Ένας Αντισυμβατικός Γάμος!

Φωτογραφίες: Καίτη Κακαβούλη

Ήταν μια ηλιόλουστη μέρα στη Λευκάδα, η 7^η Ιανουαρίου του σωτηρίου έτους 1989. Η φύση είχε φροντίσει να κρατήσει ανοιξιάτικες θερμοκρασίες για την τελετή του γάμου μας με τον Θεόδωρο Αργύρη, που τελέσθηκε από τον μακαριστό πατέρα μου π. Νικόλαο Φραγκούλη στο αγαπημένο του εξωκκλήσι, την Αγία Μαρίνα.

Κάναμε ένα μικρό γάμο με τα ελάχιστα ξαδέλφια μου που βρισκόνταν στη Λευκάδα, αποφεύγοντας την πολυκοσμία και τις άσκοπες φιοριτούρες. Για μένα ο γάμος αποτελούσε και αποτελεί άκρως προσωπική υπόθεση, που δεν ήθελα να μοιραστώ με μακρινό κόσμο.

Το νυφικό μου σχεδιάστηκε και ήταν δώρο του μακαριστού σχεδιαστή Μιχάλη Ασλάνη, με τον οποίο συνεργαστήκαμε στη μόδα όλα τα χρόνια της καριέρας μου εν Ελλάδι. Μεταξωτό μίνι σακάκι στολισμένο με μεταξωτά κορδόνια και φούντες και μια τούλινη φούστα επίσης στολισμένη με μεταξωτά κορδόνια συμπλήρωσαν το ντε πιες πρωτότυπο νυφικό  μου. Τα μαλλιά μου ήταν περιπλεγμένα με μια τιάρα, απλά όπως τότε τα χτένιζα στην καθημερινότητά μου.

Το μαύρο μου 2CV στολίστηκε περίτεχνα από τον Πάνο Φέξη με τρία μπουκέτα κρίνους αποτελώντας επίσης αισθητική πρωτοτυπία για την εποχή του.

Το τραγούδι του γάμου που πλημμύρισε τη γειτονιά της Μιχαήλ Σκένα μαζί με χούφτες ρύζι απο τις αγαπημένες γειτόνισσες δεν ήταν παραδοσιακό αλλά ήταν παρμένο από το Ματωμένο Γάμο του Λόρκα. Το τραγούδούσε σε όλο το δρόμο προς την εκκλησία μεσα στο αυτοκίνητο η αγαπημένη μου αδελφή, η Πεταλούδα μου σκορπίζοντας τους όμορφους καθάριους στίχους σε μετάφραση του Νίκου Γκάτσου...

Ο αδελφός μου βρισκόταν στο τιμόνι κι αντί να πάμε κατευθείαν στο ξωκκλήσι εκείνος ανέμελα και επιδεικτικά χτυπούσε το κλάξον στους δρόμους της Λευκάδας, σκορπίζοντας τη χαρά του γάμου σε γνωστούς και άγνωστους.

Ο Θεόδωρος περίμενε ανυπόνομα, μπορεί να του τριβέλιζε το νού η υποψία πως ίσως και νάλλαζα γνώμη, καθώς δεν ήμουν φτιαγμένη από το υλικό του κατεστημένου.Δίπλα του ήταν ο υπέροχος κουμπάρος μας Χρύσανθος Πετσίλας που έκανε το μεγάλο ταξίδι από τη Νέα Υόρκη για να μας αλλάξει τα στέφανα.

Ο αγαπημένος μου μέλλων σύζυγος  περίμενε με λαχτάρα, που όσα χρόνια κι αν περάσουν θα τη θυμάμαι στα φωτεινά μάτια του. Ο πατερούλης τέλεσε το μυστήριο του γάμου μέσα σε δάκρυα συγκίνησης. Η μαμά πετούσε από τη χαρά της, οι ελάχιστοι εκπρόσωποι των οικογενειών μας έδειχναν ευτυχείς.

Ο γάμος ολοκληρώθηκε με ένα μίνι γλέντι στην τότε ταβέρνα ΡΟΜΑΝΤΙΚΑ και ήταν όλα τόσο όμορφα κι αληθινά! Η κουλούρα της νύφης φταγμένη και στολισμένη με πολύχρωμες καραμέλες από τη θειά τη Χρυσαυγή ήταν η επιτομή της εθιμικής παρέμβασης σε ένα γάμο μή συμβατικό.

Τριάντα χρόνια έχουν περάσει από το γάμο μας κι όμως οι στιγμές έμειναν ακατάλυτα αλησμόνητες.

 Χρόνια πολλά αγαπημένε μου!

 Πάντα μαζί και Δυνατοί!

 Τζουστινάκι

Τα πορτοκάλια βράχηκαν με θάλασσα πάλι και φέτος!

Φωτογραφίες: Νίκος Ζαμπέλης

Της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη

Τον θυμάμαι τον Αγιασμό σαν τώρα στην εκκλησία του πατερούλη , τους Αγίους Αναργύρους της Λευκάδας. Ηταν μέρα μεγάλη ή μάλλον μεγίστη με την εξέδρα στημένη στη μέση του ναού μας και τον πατερούλη να ρένει το εκκλησίασμα με την αγιαστούρα, φτιαγμένη απο κλαδιά δεντρολίβανου και δάφνη.

Και οι σταγόνες του Αγιασμού να πετιούνται με φόρα στα πρόσωπα των εκκλησιαζομένων και τα πρόσωπα να έρχονται σιμότερα να βραχούν περισσότερο απο το καθαγιασμένο ύδωρ. Για την ευλογία, για το καλό του χρόνου, για την ευημερία.

Κι ύστερα οι κυρίες, κομψές με τα ταγεράκια τους να περιμένουν υπομονετικά στην ουρά να γεμίσουν τα λεπτεπίλεπτα κανατάκια τους με τον Αγιασμό. Α! Αυτά τα κανατάκια, άλλα περίτεχνα απο σκαλισμένο κρύσταλλο, άλλα μαλαματένια κι άλλα απο πορσελάνη με τόσες όμορφες ζωγραφιές πάνω τους. Μα ναι, λες κι οι ενορίτισσες συναγωνίζονταν να δείξουν τα μαστραπαδάκια τους εκείνη τη λαμπρή μέρα. Κι εγώ να φαντασιώνομαι σπίτια με σερβίτσια στις εταζέρες και να χαίρομαι που ο πατερούλης μοίραζε αγιασμό και αγαλλίαση στις κυρίες.

Κι έτσι περνούσε αυτή η λαμπρή λειτουργία –τωνκυριών κυρίως- για να ακολουθήσει η περίλαμπρη Γιορτή των Φώτων την επομένη ημέρα. «Εν Ιορδάνη βαφτιζομένου σου Κύριε...» αντηχούσε η κοντράλτα φωνή του πατερούλη μέχρι το Μαρκά, έφτανε στην αγορά, χάιδευε ολάκερη τη Λευκάδα  σκορπωντας μια αγιασμένη σχεδόν δροσιά.

Στην εκκλησιά ερχόνταν οι οικογένειες, πολλές οικογένειες, γιαγιάδες, παππούδες, μαμάδες, πατεράδες, παιδιά. Καλοντυμένοι όλοι με τα Κυριακάτικά τους εισέβαλαν στο ναό απο το μπροστινό προκυνητάρι να τους καμαρώσουν όλοι. Καθόμουν πάντα πρώτη στη σειρά μην τύχει και χάσω καμία εικόνα. Γιατί εγώ τρελλαινόμουν να βλέπω τους κυρίους να τραβάνε στον ανδρωνίτη και τις κυρίες να στριμώχνονται στο πίσω μέρος του ναού, προσπαθώντας να δαμάσουν τα παιδιά τους. Είχαν κότσους αλά ντομάτα και μπανάνα της εποχής , λες και μόλις είχαν βγεί απο το κομμωτήριο. Και μύριζε η εκκλησιά μας γυναικεία λάκ κι αρώματα υπέροχα, που τα θυμάμαι σαν και τώρα.

Οταν τελείωνε η λαμπρή λειτουργία των Φώτων, εμείς επιστρεφαμε στο σπίτι μας. Περνούσαν απο κεί και μας έπαιρναν τα ξαδέλφια μας του θείου παπα-Νίκου Κακαβούλη, που έφεραν μαζί τους δεμένα πορτοκάλια. Προνομιούχα παιδιά στα περιβόλια των εσπεριδοειδών απο μια εβδομάδα πριν τα ξαδέφια μας έκοβαν και ετοίμαζαν τα πορτοκάλια που θα ρίχναμε στη θάλασσα με την κατάδυση του Σταυρού.

Και όλοι οι Λευκαδίτες σιγά-σιγά κατευθυνόμασταν μέσω της αγοράς προς την παραλία. Ολοι κρατούσαμε τα δεμένα πορτοκάλια κι αναστέναζε η αγορά απο το πορτοκαλοάρωμα κι όλο επιταχύναμε το βήμα μας μην χάσουμε το ρίξιμο του Σταυρού στη θάλασσα. Για μας η κατάδυση του Σταυρού ήταν η κορύφωση των Χριστουγεννιάτικων γιορτών.

Κι έτσι απο όλα τα σημεία της πόλης κατέφθαναν καραβάνια ανθρώπων με πορτοκάλια δεμένα σαν τσαμπιά πάνω σε σκοινί. Και παρά το διαπεραστικό κρύο της παραλίας, έφθαναν και κύκλωναν την εξέδρα όπου βρισκόταν ο Δεσπότης και οι επίσημοι.

Κι εν μέσω του απολυτικίου «Εν Ιορδάνη βαφτιζομένου σου Κύριε», ο Δεσπότης έρριχνε το σταυρό στη θάλασσα. Και τα παλικάρια της εποχής, οι ωραιότεροι, ανθεκτικότεροι και πιό γεροί έπεφταν με μιας στη θάλασσα να πιάσουν το Σταυρό. Τον ασημένιο Σταυρό που βυθιζόταν γρήγορα κι όποιος τον έπιανε και τον έφερνε πίσω στο Δεσπότη ήταν ο ευλογημένος.

Την ίδια ώρα με το Σταυρό στη θάλασσα βουτούσαν οι Λευκαδίτες τα πορτοκάλια τους στη θάλασσα, τα βουτούσαν και τα ξαναβουτούσαν για να αγιαστούν. Κι αυτά τα πορτοκάλια δεν σάπιζαν όλο το χρόνο, περίμεναν να φαγωθούν φρέσκα και ζουμερά παραμονή των επόμενων Θεοφανείων.

Αυτό ήταν ένα θαύμα, ένα απτό θαύμα που η ανθρώπινη φύση το αναγνώριζε ως πέραν της λογικής και του μέτρου, ένα θαύμα που συνέβαινε στα πορτοκάλια των αγιασμένων νερών της Λευκάδας.

Α! Και η θάλασσα γέμιζε απο τις βάρκες των ψαράδων που έρριχναν τα δικά τους πορτοκάλια μισοπέλαγα με προσευχές στο Θεό νάχουν μεστές ψαριές.

Τα Θεοφάνεια ήταν λαμπρή γιορτή στον τόπο μου. Και μου λείπει αφόρητα αυτός ο εθιμικός γιορτασμός, μου λείπει το άρωμα των πορτοκαλιών, το συναπάντημα με τους Λευκαδίτες στην παραλία, οι ανταλλαγές των ευχών μας.

Μου λείπουν οι θριαμβευτικοί ήχοι της Φιλαρμονικής στην κατάδυση και την ανάδυση του Σταυρού. Μα πιότερο μου λείπει η αθωότητα που τάκανε όλα να μοιάζουν μαγικά και θαυματουργά.

Χρόνια πολλά Λευκάδα,

Χρόνια πολλά Φωτεινέ, Φώτη, Φωτεινή, Φωτούλα, Θεοφάνη, Θεοφανία!

Τζουστινάκι