Απόκριες στη Λευκάδα

Γύρω στα 9 μου ντυμένη σταχομαζώχτρα!!!

Της Ιουστίνης Φραγκούλη

Η φωτογραφία της ανθοπώλισσας στο παιδικό μας άλμπουμ όπου φιγουράω 2 χρονών με κατάλευκη πλουμιστή στολή κι ένα πανέρι με λευκά λουλούδια είναι η πρώτη ανάμνηση απο τον γιορτασμό της Απόκριας στη μακρινή Λευκάδα μου. Εκτοτε ακολούθησαν κι άλλες αποκριάτικες στολές με κορυφαία ανάμνηση εκείνη της τσιγγάνας, όπου η γειτόνισσά μου Μαρία Λογοθέτη με έντυσε με πλουμιστή φούστα γεμάτη βολάν και μου φόρεσε κόκκινο γαρύφαλλο στ΄αυτί.

Η διαφορά ανάμεσα στην ανθοπώλισσα και την τσιγγάνα είναι πως η πρώτη αναδεικνύεται ως θύμηση απο τη φωτογραφία, ενώ η δεύτερη αποτελεί ζωντανό κομμάτι της βιωματικής μου μνήμης.

Τα χρόνια πέρασαν και οι γονείς μου αποφάσισαν πως το παγανιστικό έθιμο της Απόκριας ήταν πολύ μακρινό απο τις παραδόσεις του χριστιανικού πολιτισμού. Ετσι στην εφηβεία, παρέα με την διακοπή των εκδηλώσεων του καρναβαλιού απο την επταετία της βασανιστικής απαγόρευσης της χαράς, ήρθε και η πλήρης αποστασιοποίησή μου απο τις Απόκριες.

Ωστόσο, η μνήμη παραμένει στολισμένη με τις αφηγήσεις των γειτονισσών , που πήγαιναν στον χορό του Ορφέα στο Πάνθεον φέρνοντας χαρτοπόλεμους και κομφετί, σφυρίχτρες και βατραχάκια σε μας τα παιδιά της γειτονιάς. Πόσο ζήλευα τις κυρίες που έρραβαν απο καιρού τις τουαλέτες για το χορό του Ορφέα! Κι έμενα ξύπνια μέχρι τις πρωινές ώρες ν΄ακούω τα τακουνάκια τους να χτυπάνε στο πλακόστρωτο τα ξημερώματα που γυρνούσαν κεφάτες αλαμπρατσέτα με τους άντρες τους στο σοκάκι μας.

Μεγάλωσα και μπήκα στο Πανεπιστήμιο. Κι έκτοτε γυρνούσαμε με τον αδερφό μου το Σαββατοκύριακο της τελευταίας Αποκριάς στη Λευκάδα για να βρεθούμε σ΄εκείνο τον περίφημο χορό του Ορφέα στο Πάνθεον.Για μένα ήταν η εκπλήρωση ενός ονείρου που δεν τέλειωνε ποτέ όσο κρατούσε η νιότη και όσο τα έθιμα παρέμεναν αναλλοίωτα στο νησί μου.

Ο συνωστισμός στο Πάνθεον ήταν τόσο μεγάλος, που οι άντρες έπρεπε να χορεύουν με τη σειρά τους. Με καρφωμένη στο πέτο τους μια κόκκινη ή μπλέ κονκάρδα σηκώνονταν να ζητήσουν τις κυρίες ή δεσποινίδες εκ περιτροπής όπως παράγγελνε ο ανιματέρ (συνήθως ο Βούλης αν καλοθυμάμαι) απο μικροφώνου . Τα βαλς, τα ταγκό, τα φόξ τρότ, τα τσάρλεστον ήταν σε πρώτη ζήτηση. Η κορνέτα του Καμινάρη ηχούσε δυνατά λες και βρισκόσουν σε τζάζ κλάμπ της Νέας Ορλεάνης.

Οσοι περισσότεροι καβαλιέροι ζητούσαν τις ανύπαντρες τόσο μεγαλύτερο σουξέ είχαν στις καρδιές των αντρών. Εγώ παρέμενα περιστοιχισμένη απο την παρέα του αδελφού που δεν επέτρεπε χορούς με άγνωστα αγόρια. Χαιρόμουν που με ζητούσαν και είχα μονίμως τη δικαιολογία του αυστηρού πειρβάλλοντος, γιατί δεν ήξερα πως να χειριστώ την ελευθερία μου ακόμη τότε.

Ωστόσο υπήρχε ο άγραφτος νόμος πως έπρεπε απαραιτήτως να χορέψεις με μασκαρεμένο άτομο αν σου το ζητούσε. Ετσι, βρέθηκα πολλάκις να χορεύω τσίκ το τσίκ με παλιές συμμαθήτριες ή συμμαθητές που έκαναν πλάκα μεταμορφωμένοι σε άντρες ή γυναίκες αντίστοιχα. Οταν η μεταμφίεση ήταν τόσο επιτυχημένη που κανείς δεν αναγνώριζε το πρόσωπο κάτω απο το μασκάρεμα, γινόταν το θέμα της συζήτησης στα πηγαδάκια μετα το χορό. Καταλήγαμε να φτάσουμε στα κρεβάτια μας τις πρωινές ώρες, αλλά ήταν κι αυτό μέρος της κουλτούρας του καρναβαλιού.

Τα χρόνια πέρασαν και ξενητεύτηκα εδώ στο Μόντρεαλ, όπου όλες οι μέρες και οι βδομάδες είναι επαναλαμβανόμενα ίδιες. Ωστόσο, πριν απο μερικά χρόνια ξαναβρέθηκα Απόκριες στη Λευκάδα και το έκανα θέμα μου να παρευρεθώ στο χορό του Ορφέα. Δυστυχώς το Πάνθεον είχε κατεδαφιστεί και ο χορός είχε μεταφερθεί σε αίθουσα ανιαρού ξενοδοχείου. Δεν υπήρχε η λάμψη στα πρόσωπα των ανθρώπων ούτε η χαρά εκείνων των παλιών χορών. Δεν υπήρχε τίποτε απο την ατμόσφαιρα του Ορφέα.

Ομως, η Λευκάδα έχει αναβιώσει τα προπολεμικά καρναβάλια της κι έτσι εκείνη την Κυριακή απόλαυσα μια απο τις ωριαότερες παρελάσεις της ζωής μου. Θαύμασα τα άρματα των παρεών , την πρωτοτυπία τους, τη ζωηράδα τους αλλά και τα παταλά τους. Ενιωσα πως η διάθεση της χαράς είχε φύγει απο τους χορούς και είχε βγεί βόλτα στο παζάρι.

Θάθελα να ξαναβρεθώ στη Λευκάδα Απόκριες να ζήσω καρναβαλίστικη παραφορά που θα φορτίζει τη μνήμη με χρώμα εδώ στις λευκές μονότονες μέρες του Μόντρεαλ.