Πάσχα στη Λευκάδα

Της Ιουστίνης Φραγκούλη

Μια μόλις αναπνοή απο το να περάσω το πολυπόθητο Πάσχα στη Λευκάδα βρέθηκα, αφού φέτος το ταξίδι του Μάρτη με έφερε πολύ κοντά στην πρώιμη Μεγάλη Εβδομάδα. Κι όμως η δική μου ζωή στο Μόντρεαλ της αντίπερα όχθης με κάλεσε πίσω.

Ετσι απο μακριά και με μια άνοιξη ελπιδοφόρα να έχει εφορμήσει στον ορίζοντά μας, το Πάθος και η Ανάσταση θα κυλήσουν ως είθισται. Κι όμως στην άλλη όχθη του Ατλαντικού ο πατέρας μου θα κλείσει την ιστορική θητεία του στην ιεροσύνη με αυτό το τελευταίο Πάσχα στους Αγίους Αναργύρους.

Οι αναμνήσεις μου απο τη Μεγάλη Εβδομάδα στον αστικό ναό των Αγίων Αναργύρων είναι ένας ποταμός με χρώματα κι αρώματα. Η Κυριακή των Βαϊων με τον κόσμο να περιμένει ανυπόμονος τα αγιασμένα βάια, καμωμένα απο τις ενορίτισσες με φοινικόφυλλα και δεντρολίβανο έχουν εγγραφεί στα τρίσβαθα της ψυχής μου ομορφαίνοντας τις μέρες της απουσίας απο τις μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης.

Το ίδιο βράδυ η ακολουθία του Νυμφίου με υμνωδίες γραμμένες με λυρικότητα και εκπληκτική αφηγηματική φόρμα. Κι ύστερα την Τρίτη η κορύφωση της ταπεινωμένης Κασσιανής με το τροπάριό της σε κρεσέντο συγγνώμης για την αμαρτία. «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή!». Η ερμηνεία του αρχιψάλτη μας Πάνου Ορφανού ακόμη συγκλονίζει τις μνήμες μου.

Η Μεγάλη Πέμπτη με τα δώδεκα Ευαγγέλια, τα οποία στην πραγματικότητα αφηγούνται τα ίδια περιστατικά αλλά απο τη διαφορετική συγγραφική όψη των ευαγγελιστών, περιγράφουν την πορεία του Ιησού στο Πάθος. Μέσα απο τις υπέροχες αφηγήσεις περνούν όλες οι ώρες του Μαρτυρίου, απο την πορεία της δόξας μέχρι την ταπέινωση ενώπιον του Ανα και του Καγιάφα, μέχρι το όρος των Ελαιών για την προσευχή και την προδοσία του Ιούδα.

Κι ύστερα τη Μεγάλη Παρασκευή «Σήμερον κρεμάται επι ξύλου ο εν ύδασι την γήν κρεμάσας» με τον Χριστό να κρέμεται στο Σταυρό του Μαρτυρίου αδιαμαρτύρητα συγχωρώντας τους σταυρωτές του. Και μετά η Αποκαθήλωση και η μεταφορά του θείου σώματος στο στολισμένο Επιτάφιο.

Θυμούμαι έντονα τις ανύπαντρες κοπέλλες και τις παντρεμένες κυρίες που έφεραν βιολέτες απ΄τους κήπους του για να στολιστεί ο Επιτάφιος με τα ωραιότερα λουλούδια. Και χυνόταν η μυρωδία της άνοιξης στην εκκλησιά μας κι όλο αποθαυμάζαμε η Κωνσταντίνα κι εγώ τον ομορφοστολισμένο μας Επιτάφιο.

Το απόσπερο γινόταν η περιφορά των Επιταφίων σε όλη την αγορά με τα αρώματα να καταλαμβάνουν το χώρο σκορπίζοντας την αγαλλίαση της επερχόμενης Ανάστασης. «Ω γλυκύ μου Εαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, Πού έδει σου το κάλλος» έψελνε η πολυφωνική χορωδία μας διαστέλλοντας στον ορίζοντα το παράπονο της μάννας για την απώλεια του Θεάνθρωπου γιού της.

Το Μεγάλο Σάββατο άρχιζε με το σπάσιμο του αγγειού την ώρα που η Φιλαρμονική περνούσε καμαρωτά στην αγορά με τους ήχους της να διατρυπούν την ησυχία του πρωινού μας. Στην αυλή είχε φθάσει ο χασάπης που έσφαζε τον αμνό μπροστά στα έντρομα παιδικά μας μάτια.

Η μαμά μάς έκανε το μπάνιο μας το μεσημέρι και μας έβαζε στον ύπνο για να αντέξουμε μέχρι τη δωδεκάτη ώρα. Κι όταν ξυπνούσαμε βαθύ απόγευμα, τρέχαμε στο στενό να εξαντλήσουμε μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο στο παιχνίδι. Η μυρωδιά της μαγειρίτσας απο τα σπιτικά της γειτονιάς με απωθούσε, αλλά το δεχόμουν καρτερικά ως έθιμο κι ας ήμουν δύσκολη με τα φαγάκια και τις μυρωδιές τους.

Κατα τις 10 τη νύχτα φορούσαμε τα καλοραμμένα καινούρια μας φουστάνια απο τα χέρια της δίδος Τσίας, που μας είχε κάνει τρείς πρόβες για να έρθουν κουτί στα τρυφερά σωματάκια μας. Φορούσαμε άσπρα σοσόνια με δαντέλλα στην άκρη και κάστασπρα πασχαλινά παππούτσια . Παίρναμε τις ολοστόλιστες λαμπάδες μας κι εφορμούσαμε προς τους Αγίους Αναργύρους για να συναντήσουμε τις λάμψεις των πυροτεχνημάτων όταν ο πατέρας θα έψελνε το Χριστός Ανέστη σκορπίζοντας το ανέσπερο φώς σε όλο το εκκλησίασμα.

Φέτος, ο παπα Νίκος θα μεταλαμπαδέψει το Αγιο Φώς για τελευταία φορά ως επίσημος εφημέριος των Αγίων Αναργύρων μετά απο 52 συναπτά έτη . Η ψυχή κι ο νούς μου θάναι στη Λευκάδα μαζί με το εκκλησίασμα που θα τον αποχειρετήσει κι ας βρίσκεται το σώμα μου τόσα εκατομμύρια μίλια μακριά. Καλή Ανάσταση!