Η κριτική της Πέρσας και το βίντεο της Κατερίνας μου

Θέλω να μοιραστώ μαζί σας δυό μεγάλες χαρές σήμερα. Την εκπληκτική κριτική της Πέρσας Κουμούτση και το γιορταστικό βίντεο της Κατερίνας-Κυκλάμινο Βουνού απο τη βραδυά της παρουσίασης.

Τις ευχαριστώ και τις δυό, την καθεμιά ξεχωριστά γιατί με αγκαλιάζουν δίχως όρια σ΄αυτή μου τη συγγραφική προσπάθεια. Η Κατέρίνα μου γιορτινή και πληθωρική. Η Πέρσα μου σεμνή και γενναιόδωρη.

Ευχαριστώ για την αγάπη. Αγάπης και Αλήθειας γωνία μένω εδώ στη μπλογκογειτονιά!

Ιουστινάκι

ΥΓ. Ευχαριστώ το φίλο μου Στράτο Δουκάκη που πέρασε το βίντεο και άλλες λεπτομέρειες στο μπλόγκ μου

Η κριτική της Πέρσας Κουμούτση

Εν μέσω τετριμμένων και μη υποχρεώσεων, σωρείας προβλημάτων της δουλειάς και της καθημερινότητάς μου, επιτέλους βρήκα το χρόνο για να γράψω αυτά τα λίγα για το βιβλίο της φίλης μου, Ιουστίνης Φραγκούλη, με τον πολύ όμορφο τίτλο Για την αγάπη των άλλων- βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ψυχογιός και ήδη σημείωσε πολύ μεγάλη επιτυχία.

Το μυθιστόρημα της Ιουστίνης ή για να ακριβολογήσω αρκετές από τις πτυχές και τις αρετές του είχα την τύχη να ‘γνωρίσω’ πριν ακόμα το διαβάσω, γιατί βρισκόμουν και εγώ ανάμεσα στους φίλους της συγγραφέως, στην πρώτη επίσημη παρουσίαση του, και άκουσα με προσοχή τις εισηγήσεις των εξαίρετων ομιλητών που κέντρισαν ακόμα πιο πολύ το ενδιαφέρον και τη λαχτάρα μου να το διαβάσω. Μάλιστα, εκεί έμαθα πως η συγκλονιστική ιστορία του βιβλίου βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και αποτυπώνει τη ζωή και τις συναισθηματικές και άλλες περιπέτειες μιας υπαρκτής οικογένειας της Νισύρου στη διάρκεια της Ιταλοκρατίας, και πως ένα σημαντικό μέρος του υλικού της ,η συγγραφέας άντλησε από τις αφηγήσεις προσώπων που σχετίζονταν άμεσα ή ακόμα και συγγενικά με κάποια από τα πρωταγωνιστικά πρόσωπα της ιστορίας.

Όμως διαβάζοντας το βιβλίο Για την αγάπη των άλλων, ίσως κι από τις πρώτες του ακόμα σελίδες , διαπίστωσα πως η συγγραφέας του δεν έχει γράψει απλά ένα ηθογραφικό αφήγημα, ούτε περιορίζεται στη στεγνή καταγραφή των γεγονότων ούτε και στην επίπεδη περιγραφή των προσώπων που πρωταγωνιστούν σε αυτό, αλλά επιδιώκει να αποτυπώσει με πειστικό τρόπο μορφές και σχέσεις ζωής που πλέον δεν υπάρχουν και που είναι άγνωστες για τους περισσότερούς μας. Στην ιστορία της διασταυρώνει τις συναισθηματικές δοκιμασίες των ηρώων με τους γενικότερους όρους ζωής και τις κοινωνικές συνθήκες, και συνδέει την μυθοπλασία της με τις άμεσες ή οι έμμεσες αναφορές σε γεγονότα που σημάδεψαν καθοριστικά τον 20ό αιώνα.

Σκιαγραφεί γεγονότα και χαρακτήρες με τη γενναιόδωρη πινελιά ενός αναγεννησιακού ζωγράφου προσθέτοντας με τον λόγο της και τις πιο λεπτές αποχρώσεις μιας τοιχογραφίας ανθρώπων, γεγονότων και συνθηκών που πραγματικά συγκινούν και μας συγκλονίζουν. Και πέρα από όλα αυτά, δηλαδή πέρα από το ηθογραφικό πλούτο του βιβλίου, τη λογοτεχνική του αξία, την εξαιρετική ψυχογραφία των ηρώων του, ειδικότερα των γυναικείων προσώπων, είναι ένα βιβλίο που ακουμπάει ζητήματα διαχρονικά, και μάλιστα- χωρίς να θέλω να υπερβάλλω- ζητήματα πανανθρώπινα. Γιατί αν αφαιρέσει κανείς το σκηνικό και το χρονικό πλαίσιο στο οποίο εξελίσσεται η ιστορία των δυο κυριότερων ηρωίδων, της Τζανής και της κόρης της Μαργαρίτας – η ιστορία της Ιουστίνης θα μπορούσε να είναι η ιστορία της κάθε γυναίκας πάνω στη γη, της γυναίκας που στερεύει ερωτικά και που ακρωτηριάζεται συναισθηματικά από τις κοινωνικές συνθήκες οι οποίες εξουσιάζουν τη ζωή της ως τον θάνατο- ίσως πάλι και αυτόβουλα για όλα τα παραπάνω. Της γυναίκας που υποτάσσεται χωρίς αντίσταση στους απαράβατους κανόνες της ηθικής αλλά και της προκατάληψης οι οποίοι διέπουν τις ζωές των ανθρώπων στις μικρές κλειστές κοινωνίες ακόμα και σήμερα και πολύ συχνότερα στις ανατολίτικες κοινωνίες.

Ο έντονος συμβολισμός που κυριαρχεί στο βιβλίο ενισχύσει την πεποίθηση μου αυτή. Παρότι αδιόρατος και διακριτικός, ο συμβολισμός ή τα συμβολικά στοιχεία παίζουν τον ρόλο τους στο μυθιστόρημα της. Τα θαλασσοδαρμένα τοπία της Νισύρου, ο καθρέφτης της σάλας στο οποίο η ηρωίδα κοιτάζει το είδωλο της αλλά και ολόκληρη τη ζωή που την προσπερνά και τη αφήνει πίσω, το μαντήλι που δένει σφιχτά κάτω από το πιγούνι της και κάτω από το οποίο η ηρωίδα κρύβει τη ντροπή της, η προίκα που ξεπουλιέται από την κόρη για χάρη του έρωτα και της αγάπης, όλα αυτά παρότι σύμβολα που θα μπορούσε κανείς να τα χαρακτηρίσει τοπικά, ή μιας συγκεκριμένης εποχής και κοινωνίας η Ιουστίνη τα μετατρέπει σε σύμβολα πανανθρώπινα, οικουμενικά..
«Η ζωή είναι μεγαλύτερη από την αγάπη», μοιάζει να επαναλαμβάνει η ηρωίδα σαν διαπίστωση ή σαν σύνθημα που καθοδηγεί την ίδια και τις πράξεις της. Στην πραγματικότητα ίσως την επαναλαμβάνει σαν να θέλει να πείσει τον εαυτό της.

Σκληρό και συνάμα τρυφερό , ρεαλιστικό και ονειρικό, γλαφυρό αλλά και δηκτικό βιβλίο. Όμως η δηκτικότητα αυτή μοιάζει σαν να λειτουργεί ερήμην της συγγραφέως, ίσως ως απόρροια της εσωτερικής στάσης της απέναντι στα πράγματα, της εξέγερσής της εναντίον των συνθηκών που επιβάλλουν μια τέτοια νοσηρή κατάσταση, καθώς ως αφηγήτρια δε δικαιούται να κρίνει παρά μόνο να εξιστορεί τα γεγονότα από απόσταση και να τα καταγράφει χωρίς να επεμβαίνει. Το μυθιστόρημα της Ιουστίνης πράγματι είναι ένα σπουδαίο και τρυφερό μυθιστόρημα, ίσως από τα καλύτερα που εκδόθηκαν αυτό το φθινόπωρο.