Η Κόκκινη Μαρία, ένα λογοτεχνικό κόσμημα

Η Κόκκινη Μαρία

Τον βρήκα στο μπάρ όπου συχνάζει και γράφει τα υπέροχα δικά του. Ο λόγος για τον Κυριάκο Αθανασιάδη, τον εξαιρετικό επιμελητή εκδόσεων και  χειμαρρώδη συγγραφέα. Κρατούσε ένα χειρόγραφο και μου είπε σχεδόν ψιθυριστά ότι ήταν το νέο του μυθιστόρημα. Και μάλιστα εφηβικό. Για τα παιδιά των Φαναριών. Οχι τελειωμένο, αλλά το υπόλοιπο μου το αφηγήθηκε  χειμαρρωδώς στ΄αυτί. Κι εγώ ήξερα απο εκείνα τα πρώτα του λόγια πως «Η Κόκκινη Μαρία» δεν ήταν ένα μυθιστόρημα μόνο για εφήβους αλλά ένα ταξίδι για ενήλικες στο σκοτεινό κόσμο των Φαναριών.

Πολύ σύντομα, εν ριπή οφθαλμού θα έλεγα, μου έστειλε το βιβλίο σε ηλεκτρονική μορφή. Κι  εγώ το διάβαζα αργά και απολαυστικά βουτώντας στα πρόσωπα, τις εικόνες, τη μυρωδιά των υπογείων της Αθήνας. Βουτώντας στις λέξεις που σε ταξιδεύουν, που στήνουν χορό δερβίσικο για να σε κάνουν κοινωνό της εξέλιξης.

Ο Αρης ένα παιδί στα όρια της εφηβείας παραμονή Χριστουγέννων είδε τη μικρή ξανθιά στα φανάρια να ζωγραφίζει πουλώντας τους πίνακές της.  Και καθώς ήταν ορφανεμένος απο μητέρα, ζήτησε στον πατέρα του αντι για Χριστουγεννιάτικο δώρο να του φέρει στο σπίτι την κοπέλα , την κοπέλα που δεν ήξερε αλλά μάντευε πως ήταν σπουδαία.  Την πρόλαβαν στα φανάρια και την έφεραν στο σπίτι. Μια κοπέλα που δεν μιλούσε , ήταν μουγγή αλλά ζωγράφιζε και έγραφε. Εγραψε με κηρομόλυβο το όνομά της Ζένια και ο Αρης ήταν ευτυχισμένος για την παρουσία της στο σπίτι τους.Ο Αρης που άρχισε να ντρέπεται για τους χολυγουντιανούς ήρωες των αφισών του και  άρχισε να σκέφεται τις ζωές των άλλων.

Η συνέχεια είναι καταιγιστική, ο Αρης και ο πατέρας του χάνουν τη Ζένια απο τα Φανάρια, την παίρνει ένας μοστοσυκλετιστής. Ο Αρης ακολουθεί την Ζένια στις υπόγες μιας συμμορίας παιδιών που παίρνουν εντολές από ανίερους αρχηγούς. Που κάνουν συμμαχίες επιβίωσης. Παιδιά που ήρθαν απο άλλους κόσμους αλλά βούλιαξαν στην απραξία και την ανέχεια του καινούριου κόσμου, εκτελώντας χρέη συμμοριτών.

«Ο Άρης είδε τα παιδιά, τα χαμένα, ξεχασμένα, ανύπαρκτα παιδιά, και ήταν όλα τους φτιαγμένα από δάκρυα, και ήταν όλα τους φτιαγμένα από πολλά, από αστείρευτα, αστείρευτα κρύα δάκρυα.

Κάποια γλιστρούσαν (όπως γλιστρά το δάκρυ στο μάγουλο και φτάνει στο στόμα και το πίνουμε) και έρχονταν στο Νησί, και γίνονταν το Νησί, γλιστρούσαν και κατέβαιναν στα χάδια και στα φιλιά του Νησιού, χαμένες, χαμένες ψυχές, ψυχές από δάκρυα που δε θα έκλαιγαν πια άλλο γιατί αρκετά είχαν κλάψει, γιατί αρκετά, αρκετά είχαν κλάψει πια.»

Δεν θα συνεχίσω με το μύθο του βιβλίου, που περιπλανεί στην ανοίκεια συνθήκη ζωής των παιδιών και των μεγάλων της ξενόφοβης Αθήνας. Η Μαγκνταλίνα η μητέρα της Ζένιας γίνεται η κορυφαία ηρωίδα του δράματος της διαφυγής απο τις αλυσίδες της υποταγής. Γίνεται η Κόκκινη Μαρία, που βάφει με το αίμα της τη γενναιότητα προς την ελευθερία.

Η γραφή του Κυριάκου Αθανασιάδη εξαιρετική. Η γλώσσα, τα ευρήματα, οι εκφράσεις, οι συμβολισμοί δημιουργούν το πλαίσιο της καταγραφής του φαινομένου της γκετοποίησης ενός ολόκληρου κόσμου που έρχεται στην Ελλάδα καθ΄οδόν προς μια καλύτερη μοίρα και καταλήγει στις υπόγειες διαδρομές.

Η γραφή   γλυστράει σαν βαγόνι σε υπόνομο. Υπαινικτική, αγαπησιάρα και για τα όμορφα και για τα άσχημα, εισβάλει στη βολεμένη ζωή μας και ανατρέπει την οπτική γωνία μας.

Μια γραφή που ακολουθεί τον πόνο των ανθρώπων και τη δυσανεξία των πολλών στην δυστυχία των λίγων. Προσωπικά, θεωρώ ότι "Η Κόκκινη Μαρία» είναι η καλύτερη στιγμή του συγγραφέα Κυριάκου Αθανασιάδη και πιστεύω πως το μυθιστόρημά του είναι υλικό πρός βράβευση...

Νιώθω συγκινημένη και περήφανη για την Κόκκινη Μαρία του Κυριάκου Αθανασιάδη. Και για τις εκδόσεις «Διόπτρα», που ανέλαβαν να εκδώσουν ένα λογοτεχνικό αριστούργημα.

Στους χαλεπούς καιρούς της κάλπικης λογοτεχνίας, «Η Κόκκινη Μαρία» λάμπει με τις πολλές ασύμμετρες κοπές του διαμαντιού.



Τζουστινάκι