Για Θεσσαλονίκη-Αθήνα

Της Ιουστίνης Φραγκούλη

Πάντοτε ήθελα να διανθίζω την κουβέντα μου με αποφθέγματα μεγάλων σοφών ή λογοτεχνών του κόσμου αλλά η αδεξιότητα της μνήμης μου με αφόπλιζε διαρκώς. Και οπισθοχωρούσα όταν έπρεπε να αναζητήσω τα κείμενά τους (καταχωμένα στις βιβλιοθήκες μου) για να τα εντάξω στο λόγο μου. Ετσι έμενα συνεχώς ανοχύρωτη πόλη, επιστρατεύοντας μονίμως και διαρκώς τον αυθορμητισμό μου.

Ωστόσο, δύο αγαπημένοι φίλοι , διακεκριμένοι ερευνητές του φιλολογικού κόσμου ήρθαν να καλύψουν αυτό το κενό στις παρουσιάσεις του βιβλίου εν Αθήναις και εν Θεσσαλονίκη. Ο καθηγητής μου δρ. Σπύρος Βρεττός πριν κάνει την εγκάρσια τομή των Ψηλών Τακουνιών στην Αθήνα (με την αναγωγή στο υπαρξιακό ερώτημα του έργου) απάντησε στην ερώτηση του τί εστί λογοτεχνία μέσα απο τους λόγους των πιό σπουδαίων θεωρητικών της παγκόσμιας μυθοπλαστικής γραφής.

Και η δρ. Βιβή Βρεττού, που ασχολείται για τρίτη φορά διεξοδικά με το ταπεινό βιβλίο μου, κι εκείνη χάραξε τα ερωτήματα της δομής, της γλώσσας, της ιστορίας, του κοινωνικού συμβολισμού, της μεταφεμινιστικής πραγματικότητας του μυθιστορήματος μέσα απο αποσπάσματα παγκόσμια καταξιωμένων εργατών του λόγου. Ενιωσα προνομιούχα και δυνατή, καθώς το έργο μου εμπλουτίσθηκε απο μια σπάνιου ύψους βιβλιογραφία. Γεύθηκα την απόλυτη καταξίωση ως συγγραφέας απο τα κείμενα των διδακτόρων της φιλολογίας, που έδρασαν ως ερευνητές με οπλοστάσιο την άρτια επιστημονική τους κατάρτιση.

Η Αθήνα με γέμισε χαρά γιατί ο τόπος του Ελευθερουδάκη ήταν γεμάτος απο κόσμο που ήρθε να συναντήσει εμένα και το βιβλίο μου με μια διάθεση απόλυτα αγαπητική. Απο τον πατέρα μου ως τον πεθερό μου ως τον σύζυγό μου μέχρι τις πιό αγαπημένες μου φίλες, ξαδέλφες, συμμαθήτριες, συναδέλφισσες , βρέθηκαν εκεί για να ρίξουν ένα ρούχο στη γυμνή πλάτη της συγγραφικής μου υπόστασης.

Γιατί αυτό τελικά εξυπηρετούν οι παρουσιάσεις, προσφέρουν μια ζεστασιά στον συγγραφέα που παρουσιάζει ανοχύρωτος και γυμνός το δημιούργημά του. Οι παρουσιάσεις δεν αποτελούν τομή στο λογοτεχνικό στερέωμα , αλλά μια συναισθηματική όαση για το δημιουργό.

Η αγαπημένη φίλη των πρώτων επαγγελματικών χρόνων, διακεκριμένη δημοσιογράφος Ιωάννα Κολοβού μετέφερε την συναισθηματική έκρηξη που της προκάλεσαν οι αναφορές στη μνήμη της γυναικείας ύπαρξης μέσα απο το συμβολισμό των Ψηλών Τακουνιών. Μίλησε συγκινησιακά για μάς τα κορίτσια που ενηλικιωθήκαμε μεταδικτατορικά βουτώντας στα ίδια ακριβώς βιώματα. Η Ιωάννα έβαλε τον κοινό παρονομαστή της θηλυπρέπειας φορώντας για πρώτη φορά μετά απο χρόνια Ψηλά Τακούνια.

Ο νεότερος φίλος και ποιητής Βασίλης Ρούβαλης, ο οποίος έχει μια σπάνια δραστηριότητα στο χώρο της ευασθητοποίησης του κοινού για την ποίηση με τις εξαιρετικές εκδηλώσεις της http://www.poema.eu/ αναφέρθηκε στην πολύπλευρη σύνθεση της γυναικείας φιλίας και τις συνιστώσες του μυθιστορηματικού καμβά μου. Στόλισε το έργο μου με μια δαντέλα φτιαγμένη απο ακριβά υλικά.

Ο σπάνιος φίλος, δημοσιογράφος, συγγραφέας , βουλευτής Δημήτρης Κωνσταντάρας εστίασε την προσοχή του στην ταπεινότητά μου , καθώς φαίνεται πως διέψευσα τις προσδοκίες του όταν εγκατέλειψα την πρώτη γραμμή της δημοσιογραφικής μάχης για να έρθω στο Μόντρεαλ της συναισθηματικής ασφάλειας και του γάμου. Ομως, Δημήτρη, τούτη η ησυχία του νέου τόπου μάς έφερε κοντά ως συγγραφείς ξαναδίνοντας στην πρώτη ύλη της φιλίας μας νέα πνοή χωρίς κομφορισμούς και κοσμικές εξαρτήσεις.

Ο Πέτρος Κουναλάκης, εξαιρετικός φίλος και απόλυτα συνειδητοποιημένος για τον κοινωνικό χρονοχώρο, μίλησε λακωνικά για την ταύτιση των βιωματικών αποσταγμάτων της μνήμης ανάμεσα στους μικρούς τόπους, Λευκάδα-Κρήτη. Αγαπημένος συνομιλητής της Κωνσταντίνας βιάστηκε να δώσει το λόγο σε μένα μαντεύοντας πως η βραδυά θα ήταν αφιερωμένη στην απουσία της. Ομως, η εκδήλωση έγινε πεδίο των σκιών, που άφησαν η αδελφή μου αλλά και η φίλη μου Λίλη Κομίνη με τις ξαφνικές αναχωρήσεις τους.

Η Σοφίκα Ελευθερουδάκη μπήκε στη ζωή μου όταν έφευγε η Κωνσταντίνα, γι αυτό το καλωσόρισμά της εκείνο το βράδυ στο φιλόξενο βιβλιοπωλείο της ήταν ό,τι πολυτιμότερο μπορούσα να ελπίσω. Σε ευχαριστώ καλή μου.

Υστερα ήρθε η Θεσσαλονίκη των πολλαπλών συγκινήσεων. Εκεί με περίμενε ο εκπληκτικός διευθυντής των Ελληνικών Γραμμάτων Γιώργος Στάμος, που με πήρε κυριολεκτικά απο το χέρι για να με τριγυρίσει σε όλες τις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές της απόλυτης πόλης. Ξεχωρίζω την παρουσία μου στη ραδιοφωνική εκπομπή του Αλέξανδρου Τριανταφυλλίδη, επειδή μάς συνδέει η κοινή συναισθηματική βάση της ομογένειας του Καναδά, μια κι έχει ασχοληθεί τα μάλα με τον Ελληνισμό του Τορόντο στις δύσκολες στιγμές της πάλης του για το Σκοπιανό. Ολοι οι συνάδελφοι στη «νύμφη του Θερμαϊκού» με τίμησαν με τις καίριες ερωτήσεις τους για το βιβλίο αλλά και για την υπόστασή μου ως ενεργού μέλους του Απόδημου Ελληνισμού.

Το απόγευμα της παρουσίασης με τη θάλασσα να απλώνεται μπροστά απο το εκπληκτικό βιβλιοπωλείο Ελευθερουδάκης της Θεσσαλονίκης ήταν ένα απόγειο συγκίνησης και έξαρσης.

Ο σύλλογος Λευκαδίων στο πλευρό μου με τον πρόεδρο Χριστόφορο Στυλλίδη να έχει πετύχει την υπέροχη συμμετοχή του κόσμου, που ήρθε όχι για να παρευρεθεί σε κοσμικότητες αλλά για να χαρεί μαζί μου τη δημιουργία. Ο Πέτρος Γαργάνης με την εμπεριστατωμένη κριτική του χάρισε στο μυθιστόρημα μια ευρηματική τοποθέτηση στο μεθοδολογικό χώρο της βιβλιοκριτικής, η Βιβή Κοψιδά-Βρεττού έθεσε τα μνημειώδη ερωτήματα απαντώντας με αποσπάσματα απο το βιβλίο και η Φωτεινή Χαραλαμπίδου-Λογοθέτη διάβασε με τη θεατρική φωνή της ένα απόσπασμα απο το μυθιστόρημα εκβιάζοντας ποταμούς δακρύων.

Βρέθηκαν εκεί όσοι με αγαπούσαν αλλά και η φίλη της μητέρας μου η κυρία Βεντεράντα που με ακολουθεί απο τα βαφτίσια μου, όπως είπε. Αλλά η έκπληξη ήταν η παρουσία της συμμαθήτριας Νίκης Κροκίδη, που τη θυμάμαι απο τα σχολικά χρόνια να καταθέτει τα αισθήματά της σε ποιήματα. Είχα να τη δώ 30 χρόνια κι όμως έμεινε αιώνια νέα με ένα τεράστιο στραφτερό χαμόγελο να γεμίζει το πρόσωπο και τις ζωές των άλλων.

Η Νίκη προκάλεσε την έκπληξη στο φιλόξενο τραπέζι που παρέθεσε ο σύλλογος Λευκαδίων για χάρη μας. Αυτή η αεικίνητη γυναίκα σοφίστηκε να φτιάξει μια τούρτα που στην επιφάνειά της έφερε την ασπρόμαυρη φωτογραφία των συμμαθητριών του Λυκείου Θηλέων Λευκάδας,αυτήν που τραβήχτηκε εκείνες τις ελπιδοφόρες μέρες της αποφοίτησης γύρω στο 1977 και αποτέλεσε της βάση της μυθοπλασίας των Ψηλών Τακουνιών . Σε ευχαριστώ γλυκειά μου!

ΥΓ. Για το ταξίδι των παρουσιάσεων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ήθελα να ευχαριστήσω όλα τα παιδιά των Ελληνικών Γραμμάτων με επίκεντρο την Αννέτα Βασιλειάδου στην Αθήνα και το Γιώργο Στάμο στη Θεσσαλονίκη.

Ηθελα επίσης να σημειώσω την παρουσία των φίλων βουλευτών Ευάγγελου Βενιζέλου, Γρηγόρη Νιώτη, Ρόζας Βρεττού και του φιλότεχνου Λευκάδιου βουλευτή Ξενοφώντα Βεργίνη (Αθήνα) και του κ. Μαγκριώτη (Θεσσαλονίκη). Χίλια ευχαριστώ στον π. Δημοσθένη Παπακωστόπουλο για την παρουσία του πλάι στον πατέρα μου.

Αγαπητικά ευχαριστώ στον πρόεδρο της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων και φίλο Θανάση Βαλτινό, τον πανεπιστημιακό καθηγητή Σπύρο Φλογαϊτη καθώς και στον εκδότη του περιοδικού «Δέκατα» Ντίνο Σιώτη.

Εξαιρετικά ευχαριστήρια στη Χρυσούλα Καββαδά που βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη περαστική και τίμησε την παρουσίαση του βιβλίου καθώς και την Αννα Κοψιδά -Βλάχου και τον Κώστα Βλάχο, που έκαναν ειδικό ταξίδι απο τη Λευκάδα για να βρεθούν στη χαρά μου.

Ευχαριστώ όλους και όλες που με τίμησαν με την παρουσία και την αγάπη τους στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Κι αν παρέλειψα κάποια ονόματα ας μην παρεξηγηθώ. Η συγκίνηση των ημερών δεν έχει δώσει ακόμη χώρο και χρόνο στην αλάθητη ταξινόμηση της μνήμης.