Η Νόρα και η Ανάσα της

Κριτική
Της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη

Ελαβα το βιβλίο της Νόρας στο παγωμένο Μόντρεαλ τις μέρες ακριβώς που μετακόμιζα από το μεγάλο σπίτι στο επίπεδο ανακαινισμένο διαμέρισμα. Η αναγνωση του μυθιστορήματος έγινε η ανάπαυλά μου από την καθημερινή σωματική κούραση. Ονειρευόμουν νάρθει η ώρα να το ανοίξω να διαβάσω τη γρήγορη γραφή της , να νιώσω την καυτή ανάσα των ηρώων της στο σβέρκο μου.

Στην περίληψη του έργου διάβασα ότι επρόκειτο για ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα. Διαβάζοντας ενδελεχώς το μυθιστόρημα ανακάλυψα ότι το βιβλίο εστιάζει σε ένα και μόνο πρόσωπο, τη Λόη , από το Θεολογία, στη Λόη από την τραυματική Δράμα. Αυτή τη Λόη που τελικά ζεί τη ζωή της με απόλυτη μανία συμπαρασύροντας στο διάβα της άντρες, γυναικόπαιδα, ιστορία...

Η Λόη λοιπόν έγινε αντικείμενο πόθου του Μηνά, ενός πλούσιου γόνου από την Κρήτη που την παντρεύτηκε για την ομορφιά της, το αρχοντικό της παράστημα, την παραφορά της στο κρεβάτι του έρωτα.

Η Λόη αγαπήθηκε από τον άντρα της βαθειά και αμετάκλητα, μα δε μπόρεσε να τον αγαπήσει καθώς ποτέ δε γνώρισε την αγάπη στο θλιβερό οικογενειακό περιβάλλον της. Το μόνο που θυμάται είναι ο ξυλοδαρμός της μάννα της από τον πατέρα της ονόματι Αρίστο, πρώην ομορφάντρα, πρώην πολυέραστο άνδρα, πρώην οργανοπαίχτη, πρώην αγωνιστή για τον κομμουνισμό, πρώην προδομένο από το κόμμα, πρώην , πρώην, πρώην...

Η Λόη μεγαλώνει με φόντο την οικογενειακή τραγωδία, τον μέθυσο και βίαιο πατέρα, τον αδελφό της Γιωργή ανάπηρο στο καροτσάκι από την τυφλή βία του πατέρα, την πολύπαθη και υπομονετική μάννα, τις αδιάφορες μικροαστές αδελφές.

Η Λόη ωριμάζει μαθαίνοντας να κοιμάται με τα αφεντικά της για να εξασφαλίσει τα απαραίτητα, η Λόη δεν τόχει σε τίποτε να ξαπλώνει με άνδρες, δεν εναποθέτει πνεύμα στη σάρκα, αφήνεται στη ζωή κι όπως εκείνη έρθει.

Ο γάμος με το Μηνά τη φέρνει αντιμέτωπη με τη στιβαρή μάννα του και τον άτολμο πατέρα του. Η κυρία Λιλίκα είναι ο χαρακτηριστικός τύπος της γυναίκας-λάμιας που κατευθύνει τα πράγματα στο σπιτικό της μεγαλόφωνα δείχνοντας σε όλους πως είναι το αφεντικό κι όποιος δεν συμφωνήσει με απόλυτη δουλοπρέπεια θα πρέπει να φοβάται για την επόμενη μέρα...

Η Λόη, λοιπόν, δράτεται της ευκαιρίας ενός καλού και πλούσιου γάμου με τον αρχαιολόγο Μηνά, μα δεν της είναι αρκετή αυτή η τύχη. Δεν του ξεδιπλώνεται ποτέ, αργά αργά φέρνει στη γνώση του το πολύπλευρο δράμα της ζωής της στη Δράμα, με επίκεντρο τον ανάπηρο αδελφό της το Γιωργή.

Η αρχαιολογική σκαπάνη του Μηνά θα φέρει στην επιφάνεια τον κρυμμένο τάφο της αιγυπτίας πριγκίπισσας Ακεθανώρ που αψηφάει τους νόμους της πατρίδας της για τον έρωτα του Μνησία. Η Λόη θα παθιαστεί και θα ταυτιστεί με την ηρωίδα του Μηνά, ζηλεύοντας την ικανότητά της να αγαπήσει παράφορα αλλά και τον δικό της άντρα που με την ανακάλυψή του έχει συγκεντρώσει τα φώτα της δημοσιότητας πάνω του.

Η Λόη,αργά και βασανιστικά θα ανακαλύψει τα μυστικά του πατέρα της που πολέμησε με τους κομμουνιστές στον εμφύλιο πόλεμο της Ισπανίας. Εκείνη που κρατούσε πύλες κλειστές, φοβούμενη την προδοσία, γίνεται μετά από τις αποκαλύψεις έρμαιο του πάθους γιά τον μελαμψό Ρασίντ , συνεργάτη του άντρα της.

Η Λόη θα γνωρίσει την προδοσία του έρωτα, θα δικαιώσει τον εφιάλτη της, θα επιβεβαιώσει το μύθο της αχίλλειας πτέρνας, θα γίνει έρμαιο του συναισθήματος, που είχε κρατήσει έξω απ΄τη ζωή της μέχρι τότε. Η Λόη θα αναμετρηθεί με το πάθος και θα χάσει, γιατί δεν ξέρει να παίζει το αληθινό παιχνίδι της ζωής.

Αναφερόμενη στη Λόη και μόνο σ΄αυτήν επιβεβαιώνω αυτό που λέω εξ αρχής, το πολυπρόσωπο έργο της Νόρας έχει στόχο και πόθο και ακτίνα μόνο τη Λόη της μανίας, τη Λόη που απο χειριστική γίνεται υποχείριο της αγάπης...

Η γλώσσα της Πυλόρωφ οργασμική, μικρές κοφτές φράσεις που οδηγούν με απόλυτη ακρίβεια σ’ ένα ρυθμικό κρεσέντο , δικαιώνοντας τον τίτλο του έργου: Η ανάσα στο σβέρκο.

Η ηρωίδα της η Λόη θύτης και θύμα παραπέμπει σε αρχέτυπο ελληνικής τραγωδίας, η πλοκή του έργου είναι στέρια , καμωμένη από τα γνήσια υλικά της μυθιστορηματικής γραφής.

Οι υπόλοιποι δεύτεροι ρόλοι επίσης σμιλεμένοι με ακρίβεια και με συνέπεια, από τη Λίλίκα μέχρι το Μηνά και τον Αρίστο. Ο Ρασίντ μένει με τη σκιά του θύτη πάνω στο απομεινάρι της ωραίας και μοιραίας Λόης.

Για μένα η γραφή της Νόρας Πυλόρωφ –Προκοπίου ήταν μια διαρκής μουσική, μια πέννα χωρίς ανάσα, μια κοφτή τομή στη σύγχρονη ελληνική μυθιστορία. Είναι φανερό πως η Πυλόρωφ απόλαυσε το γράψιμο αποκαλύπτοντας το χυμώδη εαυτό της.

Και είναι επίσης φανερό πως ξέρει καλά τη δομή της μυθιστορηματικής σύνθεσης προκαλώντας ανατριχίλες στον αναγώστη, καθώς πλέκει μια σύγχρονη ιστορία με την αρχαιότητα, την εμφυλιακή ιστορία της Ευρώπης και την ψυχολογία.

Θεωρώ πως η Νόρα βαθειά διαβασμένη περί την ψυχολογία αποκαλύπτει σε τούτο το έργο της τη φροϋδική επιρροή της κι έτσι δικαιώνει το δάσκαλο της ψυχανάλυσης για μια φορά ακόμη στη μυθιστορία.

Συγχαρητήρια για το έργο, για το εξώφυλλο, για την εκπληκτική γραφή. Η Ανάσα στο Σβέρκο απορρόφησε τους κραδασμούς μιας μετακόμισης από ένα σπίτι 20 χρόνων και γέμισε κόκκινες πινελιές το λευκό χρώμα του χιονιού μου εκεί στο μακρινό Μόντρεαλ.

Μια βραδυά πολιτισμού στον Ιανό. Απο αριστερά η συγγραφέας Νόρα πυλόρωφ, η καθηγήτρια κα. Πυργάκη, η υπογράφουσα και ο συγγραφέας Γιάννης Ξανθούλης

Μια όμορφη παρέα απο το ιντερνετ: Απο αρστερά η Χρύσα Μπαλαμπάνη, η Γιούλη Τσάκαλου, η Βίκη Σαντοριναίου, ο Στράτος Δουκάκης. Επάνω Τζουστινάκι και Νόρα

Στη φωρογραφία έχει προστεθεί η ηθοποιός Αιμιλία Υψηλάντη, η οποία διάβασε εκπληκτικά αποσπάσματα του βιβλίου

Με την αγαπημένη συνάδελφο Βίκη Σαντοριναίου

Με το λατρεμένο μου φίλο Στράτο

Με το Γιάννη Ξανθούλη

Με την Εφη Πυλαρινού και τη Μάρτζη Ρομποτή

Κική Σπηλιά και Μάρτζη Ρομποτή

Ο ιδιοκτήτης του Ιανού  και ο εκδότης Θάνος Ψυχογιός

Με τη σύζυγο του Γιάννη ξανθούλη την οποία λάτρεψα

Η Ελένη Τσαμαδού βρήκε το χρόνο να παραστεί στην παρουσίαση

Στο πάνελ περάσαμε όμορφα

Με τη Νίνα και το Θάνο Ψυχογιό

Η μεταφράστρια Ντομινίκ Μπουασό και ο οινοκριτής Αλέξανδρος Σακκάς