ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΤΗ ΒΕΡΑΝΤΑ

ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΤΗ ΒΕΡΑΝΤΑ
Το συγκλονιστικό μυθιστόρημα για τις γυναίκες στην ωριμότητα, για τη γυναικεία φίλία, για τις ακυρώσεις και τις αναπτερώσεις!

Thursday, January 31, 2008

Εκοιμήθη ο μειλίχιος, ασκητικός μητροπολίτης Λευκάδος και Ιθάκης Νικηφόρος

Της Ιουστίνης Φραγκούλη


Απο τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου στο λευτικό περιβάλλον της οικογένειάς μου πλανιόταν το όνομα του Νικηφόρου, ως ιεροκήρυκα , ως ρήτορα, ως ανθρώπου που σημάδεψε με το θείο λόγο του και τον ενθουσιασμό του τις νεανικές μέρες των γονιών μου και των άλλων Λευκαδίων.

Στο σπίτι μας όλοι οι φίλοι της οικογένειας, ο μακαριστός παππούς μου παπα-Κώστας Κακαβούλης, ο μακαριστός θείος μου παπα-Νίκος Κακαβούλης μιλούσαν σιγανά για τον εκκλησιαστικό άνδρα, που τη δεκαετία του 50-60 τάραξε τα λιμνάζοντα νερά του νησιού, οργανώνοντας τα κατηχητικά, τις ομάδες, τους κύκλους της μικρής μου πόλης. Με το νεανικό του ενθουσασμό είχε κατορθώσει να φέρει κοντά στην Εκκλησία τότε όλη τη νεολαία της Λευκάδας.

Οταν το 1968 ο αρχιμανδρίτης Νικηφόρος χειροτονήθηκε σε επίσκοπο Λευκάδος και Ιθάκης απο τον μακαριστό Ιερώνυμο ένα κύμα αισιοδοξίας συνεπήρε το σπιτικό μας αλλά και τη Λευκάδα απ΄άκρη σ΄άκρη. Η οικογένειά μου σύσσωμη μετέβη στην Αθήνα για να παραστεί στη χειροτονία του σεβασμιοτάτου μητροπολίτου Νικηφόρου.

Κι εγώ έμεινα στα μετόπισθεν, ένα κοριτσάκι 10 ετών πικραμένο που δεν θα συμμετείχα σ΄αυτή τη μεγάλη χαρά του σπιτικού και του τόπου μου. Ωστόσο, οι γονείς μου έφεραν τη φωτογραφία της χειροτονίας του, που παραμένει μέχρι σήμερα ανέγγιχτη στο ταπεινό σαλόνι του πατρικού μου στη Λευκάδα.Ούτε ο γάμος του Αποστόλη ή ο δικός μου, ούτε οι βαφτίσεις των παιδιών μας κατόρθωσαν να εκτοπίσουν αυτή την υπέροχη φωτογραφία του κυρού Νικηφόρου, που κοσμεί το σπίτι μας και τις καρδιές μας.

Ηρθε, λοιπόν, εδώ και 40 χρόνια ο μητροπολίτης Νικηφόρος στην ιδιαίτερη πατρίδα μου με μια νεανική φλόγα για να ξυπνήσει τον τόπο, να δώσει νέα πνοή στο ποίμνιό του. Ο προκάτοχός του μητροπολίτης Δωρόθεος, που βρισκόταν σε σύνταξη ήταν ήδη γηραιός και η αυστηρή ποιμαντορία του είχε κουράσει το χριστεπώνυμο πλήθος, που στις αρχές του 70 αναζητούσε ένα ανανεωμένο εκκλησιαστικό λόγο.

Ο μητροπολίτης Νικηφόρος με την ορμή της νιότης του έβαλε δίπλα του στην πρωτοσυγγελεία τον θείο μου μακαριστό παπα-Νίκο Κακαβούλη. Του ανέθεσε να προχωρήσει σε τολμηρά έργα, που θα ενίσχυαν τη νεολαία και θα έδιναν άλλο προφίλ στην εκκλησία της Λευκάδας. Λίγο αργότερα, στην οικονομική και διοικητική διαχείριση όρισε τους παπα-Ηλία Μάλφα και παπα-Σπύρο Γεωργάκη εμπιστευόμενός τους τις καθημερινές διαδικασίες της μητρόπολης. Ο πατέρας μου παπα-Νίκος Φραγκούλης ανέλαβε τη διαχείριση του Γηροκομείου Λευκάδος, χτισμένου απο τον κυρό Δωρόθεο.

Ετσι ξεκίνησαν τα πολλαπλά έργα: οι εκκλησιαστικές κατασκηνώσεις στο φρύδι της Φανερωμένης με θέα το απόλυτο Ιόνιο , το οικοτροφείο, το μητροπολιτικό μέγαρο.Ο μακαριστός παπα-Νίκος Κακαβούλης είχε αναδυθεί σε ένα αγώνα δρόμου για την ανοικοδόμηση του νέου προσώπου της Μητρόπολης Λευκάδας.

Τα έργα προχωρούσαν, αλλά ο παπα-Κακαβούλης έφυγε νωρίς πριν ολοκληρωθούν οι δρομολογημένες υποθέσεις. Η Μητρόπολη Λευκάδας ορφάνεψε απο την παρουσία του κι ο μητροπολίτης Νικηφόρος πέρασε μια περίοδο στασιμότητας. Εχασε το στήριγμα και την απαντοχή του στη Μητρόπολη Λευκάδος και Ιθάκης.

Η ζωή προχώρησε , όπως πάντα προχωράει χωρίς να κοιτάζει πίσω. Ο κυρός Νικηφόρος συνεχισε το πνευματικό έργο του οργώνοντας τα χωριά της Λευκάδος και την Ιθάκη , κηρύσσοντας μελίρρητα το λόγο του Θεού. Είχε μια αγάπη για τη νεολαία, την οποία στήριξε μέσα απο το οικοτροφείο αλλά και τις εφηβικές κατασκηνώσεις.

Γενικά ήταν ένας ιεράρχης χαληλών τόνων, χωρίς ευσεβιστικές κορώνες, με διάθεση κατανόησης για τους απλούς ανθρώπους. Δεν είχε στείρο διδακτισμό, άκουγε με προσοχή τους συνομιλητές του.

Συγκέντρωσε γύρω του νέους ανθρώπους- αργότερα και νέους δυναμικούς ιερείς. Στα χρόνια της ποιμαντορίας του έδειξε ταπεινότητα, ευσέβεια στην εκκλησία, δημιουργώντας ένα υγιές κλίμα στα εκλησιαστικά πράγματα , που βαλλόταν απο νέα αήθη ήθη.

Το όνομά του κυκλοφορούσε πάντοτε στο σπίτι μας, καθότι ήταν ο σεβαστός προϊστάμενος του πατέρα μου. Οι δεσμοί με την οικογένειά του και προπάντων με την αδελφή του δεσποινίδα Ασημίνα ενδυναμωνόνταν απο τις επισκέψεις τους στη Λευκάδα.

Ο μητροπολίτης Νικηφόρος ποτέ δεν μου εμφύσησε το δέος και το φόβο, όπως ο προκάτοχός του Δωρόθεος. Παρόλο που με τον δεύτερο με ένωσαν τα ιερά δεσμά της βάφτισής μου απο την αδελφή του Ιουστίνη, ο μακαριστός Δωρόθεος με φόβιζε με το δεσποτισμό του. Ενώ ο μητροπολίτης Νικηφόρος με έκανε να νιώθω οικεία, σα να ανήκα στην ευρύτερη οικογένειά του.

Την τελευταία φορά που τον επισκέφθηκα ήταν τον περασμένο Νοέμβρη στο κρεβάτι του Γηροκομείου, το οποίο επεκτάθηκε επι των ημερών της ποιμεναρχίας του με την πρωτοβουλία και τον κάματο του αγαπημένου πατέρα μου. Ο γηραιός Νικηφόρος βεβαρυμένος σωματικά απο το ατύχημα, έδειχνε ωστόσο μια νεανική ζωντάνια στα μάτια του και στην ψυχή του.

Ακόμη θυμάμαι τις ερωτήσεις του για τον αδελφό μου, το σύζυγό μου και το μικρό μου Αλέξανδρο. Είχαν μια ιδιότυπη σχέση οι δυό τους κι ας τους χώριζαν δύο γενιές. Βρισκόνταν τα καλοκαίρια στη Φανερωμένη και συζητούσαν σαν ίσοι. Ο Αλέξανδρος μου μιλούσε με θαυμασμό για κείνον.

Τώρα ο μειλίχιος Νικηφόρος εκοιμήθη. Μα το μελαγχολικό του βλέμμα, το ασκητικό του πρόσωπο, το ψηλό του παράστημα θα μείνει χαραγμένο για πάντα στη μνήμη όλων των Λευκαδίων. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει κι ας είναι αντάξιός ο διάδοχός του στο μητροπολιτικό θρόνο της Λευκάδας μας.

Monday, January 28, 2008

Ο Χριστόδουλος θα λάμπει για Πάντα

Της Ιουστίνης Φραγκούλη


Μετά απο σκληρή πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο μετέστη εις ουρανόν ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, επιλέγοντας να αφήσει την τελευταία του πνοή στο μοναχικό κρεβάτι του σπιτιού του αντί στα απρόσωπα μηχανήματα ενός νοσοκομείου.

Ο ιεράρχης που σημάδεψε την εκκλησία και την πολιτεία της Ελλάδας επι μια δεκαετία στο μεταίχμιο του 20ου αιώνα, έδωσε τιτάνειο αγώνα με τη θανατηφόρο νόσο , προσφέροντας παράδειγμα ανδρείας σε όλο το χριστεπώνυμο πλήθος.

Απο την αρχή της περιπέτειάς του επέλεξε να μοιραστεί με το ποίμνιό του την πολυπλοκότητα του καρκίνου που κατέτρωγε τα σωθικά του πάνω απο μια δεκαετία χωρίς να έχει διαγνωσθεί απο το ιατρικό περιβάλλον του. Εκανε δημόσιο το θέμα της υγείας του κι ας γνώριζε πως θα γινόταν βορρά στα στόματα των δημοσιογράφων, των τηλεοπτικών καναλιών και εν τέλει των εκκλησιαστικών αντιπάλων του.

Πριν ο αλέκτωρ λαλήσει τρίς, είχαν αρχίσει στα τηλεπαράθυρα οι διαμάχες των θεραπόντων ιατρών του, οι διαξιφισμοί για το χειρισμό της υγείας του αλλά και αυτή καθαυτή η μάχη της διαδοχής. Με στωικότητα ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος αφουγκραζόταν τις αήθειες επιθέσεις εναντίον του απο άλλους ιεράρχες αλλά και τα σενάρια περι της ιατρικής του αγωγής, που ανεξέλγκτα δημοσίευαν επαϊοντες και μη στον περιρρέοντα χώρο.

Στο κρεβάτι του Αρεταίειου, όπου έμεινε πάνω απο δυό μήνες, έχασε τις ελπίδες του για τη ζωή του και ξαφνικά τις ανέκτησε με την πρόταση για μεταμόσχευση απο μεγάλο γιατρό Ανδρέα Τζάκη. Εδωσε τον τελευταίο αγώνα στο Μαϊάμι χάνοντάς τον κι αυτόν μετά απο πολύμηνη αναμονή και απο το επώδυνο χειρουργείο. Τότε , συμβιβασμένος οριστικά και αμετάκλητα με την ιδέα του θανάτου, ζήτησε να επιστρέψει στην κόχη του και να μην ξαναφύγει ποτέ απο κεί πριν απ΄το τέλος.

Η πορεία του

Ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος το 1998 ανέβηκε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο μετά το μακαριστό Σεραφείμ, του οποίου η μακροχρόνια ασθένεια και νοσηλεία είχε φέρει στασιμότητα στα εκκλησιαστικά πράγματα επι μια πεντεατία και πλέον.

Με τον ενθουσιασμό και τη ζέση του αισιόδοξου χαρακτήρα του, ο Χριστόδουλος, γρήγορα και χωρίς περιστροφές. άρχισε να κάνει τομές στο κοινωνικό πρόσωπο της εκκλησίας, ανοίγοντας την αγκαλιά του στους νέους, τους αδύναμους και τους φτωχούς. Η φράση για τα σκουλαρίκια, τα παντελόνια και τις μίνι φούστες των κοριτσιών έμεινε στην ιστορία, αποδεικνύοντας πως ο νέος εκκλησιαστικός ηγέτης ήταν απαλλαγμένος απο τις αγκυλώσεις του κατεστημένου. Η νεολαία άρχισε να ανταποκρίνεται στο κάλεσμά του.

Με το έργο και τη θαλερή του προσωπικότητα κατόρθωσε απο νωρίς να γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής δρέποντας τη δόξα των πολιτικών ηγετών της χώρας, που άρχισαν να ανησυχούν για τη δημοτικότητά του. Η πρωτοβουλία της διοργάνωσης συλλαλητηρίων για το Μακεδονικό, όταν η κυβέρνηση Σημίτη ήθελε άλλους τόνους, σημάδεψε την απαρχή της πολιτικής του κόντρας με το ΠΑΣΟΚ.

Ταυτόχρονα η διαχριστιανική του λάμψη δεν άφηνε τους εκκλησιαστικούς ανταγωνιστές στα πέριξ να κοιμούνται ήσυχοι. Οι συμμαχίες για την κατακρήμνιση του γοήτρου του είχαν αρχίσει να στήνονται απο την πρώτη κιόλας διετία της ποιμαντορίας του.

Δύο μεγάλα γεγονότα σημάδεψαν την πρώτη πενταετία της αρχιεπισκοπείας του: η σύγκρουση με την κυβέρνηση Κ.Σημίτη για την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, που ξεκίνησε την άνοιξη του 2000 και απασχόλησε για περίπου δύο χρόνια την κοινή γνώμη. Ο τότε αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος έσπειρε έναν άγονο θρησκοληπτικό φανατισμό, τον οποίο χρησιμοποίησαν εναντίον του οι πολιτικοί εχθροί του.

Σε μια συγκυρία που ο αρχεπίσκοπος είχε τη δύναμη και τη γοητεία να προτάξει το επιχείρημα της αναγραφής του θρησκεύματος ως ιστορικής αναφοράς των Ελλήνων, έπαιξε το χαρτί του φανατισμού στο έπακρο δημιουργώντας εχθρούς σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ελλάδας.

Τότε , το 2001 στο αποκορύφωμα της κρίσης και με την αφορμή της έκδοση του βιογραφικού βιβλίου για τον πρώην Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Σπυρίδωνα υπο τον τίτλο «Η Μοναξιά Ενός Ασυμβίβαστου», είχα την ευκαιρία να τον συναντήσω και να συζητήσω επι μακρόν μαζί του.

Με έκανε να νιώσω οικεία καθώς γνώριζε τον μακαριστό μητροπολίτη Λευκάδας Δωρόθεο, αδελφό της νονάς μου Ιουστίνης. Στο τέλος της ζεστής και ειλικρινούς μας κουβέντας σα φοβισμένο παιδί με κοίταξε στα μάτια και μου είπε: «Φοβάμαι πως θα είμαι ένας διάττων αστήρ». Ο πόλεμος είχε σημάνει σφοδρός, πικρός, ανελέητος εναντίον του και εκείνος το είχε εισπράξει στο ακέραιο.

Ο Χριστόδουλος γεύθηκε τη δεύτερη δύσκολη περίοδο κατα τη μετωπιαία σύγκρουση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο για θέματα που αφορούσαν τις Νέες Χώρες. Τούτη η διαμάχη κράτησε ως το 2004 και έληξε μετά την παρέμβαση της υπουργού Παιδείας Μαριέττας Γιαννάκου.

Ωστόσο, οι πολιτικοί εχθροί του μακαριστού Αρχιεπισκόπου υπέσκαπταν το έδαφος παντοιοτρόπως. Με αφορμή τη σκοτεινή ιστορία του Βαβύλη στο πατριαρχείο Ιεροσολύμων το 2005, ο αρχιερέας γνώρισε την πιό ανελέητη επίθεση στο πρόσωπό του. Κατηγορήθηκε για αμαρτήματα που μένει ακόμη να αποδειχθούν. Και η προσπάθεια προσανατολίσθηκε μεθοδευμένα στο να φθαρεί το πρόσωπό του και κατ επέκταση το σύγχρονο πρόσωπο της Εκκλησίας της Ελλάδας. Η κοσμική ηγεσία θέλησε να ποδοπατήσει τον ιεράρχη και το πέτυχε ως ένα σημείο απογυμνώνοντάς τον απο φίλους. Στο τραπέζι ρίχθηκε τότε ως καραμέλα η ιδέα του διαχωρισμού εκκλησίας και πολιτείας.

Η ασθένειά του μακαριστού Χριστόδουλου έγινε η γέφυρα για την καταλλαγή της πολιτικής ηγεσίας του τόπου με τον ιεράρχη. Φίλοι κι εθχροί του με γνήσιο ή υποκριτικό ενδιαφέρον δρασκέλισαν τα σκαλοπάτια του νοσοκομείου για να δείξουν το ανθρώπινο ενδιαφέρον τους αλλά και για να καρπωθούν της δημοφιλίας του.

Εκείνος βάδισε το Γολγοθά του με αξιοπρέπεια, πίστη, ευγένεια και ανδρεία. Κι έδωσε απάντηση σε μας τους υπόλοιπους για το ερώτημα του θανάτου, πως δηλαδή μπορεί να είναι ο προθάλαμος της αιωνιότητας στη γειτονιά του ουρανού.

Τώρα ο «Χριστόδουλός μας» θα ξέρει πως δεν υπήρξε ένας διάττων αστήρ, καθώς η λεβεντιά του θα λάμπει στο διηνεκές ανάμεσα στ΄αστέρια του ουρανού. Μια απ΄αυτές τις φωτεινές μαρμαριγές της έναστρης νύχτας σίγουρα θα είναι η δική του! Για Πάντα!

Saturday, January 26, 2008

Χίλλαρυ ή μήπως Μπίλλαρυ;

Της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη

Τη Χίλλαρυ, ταπεινωμένη απο το σεξουαλικό σκάνδαλο του προέδρου άντρα της με την Λεβίνσκι, τη γνώρισα στο πάρτυ των γενεθλίων της, παραμονές των εκλογών για τη γερουσία το 1999. Ημουν καλεσμένη του κοινού αγαπημένου φίλου και υποστηρικτή της Τζόν Κατσιματίδη, ο οποίος οργάνωσε διάφορες εκδηλώσεις για την οικονομική υποστήριξη της προεκλογικής της εκστρατείας.

Η πρώτη τότε κυρία των ΗΠΑ μου παραχώρησε συνέντευξη για το περιοδικό της Ελευθεροτυπίας Ε δηλώνοντας αισιόδοξη για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 2004 , όταν η χώρα μας βαλλόταν πανταχόθεν για καθυστέρηση των έργων υποδομής και για την απειλή της τρομοκρατίας.

Η επαφή μαζί της, ομολογώ, με απογοήτευσε. Το παγωμένο χαμόγελο στα χείλη της, το ψυχρό της βλέμμα, η επαγγελματική της ευπρέπεια ( ακόμη και στο περιθώριο του πάρτυ των δικών της γενεθλίων) με έκαναν να σκεφθώ αυτόματα πως πρόκειται για μια γυναίκα με στοιχημένο νού , με υπολογισμένο το κάθε της βήμα στην πολιτική αρένα. Γρήγορα κατανόησα γιατί η Χίλλαρυ είχε υπομέινει καρτερικά ένα χρόνο νωρίτερα το δημόσιο εξευτελισμό απο το σεξουαλικό σκάνδαλο του συζύγου της: γιατί ήταν φτιαγμένη απο το υλικό του πρέπει και του μή.

Αντίθετα, ο Μπίλ ήταν ένας ζεστός οικοδεσπότης, που σκόρπιζε χαμόγελα στους καλεσμένους των γενεθλίων της συζύγου του. Αν και στη θέση ακόμη του προέδρου της υπερδύναμης ,απο τη ζεστασιά και την οικειότητά του φαινόταν πως ήταν ανθρωποκεντρικός, χαριτωμένος, ανοιχτός στις σχέσεις. Ο πρόεδρος της Αμερικής φάνταζε λιγότερο συντεταγμένος απο τη σύζυγό του που έκανε τότε αρχή στην προσωπική πολιτική της καριέρα με τη μάχη για τη γερουσία, στοχοθετώντας το όνειρο να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Αμερικής.

Η Χίλλαρυ έκτοτε απέδειξε πως ήταν μια ικανή γερουσιάστρια της Νέας Υόκρης. Πατώντας στην προεδρική θητεία του συζύγου της, αλλά και στην επιτυχημένη δική της παρουσία στην αμερικάνικη γερουσία, αποφάσισε να κατέβει ως υποψήφια για το χρίσμα των Δημοκρατικών, διεκδικώντας την προεδρία έναντι οιουδήποτε κόστους.

Η αρχή φαινόταν ευοίωνη για την ίδια. Το δίπολο Κλίντον-Μπούς φάνηκε να της χαρίζει εύκολους πόντους, καθώς η διοίκηση του Τζόρτζ Μπούς τζούνιορ οδήγησε την Αμερική στη μεγαλύτερη αναξιοπιστία που γνώρισε η χώρα τόσο σε επίπεδο διεθνούς πολιτικής όσο και στο οικονομικό πεδίο.

Ωστόσο, ένας νεαρός μαύρος, με όμορφη , ξύπνια και αυτοδημιούργητη σύζυγο, με μια αγία οικογένεια, άρχισε ξαφνικά να κλέβει τις εντυπώσεις. Ο χαρισματικός λόγος του Ομπάμα , το ζεστό του βλέμμα, η αιρετική του άποψη για το Ιράκ, άρχισαν να κερδίζουν έδαφος στους ψηφοφόρους του Δημοκρατικού Κόμματος και μάλιστα στις πολιτείες των λευκών. Η συντριπτική ήττα της Χίλλαρυ στην Αϊόβα σήμανε το καμπανάκι της αποτυχίας.

Το Νιού Χαμσάιαρ με τα προγνωστικά , που έδειχναν τον Ομπάμα ως νικητή και μάλιστα με θεαματική διαφορά έναντι της αντιπάλου του, κόντεψε να φέρει τη Χίλλαρυ στα όρια της νευρικής κρίσης. Εάν έχανε και τούτο το απόλυτο προπύργιο του φιλελευθερισμού της λευκής ψήφου, ουσιαστικά θα είχε χάσει κάθε ελπίδα να κερδίσει το χρίσμα.

Τότε , επιστράτευσε τον σύζυγό της, τον γλυκομίλητο Μπίλ, παρα τους φόβους των στρατηγών της καμπάνιας της πως θα μπορούσε η παρουσία του να γίνει μπούμερανγκ. Ετσι η Χίλλαρυ ξανάγινε Μπίλλαρυ, όπως την αποκαλεί μια καλή μου φίλη. Ξανάγινε δηλαδή αυτό που υπήρξε πάντα, η σύζυγος του χαρισματικού προέδρου.

Σ΄αυτή την κάλπη του Νιού Χαμσάιαρ έπαιξε και το παιχνίδι των δακρύων. Η Χίλλαρυ έκλαψε εκλιπαρώντας για την ψήφο των γυναικών. Εδειξε πως τα παγωμένα γαλανά μάτια της μπορούσαν να συγκινηθούν απο το φόβο της αποτυχίας.

Σήμερα η Χίλλαρυ συνεχίζει να κερδίζει τις εντυπώσεις και τις κάλπες των προκριματικών εκλογών, παρά το γεγονός πως ψήφισε υπέρ της παραμονής των στρατευμάτων στο Ιράκ και πως σε μια νύχτα άλλαξε ιδέες και πολιτική πάνω στο κρίσιμο θέμα.

Ντύνεται με αυστηρά ταγιέρ για να δείξει πως ξέρει να φοράει παντελόνια και πως ο δυναμισμός της δεν υστερεί των αρσενικών αντιπάλων της. Μοιάζει να ξεχνάει πάλι πως οι ψηφοφόροι θέλουν ν΄ακούσουν λίγη μουσική , να την κοιτάξουν στα μάτια σαν δικιά τους, να αισθανθούν πως είναι η παλιά καλή τους Μπίλλαρυ! Αυτό ήταν, είναι και θα παραμείνει το προνόμιό της έναντι των υπόλοιπων αντιπάλων της!

Sunday, January 20, 2008

Οι Βρυξέλλες σου και οι δικές μου

Της Ιουστίνης Φραγκούλη

(Διήγημα απο το βιβλίο μου Στις Αγορές του Κόσμου, Ελληνικά Γράμματα 2004)

Μού γράφεις πως πλήττεις θανάσιμα στις Βρυξέλλες , πως ασφυκτιάς, πως σε πλακώνουν οι ουρανοί που δε λένε να πάρουν ούτε μια τόση δά λιγοστή απόχρωση γαλάζιου σαν αυτού της Αίγινάς μας.

Μού λές πως αυτή η διαρκής απουσία του ήλιου κοντεύει να σε τρελλάνει, πως θέλεις να βρεθείς στο νησί να βρέξεις τη σάρκα σου μέσα στα διάφανα νερά του. Πως θέλεις να μπαρκάρεις στο καϊκι του Αντρέα να πάμε για ψάρεμα έστω κι αν είναι να πιάσουμε σπαράκια, όπως τότε παιδιά με τα σκελετωμένα καλαμίδια στην παραλία του νησιού. Θέλεις,λές, να τα τηγανίσουμε, να βουήξει το σπίτι απ’ την ψαρίλα.

Θέλεις να βρεθείς κατάσαρκα με τον ήλιο μέσ’ στην καρδιά του χειμώνα και να γευτείς βαθειά στους πόρους σου αυτό που ορίστηκε σαν ακλυονίδα μέρα. Πως σού λείπει παράφορα η Ελλάδα. Πως οι λέξεις:έλλειψη, έλλειμμα, μού λείπει, μούλειψε, είναι οι μόνες που αναγνωρίζεις στο ιδιότυπο λεξικό σου.Πως τριγυρνάει ο νούς σε όσα ζήσαμε σε τούτο το νησί όταν μεγαλώναμε ξένοιαστες με το νού στραμμένο μόνο στα μαθήματά μας και στα παιχνίδια μας.

Μού λές πως έπαψες να νιώθεις οποιαδήποτε επιθυμία για την παλέτα με τα χρώματα αφότου έστρεψες την πλάτη στη γή σου. Πως δεν σε συγκινεί τίποτε για ν’ αρχίσεις να ζωγραφίζεις πάλι. Και πως τα ψήγματα των αναμνήσεων που κουβαλάς, για να ενεργοποιηθούν πρέπει ν’ αγγίζουν την Αίγινα δώδεκα μήνες το χρόνο. Μού λές πως στέρεψαν οι αισθήσεις σου και πως τρελλαίνεσαι στην προοπτική ότι μπορεί το χώμα των Βρυξελλών να σκεπάσει το τέλος της ύπαρξής σου, γιατί αυτό δεν είναι ελαφρύ σαν το δικό μας.Εχει βαρύνει αμετάκλητα απο την υγρασία της βροχής, μού γράφεις.

Μού μολογάς πως έφτασες μέχρι τα σκαλοπάτια του ψυχιάτρου να μάθεις πώς σού συμβαίνει να ζείς σε μιά πόλη που τη νιώθεις ξένη, μακρινή, κάδρο μιάς άλλης φωτογραφίας. Πώς είναι δυνατόν να αισθάνεσαι διαρκώς απούσα απ’ τη ζωή σου. Πώς το μυαλό σου διαρκώς σού παίζει αυτό το αδιάκοπο κρυφτούλι με τις παραστάσεις απο την πατρίδα. Πώς δεν σού φτάνουν καριέρα, σπίτι-μεγαλείο, άντρας δίμετρος και δυό παιδιά.

Μού εμπιστεύεσαι πως δεν είναι ικανό αυτό το πλέγμα της κοινωνικής καταξίωσης να σε ολοκληρώσει γιατί εσύ θέλεις ν’ ανοίγεις το παράθυρο και να σού χαμογελούνε ανθισμένες αμυγδαλιές μεσ’ στο Φλεβάρη. Και αντ’ αυτού αντικρύζεις δακρύεντα ουρανό, μού γράφεις, και σπίτια πολυόροφα σ’ ένα αρχιτεκτονικό στύλ που εξακολουθεί να σε ξενίζει. Πως εσύ ήσουν καμωμένη να κατοικείς στο δίπατο πατρικό σου το νεοκλασσικό που έχει ξεθωριάσει απ΄τη φθορά μιά και κανείς δεν το φροντίζει.

Τόσα χρόνια μού απαρριθμείς τα παράπονά σου για τον τόπο όπου διάλεξες να διαπράξεις τη φυγή σου, να κάνεις την καριέρα σου και τη ζωή σου. Κι εγώ τα διαβάζω και τα ξαναδιαβάζω προσπαθώντας ν’ ανιχνεύσω πίσω απο τις γραμμές τί σού συμβαίνει. Πολλές φορές τ’ απογεύματα όταν έχω ησυχία ανατρέχω στα γράμματά σου που έχουν αυτό το επαναλαμβανόμενο μοτίβο του παράπονου και της νοσταλγίας. Αλλοτε μού φέρνουν δάκρυα στα μάτια κι άλλοτε προκαλούν την έκρηξή μου. Ομως, έχουν πάντα το ίδιο αποτέλεσμα. Να με οδηγούν στην αναζήτηση του τόπου που νιώθεις πως σε φυλακίζει.

Πρέπει, λοιπόν, να σού αποκαλύψω πως όσα χρόνια εσύ μού αράδιαζες τις θυμωμένες σου γραφές για την πόλη σου, εγώ εξερευνούσα μέσα απο βιβλία και ντοκυμαντέρ τις Βρυξέλλες. Και κατάφερα να τις αγαπήσω. Οχι απο αντίδραση αλλά απο μια βαθειά ανάγκη να εξερευνήσω το τοπίο που σε πνίγει, μπήκα στο ταξίδι της πόλης σου.

Κι ανακάλυψα πως είναι μια μικροσκοπική πρωτεύουσα της Ευρώπης, μια αρχιτεκτονική μινιατούρα με πάρκα ολοπράσινα και λιμνούλες στην καρδιά της. Με κτίρια στενά και πολυόροφα που έλκουν την αρχιτεκτονική καταγωγή τους απο το μεσαίωνα. Με μια Grande Place κεντημένη γύρω γύρω απο οικοδομήματα φτιαγμένα περίτεχνα σαν δαντέλλες.

Με στενά δρομάκια όπου ξεπροβάλλουν οι μπυραρίες και τα φίνα εστιατόρια. Οπου σε ατμόσφαιρα πνιγμένη απο λάμπες και βιτρό απολαμβάνεις μπύρα παγωμένη ζωντανή απο το βαρέλι σε όποια απόχρωση και γεύση επιθυμείς. Οπου οι συνδαιτημόνες δεν μιλούν φωναχτά ούτε γελάνε με αναίδεια.

Η μόνη ασχήμια της,διαβάζω και βλέπω στα ντοκυμαντέρ, είναι τα μεγαθήρια της Ευρωπαϊκής διοίκησης που της τρυπούν τα σπλάγχνα και την πληγώνουν. Αλλά κι αυτά συγχωρητέα είναι κατά την ταπεινή μου γνώμη γιατί υπηρετούν τη νέα εποχή. Κι έτσι είναι πάντα οι νέες εποχές, γεωμετρικές, σημαδεμένες απο την ανάγκη να στεγάσουν κόσμο, να εξοικονομήσουν χρήμα και χώρο.

Πώς γίνεται εγώ να συγχωρώ στην πόλη σου τα ελάχιστα ελαττώματά της κι εσύ να μη βλέπεις ούτε μιά πτυχή της ομορφάδας της; Πώς σού γλυστρούνε απο τα μάτια όλα αυτά που εγώ διακρίνω φευγαλέα στην τηλεόραση ως φόντο ακόμη και των δηλώσεων του Παπανδρέου;

Την ώρα που εσύ μάχεσαι τον ουρανό των Βρυξελλών εγώ προσπαθώ να δώ μια χαραμάδα του, να καταλάβω απο μακριά πώς ζεί ο άλλος κόσμος, ο ευρωπαϊκός, αυτός ο πέρα απο την Αίγινα.

Πολλές φορές αναρρωτιέμαι αν ξέμενες πίσω στην πατρίδα μας πώς θάσουν σήμερα.Περίπου όπως εγώ. Μια καθηγήτρια φιλολογίας διορισμένη στο Λύκειο της Αίγινας με τελειωμένο ενδιαφέρον για το επάγγελμα. Ούτε ένα ποίημα του Καβάφη δεν ξυπνάει το φιλολογικό μου οίστρο πλέον. Εξάντλησα τα αποθέματα της γνώσης μου και της υπομονής μου στους αχάριστους έφηβους που σφυρίζουν όταν μιλάω. Που περιμένουν να γυρίσω το κεφάλι για να χαχανίσουν επιδεικτικά και προσβλητικά.

Παντρεμένη κι αφρατούλα, όπως με λές κι εσύ χαϊδευτικά τα καλοκαίρια όταν έρχεσαι λεπτή και καλοδιατηρημένη με τα κομψά καλοκαιρινά σου συνολάκια, αυτά που αγοράζεις απο την Avenue Louise, που κατα τα άλλα μισείς θανάσιμα. Μυρίζεις Ευρωπαία κι ας προσποιείσαι την Αιγινίτισσα.

Σού τόπα πως ο ήλιος της Αίγινας μού είναι παγερά αδιάφορος; Η μάλλον απίστευτα ενοχλητικός γιατί με καίει όταν διασχίζω τους δρόμους για να κάνω τα ψώνια μου και τις μικροδουλειές μου. Με καταδυναστεύει απο τις αρχές της άνοιξης έτσι όπως ανελέητος προκαλεί σταγόνες ιδρώτα στο δυσκίνητο σώμα μου. Και τις ρυτίδες που μού έχει σκάψει ,τις βλέπεις να βαθαίνουν κάθε καλοκαίρι. Ενώ εσύ έχεις ένα κατάλευκο πρόσωπο με ελάχιστη απόκλιση απο τη νεότητα.

Σού είπα πως και τη θάλασσα έχω πάψει απο χρόνια να την παρατηρώ; Δεν ξέρω ούτε τη μυρωδιά της. Δεν την πλησιάζω ούτε για μια βουτιά. Τη βαριέμαι τη θάλασσα και τη μισώ όταν αγριεύει τους χειμώνηδες οπότε διακόπτεται η συγκοινωνία προς τον Πειραιά. Τότε μόνο διακρίνω το γκρίζο ανατρεπτικό χρώμα της που μού στερεί τη χαρά να επισκεφτώ τα παιδιά μου στην Αθήνα.

Το ξέρεις πως με τα χρόνια δε μού κάνει κέφι να τηγανίζω ψάρια; Αφού δεν είναι του ψαρά, απο το ιχθυοτροφείο τα φέρνουν χαράματα για να μην τους πάρουμε χαμπάρι. Δεν έχουν γεύση κι άλλωστε η καινούρια κουζίνα μας στη μεζονέτα που χτίσαμε με αντιπαροχή πάνω στα ερείπα του πατρικού , δεν επιτρέπει τηγανίσματα. Θα μυρίζει το σπίτι μια βδομάδα. Ούτε να το σκέφτομαι σαν ιδέα, δε θέλω.

Αλήθεια, ξέχασα να σού πώ και για τις αλκυονίδες μέρες. Δεν έρχονται όπως παλιά, απρόσμενες και λαμπερές. Τις φοβίζουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως λέει η μετεωρολογία. Α! Οι αλκυονίδες δεν είναι πλέον ίδιες. Απο το βαρύ χειμώνα ξαφνικά πέφτουμε στο καλοκαίρι. Δεν υπάρχουν μέσες εποχές λένε οι επιστήμονες.

Ξέρεις, ήθελα απο καιρό να σού εκμυστηρευτώ πως όνειρό μου να επισκεφθώ τις Βρυξέλλες. Εσύ δεν μού το πρότεινες ποτέ κι έτσι πάντα ντρεπόμουνα να σ’ το ζήτήσω. Δε θέλω να σού γίνω βάρος. Τα οικονομικά μου κι αυτά δεν ήταν ποτέ ανθηρά για να το αποφασίσω. Ασε που προηγούνταν πάντα οι σπουδές των παιδιών, κι αυτή η ανάγκη του Παύλου να με νιώθει καρφωμένη δίπλα του.

Αλλωστε, πότε να ρθώ κιόλας; Διασταυρώνονται οι μέρες των διακοπών μας. Εσύ δραπετεύεις απο κεί πάντα όταν εγώ είμαι ελεύθερη. Οπότε μοιραία συναντιόμαστε εδώ. Και σ΄ακούω να παραπονιέσαι για τις Βρυξέλλες, ενώ εγώ ονειρεύομαι να τις κατακτήσω έστω και μέσα απο ένα τουριστικό ταξίδι.

Πρέπει να σ’ αφήσω τώρα γιατί χτυπάει το τηλέφωνο με μανία. Θάναι πάλι κάποια απο τις ανικανοποίητες μανάδες του σχολείου που νιώθει πως το παιδί της έιναι αδικημένο απο τη βαθμολογία. Ετσι γίνεται πάντα μετά την απονομή των βαθμών. Μού σπάνε τα τηλέφωνα για να διαμαρτυρηθούν πως αδίκησα τα βλαστάρια τους. Μερικές φτάνουν μέχρι το διευθυντή και ακούω κι απ’ αυτόν τα εξ αμάξης πως δήθεν είμαι αυστηρή. Πως πρέπει να δείξω μια ελαστικότητα γιατί τα παιδιά έχουν ανάγκη απο επιείκεια.
Αλλά να σού πώ κάτι; Βαρέθηκα με όλους αυτούς τους νεογνούς που δεν ξέρουν να ξεχωρίζουν τα όμικρον απο τα ωμέγα ούτε στις καταλήξεις των ρημάτων.

Πρασκευούλα μου ή μάλλον Εύη μου επί το ευρωπαϊκότερον, δεν είχα πρόθεση να σε κουράσω με το μονόλογό μου. Αλλά νιώθω πως δεν ανήκω πιά στον τόπο μου. Πως η Αίγινα δεν είναι το νησί των παιδικών μας χρόνων. Εσύ έχεις την πολυτέλεια να την αναπολείς μ’ ένα ρομαντισμό που τον χτίζει η μακρινή και διαρκής απουσία σου. Και οι ελάχιστες επισκέψεις σου μέσα στο χρόνο αναβιώνουν μόνο τις επιλεκτικές αναμνήσεις σου σαν ένα άλλοθι για την φύση σου, που της καλλιεργείς το ανικανοποίητο απο καπρίτσιο πιότερο παρά απο ανάγκη.

Εγώ πάλι πρέπει να σού ομολογήσω πως ο ιστός μου με το παρελθόν έχει δεχτεί ρήγματα. Είναι τα ρήγματα που προκαλεί η συνέχεια και η επαναληπτική καθημερινότητα. Αυτή η πραγματικότητα δυναμιτίζει ακόμη και τον έρωτα. Τον τόπο της γέννησής μας θα λυπόνταν;

Γι αυτό σού λέω . Θέλω να πετάξω. Αρνούμαι να ταφώ στα σκονισμένα κυπαρίσσια της Αίγινας. Οταν έρθει η ώρα μου,θα πώ στον άντρα μου και στα παιδιά μου, να με αποτεφρώσουν και να εκτοξεύσουν τη τέφρα μου προς τον ουρανό. Μπορεί σαν ένα μονοδιάστατο μόριο να φτάσω μέχρι τις Βρυξέλλες. Θέλω να γνωρίσω ποιός είναι ο τόπος που σε πλήγωσε, που στέγνωσε τις αντοχές σου.

Να ξέρεις πάντα πως σε σκέφτομαι και σ΄αγαπώ.

Η φιλενάδα σου

Αγγελική Μουσούρη
Καθηγήτρια Φιλολογίας
Αίγινα 2002

Wednesday, January 16, 2008

Πρόσκληση σε ποιητικό σαλόνι

Μόλις επέστρεψα απο την πόλη, όπου είχα πάει για δουλειές. Σήμερα πάλι είχε ήλιο και έλαμπαν όλα φωτισμένα απο τα παιχνιδίσματα του χιονιού με τις ηλιαχτίδες. Ομως, φτάνοντας σπίτι, με έπιασε ένας πονοκέφαλος, απ αυτούς τους καταραμένους και ξάπλωσα να τον ξεχάσω. Υστερα σηκώθηκα ξαφνικά και άδικα απο ένα τηλεφώνημα.

Είπα,λοιπόν, να ρίξω μια ματιά στο μπλόγκ να δώ αν είχα καμιά επίσκεψη για τα «χρονιαπολλά». Και πήρα τη μεγαλύτερη χαρά, καθώς η Εαρινή Συμφωνία-Αγγελική Κώττη με είχε καλέσει να καταθέσω το δικό μου αγαπημένο ποίημα στο μπλόγκ μου, σαν ένα παιχνίδι ανάτασης μέσα στην όζουσα και νοσηρή ατμόσφαιρα της πατρίδας.

Λοιπόν, διάλεξα ένα ποίημα του Αγγελου Σικελιανού, γιατί είμαι βαθειά τοπικίστρια- απόλυτη Σικελιανίστρια- κι ας φλερτάρω με Σολωμό και Ρίτσο και Ελύτη».

Είναι απο τη σειρά «Απαντα Αγγελου Σικελιανού VI, Ποιήματα δημοσιευμένα απο τον ποιητή». (Εκδόσεις Ικαρος).

Το αφιερώνω με όλη μου την τρυφερότητα στην Αγγελική Κώττη, που ξέρει να διαβάζει ποιητές! \

Ιουστίνη





ARS MINIMI

Στο ρόδινο θαμπό αντιφέγγισμα
Του κρυσταλλένιου σου καθρέφτη,
Σαν ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ είδα τον ίσκιο σου
Σε λίμνη υδράργυρου να πέφτει.

Και τα νερά του εθολωθήκανε,
και μαγευτήκανε τα βύθια,
και τώρα λίμνη μέσα εγίνηκεν
Απο Ανεράιδας παραμύθια.

Και μες στα κύματα τα πράσινα
Και στο αφρισμένο μέσα λίκνο,
την ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ βλέπω νάρχεται
με τον τραγουδιστή τον κύκνο.

Τώρα δίνω τη σκυτάλη να ποστάρουν απο ένα αγαπημένο τους ποίημα στους:

Δεσποινάριον,
Ζερό,
Roadartist,
Μπάμπη Δερμιτζάκη,
Πένυ που αγαπάει τα Ταξίδια,
Radio Marconi,
Ευαίσθητο ποιητή Γιάννη Αντιόχου
Κήρυκα της ποίησης Βασίλη Ρούβαλη
Αρη Δαβαράκη
Δημήτρη Αθηνάκη

Sunday, January 13, 2008

Εγινα κιόλας ενός έτους!

Της Ιουστίνης Φραγκούλη


Κεράκια σβήνω στο μπλογκοδιαμέρισμά μου σήμερα καθώς κλείνω ένα χρόνο στο σπόρ του μπλόγκινγκ. Ολα ξεκίνησαν πέρσι τέτοια μέρα, όταν ένας καλός και έμπειρος περι τα τεχνικά φίλος μου έστησε το ιστολόγιο για να με παρακινήσει να ξανοιχτώ στο χώρο της ελεύθερης διαδικτυακής επικοινωνίας.

Γενικά, πλήν του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και των μηχανών αναζήτησης , δεν σπαταλούσα άλλο χρόνο στο διαδίκτυο που αποδεινύεται απίστευτα εκμαυλιστικό και χρονοβόρο. Το τσάτ δεν μου άρεσε γιατί γράφονται χιλιάδες αηδίες και μάλιστα με συνεπτυγμένες διαστροφικά λέξεις, ενώ τα φόρα συζήτησης κι αυτά γίνονται τις περισσότερες φορές εκνευριστικά και γελοία.

Το μπλογκοδιαμέρισμα , λοιπόν, μου το έκανε δώρο ένας φίλος, αλλά εγώ το άφησα στα αζήτητα για κάποιο καιρό, καθώς έτρεχα με τη δημοσιότητα του μόλις τότε εκδοθέντος μυθιστορήματος «Ψηλά Τακούνια Για Πάντα».

Μια μέρα όλως αιφνιδίως αποφάσισα να δώσω ζωή στη νέα μου ιδιοκτησία, καθώς ο περίφημος Reader στο δικό του ιστολόγιο έγραφε αναπόδεικτα αφοριστικά για το βιβλίο μου , που είχε αναδειχθεί σε δημοφιλέστερο του μήνα Ιανουαρίου 2006. Το είχε κατατάξει ακριτί στα ρόζ βιβλία και ομολογώ πως μου κακοφάνηκε.Ετσι πήρα την υπόθεση του μπλόγκινγκ στα χέρια μου, περισσότερο για να του απαντήσω παρά για να διαμείνω στο νέο μου διαμέρισμα.

Στην αρχή κατέθετα τα κείμενα της στήλης μου «Μακρόθεν», που δημοσιεύονται ταυτόχρονα στα «Πολιτικά Θέματα», στην τοπική εφημερίδα «Τα Νέα της Λευκάδας» και στην ομογενειακή εφημερίδα του Τορόντο «Εβδομάδα». Ταυτόχρονα άρχισα με μανία να διαβάζω όλα τα βιβλιοφιλικά ιστολόγια για να παίρνω μυρωδιά τί συμβαίνει στο διαπλεκόμενο χώρο της ελληνικής λογοτεχνικής σκηνής. Μάθαινα χρήσιμα και ανατρεπτικά μυστικά και μυριζόμουν τις διάφορες κόντρες ανάμεσα στα λογοτεχνικά πηγαδάκια της Ελλάδας.

Ηταν μια νέα εμπειρία για μένα τη μακρινή παρατηρήτρια των τεκταινομένων εν πατρίδι. Ξεχώρισα για την πολιτική του άποψη στα βιβλιοφιλικά πράγματα το ιστολόγιο του Reader (δυστυχώς σιώπησε!), το ιστολόγιο του Κατοικίδιου και εκείνο του Βιβλιοκαφέ. Πολιτικό αν και με αραιά κείμενα, είναι και το ιστολόγιο του Βιβλιοφάγου.

Αργότερα στην παρέα προστέθηκε η Αλεφ με τα πιό αγαπητικά κείμενα για την λογοτεχνία. Το γράψιμό της κοσμεί την μπλογκόσφαιρα και κάνει εμάς κοινωνούς σε ένα κόσμο που δεν έχουμε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε καθώς συντριβόμαστε απο την επιβεβλημένη δουλειά. Ταυτόχρονα περιδιάβαινα στο Λιμπρόφιλο, περισσότερο για να ακούω τις απίστευτες μουσικές του καθώς τα περισσότερα βιβλία που παρουσιάζει τα έχω διαβάσει στην αγγλική κυρίως. Ο Νίκος Λαγκαδινός με εξιτάρει με τις πολυσχιδείς αναφορές τους σε πρόσωπα της διεθνούς λογοτεχνικής σκηνής που σημάδεψαν την ιστορία. Προσφέρει ένα ερέθισμα μνήμης για ολική επαναφορά στις κλασικές λογοτεχνικές αξίες.

Στο νέο μου διαμέρισμα πρωτοπάτησαν δειλά ο δρ Στέλιος Φραγκόπουλος, ένας επιστήμονας με άποψη περι κλασικής μουσικής και η Κατερίνα Παπαθεοδώρου-Κυκλάμινο Βουνού, καταθέτοντας την καλή τους την κουβέντα. Με την Κατερίνα του Βόλου, δώσαμε ραντεβού γνωριμίας στο καφέ του Τζίμμη στη Βαλαωρίτου, δώσαμε υπόσχεση αγαπητικής φιλίας για πάντα. Είναι πολύτιμη και ανεκτίμητη η παρουσία της στη μπλογκόσφαιρα.

Υστερα άρχισε, διστακτικά στην αρχή και δυναμικότερα έπειτα, να με επισκέπτεται ο Θύμιος Κολλάς, φίλος παλιών αξέχαστων ημερών. Εγινε μπλόγκερ για να σχολιάζει τα κείμενά μου και σήμερα είναι ο δημιουργικότερος και φανατικότερος όλων μας.

Ιδιαίτερα αγαπώ να επισκέπτομαι τη μπλογκομονοκατοικία του Αρη Δαβαράκη, επειδή καταθέτει με λεπτομέρεια τις πιό μύχιες σκέψεις του, την πάλη του για την κατάκτηση του θείου, τον εύκολο θυμό του για την πολιτική πραγματικότητα, την μοναξιά του, τη μελαγχολία του, την αγάπη του για τους μακρινούς ορίζοντες.

Ο φίλος μου ο Στράτος Δουκάκης –Μυθημναίος στην μπλογκόσφαιρα- πάντα με θυμόταν στέλνοντάς μου τα τρυφερά του κείμενα για την εφημερίδα «Εμπρός» της Μυτιλήνης.Τελευταία έχουμε έρθει πιό κοντά με τη διάδραση της κοινής ιστολογοφιλίας μας.

Στην παρέα έχει προστεθεί ο Μπάμπης Δερμιτζάκης με τα ιδιαίτερα κείμενά του περι του φεμινισμού και της λογοτεχνίας, ο Ζερό με τα καλοπροαίρετα αλλά και αιρετικά του σχόλια, η Roadartist με τη νεανική ευαισθησία της, η Πένυ που αγαπάει τα ταξίδια και τα παρουσιάζει μέσα απο υπέροχες φωτογραφίες.

Θα πρέπει όμως να ομολογήσω πως η ανακάλυψη του Δεσποινάριου εκ Ουασιγκτώνος πολύ με έχει ενθουσιάσει, καθώς κι εκείνη είναι Ελληνίδα της αμερικάνικης διασποράς διατηρούσα άρρηκτους δεσμούς με την Ελλάδα. Επιπλέον, δεν μασάει που είναι μεγαλοεπιστήμων, γουστάρει μαγειρέματα, καθαρά τραπεζομάντηλα με άρωμα λεβάντας, ωραία μαγαζιά, τέλεια κομμωτήρια και γενικά vanity, vanity, vanity. Θα μπορούσε άνετα να είναι μια μεταφεμινιστική ηρωίδα των Ψηλών Τακουνιών μου.

Μου αρέσει τελικά που διαμένω περισσότερο στη μπλογκογειτονιά της παγκοσμιότητας παρά αποκλειστικά στο Μόντρεαλ ή την Αθήνα. Αυτή η νέα εμπειρία, που σαφώς δεν την είδα ποτέ ως κατάθεση ημερολογίου, αλλά ως τόπο συνάντησης ανθρώπινων φωνών απο όλα τα μέρη του κόσμου, με ανεβάζει, με λυτρώνει, με απελευθερώνει. Γι αυτό δεν θα εγκαταλείψω ποτέ το ιστολογείν, καθώς δεν περιμένω τίποτε άλλο παρά ανθρώπινες παρουσίες να τις φιλέψω κάτι απο την καρδιά και το πνεύμα μου.

Καλωσορίσατε αγαπημένες και αγαπημένοι. Σας σκέφτομαι συχνά στο μακρινό μου τόπο των χιονιών!

Thursday, January 10, 2008

Υπόθεση Ζαχόπουλου: Θύτες και Θύματα

Της Ιουστίνης Φραγκούλη

Πάνε τρείς εβδομάδες αφότου ο πάλαι ποτέ κραταιός Γενικός Γραμματέας του ΥΠΠΟ Χρήστος Ζαχόπουλος αποφάσισε να βάλει τέρμα στη ζωή του πηδώντας στο κενό και προκαλώντας τριγμούς στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.

Εκτοτε τα κανάλια και οι δημοσιογράφοι βρήκαν υλικό για «αίμα και σπέρμα» καθώς αναλώνονται καθημερινά σε μια μάχη εντυπώσεων, η οποία περιπλέκει την υπόθεση με τις γνωστές εικοτολογίες, τα ανεπιβεβαίωτα σενάρια και το σκηνικό της σύγχυσης.

Υπάρχουν σκάνδαλα; ποιά είναι ; σε ποιό βάθος επεκτείνονται και ποιά είναι η ευθύνη της κυβέρνησης; Αυτά είναι τα ουσιώδη ερωτήματα, που ζητούν απάντηση απο το μέσο Ελληνα.

Ναί, υπάρχουν ήδη αποδεδειγμένα σκάνδαλα. Πέρα απο την ερωτική περιπέτεια του πρώην Γενικού Γραμματέα με την σύμβουλό του, η οποία κράδαινε την κασέτα με τις ακραίες σεξουαλικές στιγμές του ζεύγους σε κανάλια και πολιτικά γραφεία επι εβδομάδες προ του απονενοημένου διαβήματος, ήδη είναι χειροπιαστό το σκάνδαλο του στημένου διαγωνισμού πρόσληψης στο ΥΠΠΟ. Αποδεικνύεται λοιπόν πως ενώ χιλιάδες παιδιά ανώνυμων πολιτών με πτυχία και μεταπτυχιακές σπουδές έδιναν έντιμη και άνιση μάχη για μια θέση στο δημόσιο, η λίστα του διαγωνισμού είχε κλείσει με «ημετέρους» τόσο απο τη Νέα Δημοκρατία όσο και απο το ΠΑΣΟΚ.

Στο μεταξύ, ο πρώην υφυπουργός Πέτρος Τατούλης, είχε ήδη καταγγείλει τον Ζαχόπουλο για κακοδιαχείριση στο ΥΠΠΟ. Με επιστολή του στον εισαγγελέα εδώ και δύο χρόνια είχε επισημάνει πως ο Ζαχόπουλος είχε προσλάβει την εταιρεία του πατέρα Στρατήγη για τη διάθεση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και την εταιρεία του γιού Στρατήγη για ορκωτό έλεγχο της ως άνω εταιρείας: δηλαδή η εταιρεία του γιού να ελέγχει εκείνη του πατέρα με αντικείμενο τα κονδύλια των δισεκατομμυρίων ευρώ του ΥΠΠΟ. Ο Πέτρος Τατούλης μαζί με μια έντιμη διοικητική υπάλληλο σταμάτησαν την υπόθεση, αλλά αμέσως μετα την παραίτηση Τατούλη απο το υπουργείο, ήρθε και η απομάκρυνση της «ενοχλητικής υπαλλήλου» με απόφαση Χρήστου Ζαχόπουλου.

Μένει τώρα να αποδειχθούν και άλλες όζουσες υποθέσεις, που αφορούν στους αποχαρακτηρισμούς ολόκληρων εκτάσεων απο το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο αλλά και στη διάθεση των ευρωπαϊκών κονδυλίων σε διάφορες πολιτιστικές διοργανώσεις και σε Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς.

Ωσπου να διαλευκανθούν οι υποθέσεις αυτές υπάρχει ευθύνη του πρωθυπουργού για την υπόθεση Ζαχόπουλου, με την οποία ήρθαν στο φώς ανόσιες ερωτικές συνευρέσεις, εκβιασμοί και προσπάθειες αυτοχειρίας;

Σαφώς ευθύνεται το πρωθυπουργικό περιβάλλον για τη σήψη του Ζαχοπουλικού καθεστώτος. Ο ίδιος ο Κώστας Καραμανλής παραχώρησε με υπογραφή του υπεραρμοδιότητες στον διορισμένο Χρήστο Ζαχόπουλο με αποτέλεσμα να «κατασκευάσει» ένα καταχραστή της προσωπικής του εμπιστοσύνης αλλά κι ένα καταπατητή της παντός φύσεως εξουσίας. Γιατί αποδείχθηκε πως ο Ζαχόπουλος χρησιμοποίησε τη θέση του δελεάζοντας σεξουαλικά υφιστάμενες για να παραγοντίσει ή για να διαθέσει τα κονδύλια του ΥΠΠΟ κατα το δοκούν (μένει να αποδειχθεί αν το δοκούν ήταν άνομο και διαπλεκόμενο με οικονομικά ή άλλα συμφέροντα).

Σαφώς ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει την απόλυτη ηθική ευθύνη για το δημιούργημα Ζαχόπουλου, καθώς του εκχώρησε εξουσίες υπουργού καταργώντας το ρόλο των προϊσταμένων του. Ο πληθωρικός υπεργραμματέας με την πλάτη του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος έλυνε και έδενε στο ΥΠΠΟ , απειλώντας θεούς και δαίμονες.

Κι εάν ένας υπουργός, ο οποίος ψηφίσθηκε απο τον ελληνικό λαό περιπέσει σε ανομίες, εκεί ευθύνεται και ο λαός που κατέθεσε την ψήφο στο πρόσωπό του. Αλλά για ένα διορισμένο φαύλο, την απόλυτη ευθύνη φέρει αποκλειστικά ο διορίζων και εκχωρών αρμοδιότητες σ’ αυτόν.

Πάντως και τα μέσα ενημέρωσης δεν χειρίζονται με σοβαρότητα το θέμα . Στο βωμό της τηλεθέασης, σεναροποιούν την πιό επικίνδυνη υπόθεση για την πολιτική σκηνή της Ελλάδας. Αυτοναιαρούνται, αυτοδιαψεύδονται καθημερινά, εικοτολογούν με αποτέλεσμα να προκαλούν ένα αίσθημα δυσφορίας στον ελληνικό λαό, που έχει περιπέσει στο λήθαργο του ωχαδελφισμού με το ευτελές μότο : «Αφού όλοι οι πολιτικοί είναι σάπιοι!»

Αυτή είναι η λυπηρότερη στιγμή για την ελληνική κοινωνία , που ζεί τα τελευταία χρόνια σε μια κατάσταση πολιτικής και ηθικής σήψης. Δυστυχώς μοιάζει πως γίναμε οριστικά και αμετάκλητα παρατηρητές της φαυλότητας μιας ολιγαρχίας που καπηλεύται εδώ και δύο δεκαετίες απροκάλυπτα και αδιάντροπα τις αξίες μας!

Tuesday, January 8, 2008

Παλινδρομώντας σε Ψηλά Τακούνια

Βρίσκομαι σε περίοδο συγγραφής ενός νέου βιβλίου και ταυτόχρονα βυθίζομαι σε μια παλινδρομική σχέση με τα Ψηλά Τακούνια Για Πάντα, καθώς δίνω τις παρατηρήσεις μου στην επιμελήτρια του αγγλικού κειμένου, το οποίο έχω μεταφράσει η ίδια.

Ετσι τα κορίτσια των Ψηλών Τακουνιών δεν με αφήνουν να ησυχάσω ούτε στιγμή, δεν με εγκαταλείπουν στην καθημερινότητά μου. Η διαρκής συνεργασία με την επιμελήτρια της αγγλικής μου μετάφρασης, που τυχαίνει να διδάσκει τα βιβλία της Ντόρις Λέσσινγκ στο Πανεπιστήμιο της Οττάβα, κυριολεκτικά με πισωγυρίζει στο προηγούμενο παιδί μου. Είναι μια διαφορετική εμπειρία, που δεν την έχω ξαναζήσει έτσι.

Σε αυτή τη συναισθηματική φόρτιση με πέτυχε ο αγαπημένος φιλόλογος Μπάμπης Δερμιτζάκης, ο οποίος είχε την ευγένεια να γράψει μια παρουσίαση για το βιβλίο μου προς δημοσίευση στο διαδικτυακό λογοτεχνικό περιοδικό Λέξημα. Την παραθέτω αυτούσια, γιατί με τιμάει η αναφορά του Μπάμπη, ο οποίος μπαίνει στην ουσία των δύο μυθιστορημάτων μου χωρίς φιοριτούρες και χαριστικές εκφράσεις.

Σε ευχαριστώ Μπάμπη , πρώτα απ’ όλα γιατί με διάβασες όχι με την άκρη του ματιού, αλλά σε βάθος!

Ιουστίνη


Τίτλος: «Ψηλά τακούνια για πάντα»
Συγγραφέας: Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη
Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα, 2006
Σελίδες: 299


Του Μπάμπη Δερμιτζάκη

Εξιστορώντας τη ζωή οκτώ γυναικών, από τα γυμνασιακά τους χρόνια μέχρι τα σαράντα τους, η συγγραφέα εικονογραφεί χαρακτηριστικές πλευρές της γυναικείας ψυχολογίας σε τυπικές καταστάσεις ζωής.


Πήρα από τα Ελληνικά Γράμματα το τελευταίο μυθιστόρημα της Ιουστίνης Φραγκούλη για να το παρουσιάσω στο Λέξημα, και την επόμενη μέρα, κοιτάζοντας ένα πάγκο του βιβλιοπωλείου της Εστίας, έπεσα πάνω στο πρώτο της μυθιστόρημα, το «Πετάει το σύννεφο, πετάει» (Ψυχογιός 2003). Το αγόρασα λοιπόν με τη σκέψη ότι καλό είναι να πούμε και γι αυτό δυο λόγια.

Πρόκειται για οικογενειακές ιστορίες. Πρωταγωνιστές είναι ο παππούς με τα παιδιά του και τα εγγόνια του. Παρακολουθώντας την ιστορία τους παρακολουθούμε και την ιστορία της νεότερης Ελλάδας: Βαλκανικοί πόλεμο, μικρασιατική καταστροφή, κατοχή, εμφύλιος, χούντα. Τα παιδιά είναι οκτώ. Τις παράλληλες ιστορίες τους τις παρακολουθούμε διαδοχικά. Εμβόλιμα παρουσιάζεται η ιστορία του παπά πατέρα, που από αγρότης γίνεται παπάς. Οικοδομείται και ένα «σασπένς του πώς»: πώς σκοτώθηκε η παπαδιά από τους αριστερούς. Το μαθαίνουμε κάπου στο τέλος.

Στο «Ψηλά τακούνια για πάντα» η Τζούλια, μια σαραντάρα γυναίκα που ζει στον Καναδά, καλεί τις φίλες της να συναντηθούν, τηρώντας μια υπόσχεση που είχαν δώσει πριν 18 χρόνια, όταν τέλειωναν το σχολείο, να βρεθούν όλες μαζί όταν θα έκλειναν τα 40. Στη συνέχεια παρακολουθούμε τις ιστορίες των έξι φιλενάδων. Οι ιστορίες αυτές έχουν σαν στόχο να προσωπογραφήσουν τα κορίτσια, που αποτελούν τυπικές φιγούρες κοριτσιών της μεταχουντικής εποχής, που αντιμετωπίζουν επίσης τυπικές καταστάσεις στη γαμήλια ζωή. Η Ιουστίνη συνοψίζει αυτά τα πορτραίτα:

«Πώς ν' αφομοιώσει η ψυχή της όλες αυτές τις δυστυχίες των φιλενάδων της; Η μία ν' ανέχεται τις εξωσυζυγικές σχέσεις του άντρα της και να εισπράττει καθημερινά τη βίαιη συμπεριφορά του, ανίκανη να διεκδικήσει την ελευθερία της λόγω του κοινωνικού καταναγκασμού. Η άλλη, δεμένη σ' ένα γάμο χωρίς έρωτα, να ομολογεί πως έχασε οριστικά και αμετάκλητα το τρένο της ευτυχίας. Η τρίτη να προσδοκά μόνο το σκαμπανέβασμα σε εφήμερες σχέσεις, παραιτημένη στην αφοσίωση ενός άντρα που δεν αγαπούσε. Η Αθηνά ήταν η μόνη που δήλωνε ευχαριστημένη από τις επιλογές της. Όσο για τη Μαρία, αυτή κι αν τις αποσυντόνισε με την αποκάλυψη της! Η γυναίκα-υπόδειγμα από τα παιδικά τους χρόνια απειλούσε να καταστρέψει την καλοστημένη της οικογένεια για έναν ουρανοκατέβατο έρωτα!» (σελ. 262).

Και εδώ υπάρχει ένα σασπένς, «σασπένς του γιατί». Το μυθιστόρημα ξεκινάει με μια «πράξη σπουδαία», όπως θα έλεγε ο Αριστοτέλης: την αυτοκτονία του πατέρα της Τζούλιας. Ο πατέρας της, διευθυντής τράπεζας και ευυπόληπτο μέλος της τοπικής κοινωνίας, αυτοκτονεί μέσα στο λουτρό κόβοντας τις φλέβες του. Το σασπένς λύνεται στο τέλος: Η αυτοκτονία του δεν οφειλόταν ούτε σε οικονομικές ατασθαλίες ούτε σε ροζ σκάνδαλα αλλά σε ψυχασθένεια. Σταμάτησε να παίρνει τα φάρμακα, και όταν βρέθηκε στη φάση της κατάθλιψης αποφάσισε να βάλει τέλος στη ζωή του.

Η Ιουστίνη αποκαλεί την αυτοκτονία του «δάντεια».
Νομίζω δεν έφτιαξε σωστά τη λέξη. Η σωστή λέξη θα ήταν «δαντώνεια». Το «δάντεια» παραπέμπει στον Δάντη, που δεν μου λέει τίποτα. Το «δαντώνεια» παραπέμπει στον Δαντών, έναν από τους ηγέτες της Γαλλικής Επανάστασης, που πέθανε κι αυτός στο λουτρό, όχι όμως αυτοκτονημένος, αλλά μαχαιρωμένος από τη Σαρλότα Κορντέ.

Δίνοντας η Φραγκούλη τον τίτλο «Ψηλά τακούνια για πάντα» στο μυθιστόρημά της αναρωτιέμαι αν είχε στο μυαλό της «Τα ψάθινα καπέλα» της Μαργαρίτας Λυμπεράκη. Και αυτό γιατί το βιβλίο της έχει ίδια θεματική: ιστορίες κοριτσιών μέσα από τις οποίες μας δίνονται οι σκέψεις, τα αισθήματα και οι αγωνίες τους. Φαντάζομαι όμως πως όχι, γιατί αν ήθελε να αναδείξει την ομοιότητα, ο τίτλος που θα έβαζε θα ήταν απλά «Τα ψηλά τακούνια».

Ένα κεφάλαιο του μυθιστορήματός της είναι δοκιμιακό, με θέμα τον μεταφεμινισμό. Ήταν το μόνο που έλειπε για να ολοκληρώσει το πανόραμα αυτό της «γυναικείας κατάστασης» στα τέλη του 20ου αιώνα. Παραθέτουμε την παράγραφο που συνοψίζει την καρδιά του προβληματισμού:

«Ο μεταφεμινισμός, ως όρος, υπαινίσσεται πως οι γυναίκες έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο εξ αφορμής του φεμινισμού, αλλά συγχρόνως υποδηλώνει πως ο φεμινισμός είναι τώρα χωρίς σημασία, μάλιστα ανεπιθύμητος, επειδή μετέτρεψε εκατομμύρια γυναικών σε όντα δυστυχισμένα, θύματα μοναξιάς, θηλυκά χωρίς θηλυκότητα, πικραμένα, άτεκνα, προτρέποντάς τα να γεμίζουν τις ντουλάπες με μπότες εκστρατείας, κακόγουστες ινδικές φούστες και ταγάρια» (σελ. 242)

Και για τη γυναικεία φιλία γράφει τα εξής καίρια:
«Τελικά η φιλία των γυναικών γεννιέται τα χρόνια της ανιδιοτέλειας, φουντώνει με την άνθηση των ορμονών, υποσιτίζεται τον καιρό του έρωτα, ανασταίνεται μετά το γάμο, αναβιώνει με την ωριμότητα. Δεν ξεχνιέται ποτέ, όπως το ποδήλατο και το κολύμπι!» (σελ. 201).

Πώς βρέθηκε η Τζούλια στον Καναδά; Συμβουλή ενός ψυχίατρου στη μητέρα της: Η κόρη έπρεπε να αλλάξει παραστάσεις. Έτσι η κόρη έχασε μεμιάς πατέρα και μητέρα. Η εγκατάλειψη οδήγησε στην απόρριψη. Παρά τα γράμματα που τις έστελνε η μητέρα της δεν της απάντησε ποτέ. Οι ψυχίατροι δεν δίνουν πάντα σωστές συμβουλές. Αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάποιος πραγματικός πυρήνας σ’ αυτή την ιστορία.

Διάβασα κάπου ότι στο αριστούργημα του Τολστόι «Πόλεμος και Ειρήνη» οι κριτικοί βρήκαν καμιά δεκαπενταριά ασυνέπειες. Εγώ στο βιβλίο της Ιουστίνης βρήκα μόνο μία.

Η Αθηνά λέει στην Καίτη: «…δεν είσαι ακόμη ούτε 40 και τα παιδιά σου είναι ενήλικα, σπουδάζουν» (σελ. 256). Η Καίτη παντρεύτηκε αφού πήρε το πτυχίο της στα ΚΑΤΕΕ, βοηθός ακτινολόγου. Αν υποθέσουμε ότι έκανε το πρώτο της παιδί στα 22, όταν σαραντάριζε θα ήταν μόλις 18.

Μια ασυνέπεια δεν στερεί παρά ελάχιστα από αυτό το θαυμάσιο βιβλίο, όπως άλλωστε και οι ασυνέπειες στο έργο του Τολστόι δεν το εμπόδισαν να καταταγεί ανάμεσα στα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Οι γυναίκες αναγνώστριες στις ηρωίδες της Φραγκούλη θα βρουν κάτι από τον εαυτό τους, ενώ οι άντρες κάτι από τις γυναίκες που αγάπησαν.

Μπάμπης Δερμιτζάκης, 7-1-2007

ΥΓ. Το επίθετο δάντειος, που δεν ανήκει σε δική μου γλωσσοπλαστική δεινότητα, σημαίνει τραγικός, ζοφερός κατα το λεξικό του Μπαμπινιώτη. Το ανέσυρα ως συνώνυμο για να μην επαναλαμβάνω τα ίδια, αλλά ίσως η δική σου γλωσσοπλαστική εκδοχή να είναι εξυπνότερη!

Sunday, January 6, 2008

Χαίρε Ιωάννα , Χαίρεσθε Ιωάννηδες!

Αυτό το πόστ είναι αφιερωμένο εξαιρετικά στη φίλη μου Ιωάννα Κολοβού, που γράφει σα να κεντάει χάντρες. Χρόνια πολλά αγαπημένη μου!

Ενα ποίημα γραμμένο απο τον Αλεξανδρίνο όταν ήταν 10 ετών για το μάθημα των Ελληνικών του.

Επειδή οι φωνές των παιδιών είναι οι πιό αθώες!

Επίσης διάπυρες ευχές για τη γιορτή τους στους ποιητές Γιάννη Αντιόχου και Γιάννη Ευθυμιάδη, που μπλογκάρουν ή κάνουν παύσεις!





Χελιδόνι

Αλέξανδρος Αργύρης,
Μόντρεαλ, 23 Οκωβρίου 2000


Ω! Ωραιότατο χελιδόνι που ταξίδεψες μακριά-μακριά
Απο κάτω σα χιονάκι λευκό
Κι απο πάνω σα σκοτάδι μαύρο


Διότι βαρέθηκες τα κρύα του Βορρά
Εσύ που γνώρισες φοβρές θύελλες
Εσύ που έφτασες στα πιό μακρινά νησιά


Χαίρε! Που γοητεύτηκες απο τα πανέμορφα ζεστά κράτη!
Χαίρε! Που πέρασες όλες τις τρομερές φουρτούνες!

Saturday, January 5, 2008

Πολιτική στην Εκκλησία

Της Ιουστίνης Φραγκούλη


Με αυτό το πόστ κλείνει η περίοδος των διακοπών καθώς επανέρχομαι σφοδρά και αδιαπραγμάτευτα στην πολιτική κριτική των πραγμάτων. Οι γιορτές και οι φωτογραφίες, τα ειδυλλιακά σκηνικά, τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες μπαίνουν στο περιθώριο μέχρι την επόμενη χρονιά. Βλέπετε, η άλλη φύση μου, αυτή της δημοσιογράφου «ουκ εά με καθεύδειν...»

Σήμερα παρουσιάζω την ανασκόπηση των εκκλησιαστικών γεγονότων του 2007, όπως την κατέγραψε ο πρώην αρχιεπίσκοπος Αμερικής Σπυρίδων. Διαβάζοντας το κείμενό του αντιλαμβάνεται κανείς πως το θέμα του Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων παραμένει ακανθώδες και εκκρεμές, καθώς η Ιορδανία και η Παλαιστίνη διεκδικούν αντιπροσώπευση στην ιεραρχία του Πατριαρχείου και ταυτόχρονα ακύρωση των συμβολαίων ενοικίασης των γνωστών ακινήτων στους Ισραηλινούς. Σε περίπτωση που δεν εκπλήρωθούν αυτοί οι όροι, οι δύο κυβερνήσεις θα αποσύρουν την αναγνώριση του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλου με απειλή να προκύψει σχίσμα υπο την ηγεσία του πρώην Πατριάρχου Ιεροσολύμων Ειρηναίου.

Η αλλαγή στάσης της κυβέρνησης Καραμανλή για το θέμα των δικαιωμάτων του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης, είναι κι αυτή μια νέα πτυχή στο εκκλησιαστικό ζήτημα. Η ασθένεια του Χριστόδουλου, οι διαμάχες Οικουμενικού Πατριαρχείου με τους Αγιορείτες μοναχούς και ο Διεκκλησιαστικός Διάλογος συμπληρώνουν τις εξελίξεις στην εκκλησιαστική σκηνή, όπως τις παρουσιάζει ο πρώην Αρχιεπίσκοπος Αμερικής.


Τα εκκλησιαστικά γεγονότα του 2007

Του πρώην Αρχιεπισκόπου Αμερικής Σπυρίδωνος

(Αναδημοσίευση απο την ομογενειακή εφημερίδα της Νέας Υόρκης GreekNews)




Φορτισμένη υπήρξε η ατμόσφαιρα στα εκκλησιαστικά το 2007, με αποκορύφωμα την ξαφνική ασθένεια του Αρχιεπισκόπου της Ελλαδικής Εκκλησίας κ. Χριστόδουλου. Ο θάνατος του πρώην Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσόστομου του Α΄, παραμονές Χριστουγέννων, έκλεισε το έτος.

Στο χάρτη των προβλημάτων κυριαρχεί το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, όπου η κατάσταση εξακολουθεί να βρίσκεται σε ρευστότητα.
H κυβέρνηση του Ισραήλ ανεγνώρισε προ δωδεκαημέρου περίπου τον νέο Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο γ΄. Μετά σύντομη αναστολή της κυβερνητικής απόφασης εκ μέρους του Ανώτατου Δικαστήριου της χώρας, επιδόθηκε τελικά στο Θεόφιλο το επίσημο έγγραφο της αναγνώρισης την παραμονή των Χριστουγέννων. Η κυβερνητική αναγνώριση επιτεύχθηκε, κατά δημοσιογραφικές πληροφορίες, μετά από δέσμευση του νέου πατριάρχη να επικυρώσει τα συμβόλαια που υπογράφτηκαν επί του προκατόχου του για ενοικίαση σε εβραϊκές εταιρείες πατριαρχικών ακινήτων στα Ιεροσόλυμα.
Ο Θεόφιλος εξελέγη το 2005 ως διάδοχος του Ειρηναίου ο οποίος για δυσνόητους, άν όχι άγνωστους στο κοινό λόγους εκθρονίστηκε με ανορθόδοξες συνοπτικές διαδικασίες κατόπιν ακατάληπτων επεμβάσεων τής Ελληνικής Κυβέρνησης και του εκ των υστέρων συμπλεύσαντος μ’ αυτήν Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Το θέμα της οριστικής αναγνώρισης του νέου Πατριάρχη από πλευράς ιορδανικής και παλαιστινιακής εκκρεμεί επίσης. Τόσο η Ιορδανία όσο και η Παλαιστινιακή Αρχή απαιτεί από το νέο πατριάρχη α) να ακυρώσει τα παραπάνω συμβόλαια, β) να εξασφαλίσει στους αραβόφωνους ορθοδόξους της Ιορδανίας και Παλαιστίνης (100.000 κατά τις ισραηλινές αρχές, 300.000 σύμφωνα με τον ελληνικό τύπο) μεγαλύτερη συμμετοχή στη διοίκηση του Πατριαρχείου. Η Ιορδανία και η Παλαιστινιακή Αρχή είχαν αρχικά αναγνωρίσει το Θεόφιλο υπό τον όρο να εκπληρώσει τα παραπάνω δύο αιτήματά τους, πράγμα που αποδέχθηκε ο τελευταίος. Αφού αυτά δεν εκπλήρωθηκαν μετά από διετία απέσυραν το περασμένο καλοκαίρι την επίσημη αναγνώρισή τους. Ωστόσο μετά παρέμβαση του ελληνικού ΥΠΕΞ έδωσαν νέα εξάμηνη διωρία στον πατριάρχη, η οποία λήγει οσονούπω.
Σημειώνεται, τέλος, ότι η υποκίνηση των εκτρόπων του 2005 και η ανορθόδοξη αλλαξοπατριαρχεία στα Ιεροσόλυμα επέφεραν βασικές αλλαγές στη λειτουργία του εκεί Πατριαρχείου. Οδήγησαν στην εκ των πραγμάτων καθιέρωση του δικαιώματος του Ισραήλ να αναμιγνύεται πλέον καθοριστικά στα πράγματα του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Μέχρι το 2005 την εκλογή του Πατριάρχη Ιεροσολύμων αναγνώριζε η Ιορδανία και τούτο τύποις μόνον, ενώ τώρα βαρύνοντα λόγο έχουν η Ιορδανία, η Παλαιστινιακή Αρχή και προπαντός το Ισραήλ. Επιπλέον τα έκτροπα εκείνα έδωσαν αφορμή στους αραβόφωνους πιστούς, υποστηριζόμενους απ’την Ιορδανία και την Παλαιστινιακή Αρχή, να διεκδικήσουν δικαιώμα ουσιαστικότερης συμμετοχής στην διοίκηση της σιωνίτιδας Εκκλησίας.

Πλήθυναν κατά το 2007 τα προβλήματα θρησκευτικής ελευθερίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων που επί καθημερινής βάσης αντιμετωπίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Τουρκία (καταστροφή μονής στη Χάλκη απο το τοπικό δασαρχείο, επιθέσεις σε ναούς, κατάσχεση ελληνορθοδόξων εκκλησιαστικών περιουσιών). Οι επανειλημμένες παραστάσεις του ίδιου του Πατριαρχείου, του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών και άλλων εκκλησιαστικών σωμάτων όπως των Αρχόντων της Αμερικής, καθώς και διαβήματα της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής (House Foreign Affairs Committee), προς την τουρκική ηγεσία αποδείχθηκαν τελείως αναποτελεσματικές. Για ορισμένα μάλιστα ζητήματα περιουσιακής φύσης το Πατριαρχείο έχει αναγκαστεί να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναμένοντας κάποιο ελπιδοφόρο αποτέλεσμα.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, εξάλλου, βρέθηκε το 2007 αντιμέτωπο με το θέμα της οικουμενικότητάς του. Τον οικουμενικό ρόλο του Πατριαρχείου αμφισβητούσαν ανέκαθεν οι τουρκικές Αρχές αλλά τον περασμένο Ιούνιο επισημοποίησαν το πρόβλημα με απόφαση του τουρκικού Ανώτατου Δικαστηρίου. Παρότι το Πατριαρχείο, προς αντιμετώπιση της κατάστασης, αναγκάστηκε να καλέσει, για πρώτη φορά από το 2002, την Ιεραρχία του Οικουμενικού Θρόνου σε σύναξη αφιερωμένη εξ ολοκλήρου στη μελέτη του θέματος της οικουμενικότητας του Πατριαρχείου και την κατάρτιση σχετικού κειμένου, η υπόθεση παραμένει εκκρεμής. Ούτε φαίνεται να συμβάλει στην επίλυση του θέματος το επιχείρημα ότι η σημερινή σύνθεση της Ιεράς Συνόδου περιλαμβάνει ιεράρχες από άλλες χώρες, αν λάβει κανείς υπ΄όψη ότι την πλειοψηφία της συνόδου έχουν πάντοτε τα εκ Τουρκίας μέλη της.

Η νέα αρχή του ελληνικού ΥΠΕΞ, σύμφωνα με την οποία «το θέμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου δεν είναι ελληνοτουρκικό, αλλά ένα θέμα ευρύτερο που αφορά την Ευρώπη και τη διεθνή κοινότητα» ανησύχησε βαθύτατα την ηγεσία του Φαναρίου.

Εφορμόζοντας την αρχή αυτή ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, σε συνάντησή του με τον τούρκο ομόλογο του στην Αγκυρα, απέφυγε, παρά την επίμονη έκκληση του Οικουμενικού Πατριάρχη, να θίξει το θέμα του Πατριαρχείου αναθέτοντας σε υπουργό του να εκπληρώσει το καθήκον αυτό σε ήσσονος επιπέδου συνάντηση. Την ίδια τακτική φαίνεται πως θα ακολουθήσει ο έλληνας πρωθυπουργός και κατά το προσεχές ταξίδι του στη Τουρκία όπου θα επισκεφθεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο αφού πρώτα ολοκληρώσει τις συνομιλίες του με τους τούρκους ηγέτες στην Αγκυρα. Η νέα γραμμή πλεύσης σηματοδοτεί νέα πορεία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Πλήγμα ισχυρό για την Εκκλησία της Ελλάδος υπήρξε η ξαφνική ασθένεια του προκαθημένου της, αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστόδουλου. Ενώ η ασθένεια στέρησε την Εκκλησία της Ελλάδος από τη δυναμική οιακοστροφία του προκαθημένου της, έδωσε ενωρίς αφορμή σε πληθωρική, άκαιρη και ανάρμοστη διαδοχολογία, προκαλώντας γενικά το αίσθημα των πιστών.

Η συζητούμενη διαδοχή του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε νέα προστριβή μεταξύ Οικουμενικού Πατριαρχείου και σημαντικής μερίδας της Ιεραρχίας της Ελλαδικής Εκκλησίας. Ενώ ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε δηλώσει προ μηνών ότι το Φανάρι "δεν έχει καμία αρμοδιότητα να αναμειχθεί σε θέματα που αφορούν αποκλειστικά την Εκκλησία της Ελλάδος", εντούτοις διαμήνυσε πρόσφατα στην Ελληνική Κυβέρνηση ότι το Πατριαρχείο είναι αντίθετο προς την υποψιότητα συγκεκριμένου σοβαρού υποψήφιου, του μητροπολίτη Σπάρτης Ευστάθιου.

Στο Αγιον Ορος πληθαίνουν οι κατά της σημερινής ηγεσίας του Πατριαρχείου διαμαρτυρίες μοναχών για τα «ανοίγματα» που γίνονται κατα τα τελευταια έτη προς μη ορθόδοξες Εκκλησίες και μάλιστα προς τον Ρωμαιοκαθολικισμό. Με δημόσιες επιστολές τους εκατοντάδες μοναχών από διάφορες Μονές και Κελλία ζητούν να επαναληφθεί η διακοπή του μνημοσύνου του Οικουμενικού Πατριάρχη. Παράλληλα συνεχίζεται η έκρυθμη κατάσταση στη μονή Εσφιγμένου όπου η αντικανονική μοναστική κοινότητα κατέχει ακόμη τα κτηριακά συγκροτήματα της μονής εμμένοντας στις υπερβολικές αξιώσεις της από την Ι. Κοινότητα του Αγίου Ορους και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Θλιβερά φαινόμενα παιδεραστίας και ομοφιλοφυλίας κληρικών εκδηλώθηκαν έντονα κατά το 2007 στο χώρο της Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Τα επεισόδια αυτά που αρχικά καταβλήθηκαν σύντονες προσπάθειες να υποβαθμισθούν, δημοσιοποήσε και σχολίασε εκτενέστατα μερίδα του ομογενειακού τύπου συνταράσσοντας την φιλόθρησκη ομογένεια και προκαλώντας μεταξύ των πιστών πρωτοφανές κύμα αγανάκτησης κατά του κλήρου. Τα επεισόδια κρίνονται εξαιρετικά ανησυχητικά τη στιγμή που ο ελληνικός Τύπος αποκαλύπτει συχνά παρόμοια φαινόμενα εντός της Εκκλησίας της Ελλάδας.


Τα διεθνή εκκλησιαστικά γεγονότα
Σε πανορθόδοξο επίπεδο, συνεχίσθηκε η αντιπαράθεση του Πατριαρχείου Μόσχας με το Φανάρι για το θέμα της υπαγωγής της Εσθονικής Εκκλησίας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο προ δεκαετίας, τον περιορισμένο αριθμό των ρώσων μοναχών στο Αγιο Ορος και τη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου επί της Διασποράς. Πρέπει επίσης να καταγραφεί η διένεξη του Πατριαρχείου Μόσχας με το Πατριαρχείο Ρουμανίας λόγω της ίδρυσης απ’το τελευταίο τριών ρουμανικών επισκοπών στην Βεσσαραβία που οι ρώσοι επιμένουν να θεωρούν ρωσικό εκκλησιαστικό έδαφος. Ως σημαντικότερο γεγονός του 2007 θεωρήθηκε από τη Ρωσική Εκκλησία η επίσημη συμφωνία επανένωσης της Υπερορίου Ρωσικής Εκκλησίας (ROCOR) με το Πατριαρχείο Μόσχας, που επιτεύχθηκε με δυναμική συνδρομή του ρώσου προέδρου Βλ. Πούτιν και που θα ολοκληρωθεί εντός του προσεχούς έτους.

Στο χώρο του πανορθοδόξου διαλόγου με τους Ρωμαιοκαθολικούς, πρέπει να σημειωθεί η κοινοποίηση της επίσημης θέσης του Βατικανού και του Πάπα Βενέδικτου ις,΄ σύμφωνα με την οποία η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι μεν «αυθεντική» Εκκλησία, αλλά παρουσιάζει μια σημαντική «ατέλεια», καθότι δεν αναγνωρίζει το παπικό πρωτείο.

Παρά την δυσμενή έναντι των Ορθοδόξων παπική τοποθέτηση, πραγματοποιήθηκε τρείς μήνες αργότερα στη Ραβέννα της Ιταλίας η 10η συνάντηση της διεθνούς Μικτής Επιτροπής για το Θεολογικό Διάλογο μεταξύ της Ορθόδοξης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, που κατάληξε στην υιοθέτηση κοινού θεολογικού κειμένου που θα αποτελέσει τη βάση για τον περαιτέρω διάλογο. Οι εργασίες της επιτροπής δεν ήταν απαλλαγμένες από δυσκολίες αν κρίνει κανείς απ’τη στάση της αντιπροσωπείας της Ρωσικής Εκκλησίας, που απεχώρησε απ’τη συνεδρία και αργότερα δήλωσε πως το κοινό κείμενο δεν μπορεί να θεωρηθεί έγκυρο καθότι συντάχθηκε απουσία του εκπρόσωπου «του μεγαλύτερου ορθόδοξου πατριαρχείου» και πρέπει να επανεξετασθεί από θεολόγους και ιστορικούς λόγω των ιστορικών «ανακριβειών» που περιέχει. Η Ρωσική Εκκλησία, όπως άφησαν πρόσφατα να εννοηθεί τόσο ο ρώσος Πατριάρχης Αλέξιος όσο και άλλοι αξιωματούχοι της, ίσως εξετάσει το ενδεχόμενο αποχής από τον πανορθόδοξο διάλογο με τους Ρωμαιοκαθολικούς μέχρις ότου λυθούν οι διαφορές της με α) άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, και β) με το Βατικανό λόγω της αριθμητικής αύξησης των Ρωμαιοκαθολικών Επισκοπών επί ρωσικού εδάφους κατά τα τελευταία έτη.