστικές για το πόσες φορές οι Τούρκοι αγάδες έκλεισαν και σύλλησαν ναούς και αυτοσχέδια σχολεία εκείνα χρόνια του Οθωμανικού αυταρχισμού. Πόσα παιδιά έμαθαν ελληνικά γράμματα με την ανάγνωση ή και το άκουσμα του ελληνιστικού ευαγγελίου!

Ομως η μερική αλήθεια περί της ελληνόφωνης παιδείας στα χρόνια της Τουρκοκρατίας δεν μπορεί να καταργήσει το θρύλο των κρυφών σχολειών, δεν μπορεί να διαγράψει απο τις συνειδήσεις μας τον περίφημο πίνακα του Λύτρα με τα παιδιά γύρω απο τον παπά «να μαθαίνουν γράμματα του Θεού τα πράματα!».

Σίγουρα , η ιστορία έχει πολλές αναγνώσεις. Και είναι βέβαιο πως οι διάφοροι ερευνητές έρχονται κατά καιρούς με εναλλακτικές ερμηνείες για ορισμένα γεγονότα όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας ιστορίας.

Ωστόσο, είναι χρέος της ελληνικής πολιτείας να διαφυλάξει τους ακρογωνιαίους λίθους της ιστορίας μας, να διασώσει και προωθήσει την αφύπνιση της εθνικής συνείδησης στους Νεοέλληνες. Είναι ύψιστο καθήκον της, όχι μόνο να μην επιτρέψει την επέλαση ισοπεδωτικών ανιστόρητων ερμηνειών για τα γεγονότα μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά να διαφυλάξει τους μύθους που ζεσταίνουν τις καρδιές και τις μνήμες μας.

Και πάντως, πρέπει να επανορθωθεί η ιστορική αλήθεια για τη Μικρασιατική Καταστροφή στα σχολικά βιβλία άμεσα . Δεν είναι δυνατόν οι Εβραίοι να διογκώνουν διαρκώς το Ολοκαύτωμά τους , οι Αρμένιοι να έχουν κατακτήσει την κατοχύρωση της Γενοκτονίας τους με ευρωπαϊκούς νόμους κι εμείς να μην τολμάμε να μιλάμε για τη Γενοκτονία των Ποντίων ή για τον ξερρριζωμό των Ελλήνων της Μικρασίας, που δεν έχουν βρεί ακόμη λυτρωμό στα πέρατα του κόσμου όπου έχουν σκορπιστεί!